Zwapnienie szyszynki – objawy, leczenie i profilaktyka
Zwapnienie szyszynki zdarza się dość często u osób po 40. roku życia. Jeśli nie wywołuje objawów, traktuje się je jak zjawisko fizjologiczne związane z wiekiem. Czasem jednak nieprawidłowość wpływa na zachwianie rytmu dobowego, a w dłuższym okresie wywołuje zaburzenia w rozwoju gonad. Niepokojąca jest obecność patologii u dzieci i młodzieży. To dlatego niekiedy trzeba ją leczyć. Co warto wiedzieć?
1. Co to jest zwapnienie szyszynki?
Zwapnienie szyszynki, którego istotą jest nadmierne gromadzenie się w gruczole złogów wapnia, nie są rzadkim zjawiskiem. Pojawia się zwykle po 40. roku życia i wiąże się z dysfunkcją gruczołu. Złogi węglanu wapnia i hydroksyapatytu w badaniach obrazowych obserwuje się u około 40% osób w młodym wieku.
Szyszynka (corpus pineale), inaczej nasadka mózgowa lub ciało szyszynkowe, to jeden z gruczołów wydzielania wewnętrznego położony w obrębie ośrodkowego układu nerwowego, w tak zwanym międzymózgowiu. Zlokalizowany jest pomiędzy wzgórkami górnymi blaszki pokrywy. Narząd jest niewielki. Jego długość wynosi od 5 do 8 milimetrów, zaś szerokość od 3 do 5 milimetrów. Szyszynka waży niecały gram i swoim wyglądem przypomina szyszkę.
Komórki szyszynki (pinealocyty) produkują tak zwany hormon snu, czyli melatoninę. To hormonu uczestniczący w regulacji rytmu dobowego, który zapewnia regenerujący sen, odpowiada za prawidłowe funkcjonowanie zegara biologicznego oraz odporność organizmu.
Produkowane przez ciało szyszynkowe substancje hormonalnie czynne do organizmu transportowane są przez krew i otaczający ją płyn mózgowo-rdzeniowy. Warto wiedzieć, że czynność wydzielnicza szyszynki przebiega w rytmie dobowych zmian oświetlenia, a i wpływa na różne funkcje fizjologiczne.
Szyszynka ma również wpływ na działanie układu odpornościowego oraz procesy dojrzewania. Ponadto utrzymuje prawidłowe ciśnienie tętnicze krwi oraz reguluje czynności ośrodkowego układu nerwowego (wydziela serotoninę, zwaną hormonem szczęścia). Zapewnia również prawidłowe działanie tarczycy (za pośrednictwem tyreotropiny – TSH). Kartezjusz nazwał ją „siedzibą duszy” . Według niego gruczoł łączy ciało z intelektem.
Występowanie zwapnienia szyszynki, jeśli nie daje objawów, jest traktowane jako zjawisko fizjologiczne związane z wiekiem. Jeśli jednak patologię obserwuje się dzieci i młodzieży, zwykle wskazuje to na chorobę. Nie jest typowe.
2. Objawy zwapnienia szyszynki
Zwapnienie szyszynki może przybierać różne formy. Są to najczęściej mnogie, ziarniste zwapnienia, które określa się jako piasek mózgu. Zmiany układają się w koncentryczne warstwy (acervuli, corpora arenacea).
Złogi, które tworzą zwapnienia w szyszynce to najczęściej fosforany:
- amonowy (czyli tzw. hydroksyapatyt),
- wapniowy,
- magnezowy,
- węglan wapniowy.
Najczęściej zwapnienie szyszynki nie daje objawów. Zdarza się jednak, że złogi wpływają na funkcjonowanie gruczołu dokrewnego. W konsekwencji zaburzonej pracy może dojść do nieprawidłowego wydzielania melatoniny. Wówczas może pojawić się:
- bezsenność,
- męczliwość,
- bóle głowy,
- nadmierna pobudliwość,
- nerwowość,
- spadek odporności, zwiększona podatność na infekcje,
- zaburzenia rytmu dobowego,
- spadek koncentracji,
- zmiana nastroju,
- zaburzenia przemian metabolicznych,
- zmiana masy ciała,
- zaburzenia cyklu miesiączkowego, owulacji, płodności,
- spowolnienie lub zahamowanie procesu dojrzewania płciowego u osób w wieku rozwojowym.
Zwapnienie szyszynki powoduje wiele chorób, takich jak demencja starcza, stwardnienie rozsiane, nowotwory mózgu, choroba Parkinsona czy Alzheimer.
3. Leczenie zwapnienia szyszynki
Zwapnienie szyszynki wymaga leczenia w sytuacji, gdy przyczyną jest chorobowy rozrostem narządu lub gdy nieprawidłowość wywołuje klinicznie zaburzenia jego funkcji. Złogi najczęściej są usuwane podczas operacji. Z kolei niedobory melatoniny, które wywołują dokuczliwe objawy, leczy się zwykle suplementacją, czyli podawaniem hormonu w preparatach leczniczych.
Zobacz także:
4. Jak zapobiegać zwapnieniu szyszynki?
Ponieważ szyszynka ulega zwapnieniu z wiekiem, warto próbować temu przeciwdziałać. Co jest ważne?
Spożywanie dużych ilości warzyw i owoców, optymalne nawodnienie organizmu oraz uzupełnianie niedoborów witaminy K, witamin z grupy B, magnezu i jodu. Kluczowy jest higieniczny tryb życia, a w szczególności przestrzeganie rytmu dobowego. Dzięki temu produkcja melatoniny i serotoniny nie będzie zaburzona.
Ponieważ według wielu osób szyszynka jest symbolem trzeciego oka, można ją pobudzać poprzez medytację oraz jogę.
Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza.