Impotencja - charakterystyka, przyczyny, badania diagnostyczne w impotencji

Impotencja jest problemem wielu mężczyzn. Przyczyn impotencji może być wiele. Niektórzy panowie borykają się z zaburzeniami erekcji lub całkowitym brakiem wzwodu ze względu na stosowanie niektórych środków farmakologicznych. U innych impotencja związana jest z czynnikami psychologicznymi, np. z zaburzeniami lękowymi, traumami z przeszłości, kompleksem małego członka. Pierwszym etapem diagnostyki zaburzeń erekcji jest zebranie dokładnego wywiadu lekarskiego. W trakcie jego przeprowadzania lekarz podejmuje próbę odpowiedzenia na pytanie, czy zaburzenia erekcji są na podłożu organicznym (wywołane przez chorobę), czy mają podłoże psychogenne. Po wstepnym rozpoznaiu lekarz zaleca wykonanie dalszych kroków, wśród których może być wykonanie badań labolatoryjnych w impotencji.

1. Charakterystyka i najczęstsze przyczyny impotencji

Impotencja jest rodzajem dysfunkcji seksualnej występującej u płci męskiej. Problem ten dotyczy zazwyczaj mężczyzn dojrzałych, nie jest to jednak reguła. Zdarza się, że impotencja dotyka również młodszych panów. Impotencja odnosi się do następujących problemów: zaburzeń erekcji członka, niepełnego wzwodu, całkowitego braku wzwodu, problemów z osiągnięciem erekcji, zaniku lub też osłabienia reaktywności seksualnej. Impotencja spowodowana jest zwykle nieprawidłowym przepływem krwi. Taka sytuacja powoduje, że mężczyzna jest nie jest w stanie osiągnąć pełnej lub trwałej erekcji.

Oto najczęstsze przyczyny impotencji:

Zobacz film: "#dziejesienazywo: Czy warto wykonywać badania profilaktyczne?"

• impotencja psychogenna - może być związana z zaburzeniami lękowymi, traumami z przeszłości, kompleksem małego członka, stresem sytuacyjnym, niskim poczuciem własnej wartości, homoseksualizmem.
• impotencja na tle hormonalnym - może być spowodowana zbyt niskim poziomem testosteronu, lub zbyt wysokim poziom prolaktyny w organizmie.
• impotencja krążeniowa - może być wywołana nadciśnieniem tętniczym, miażdżycą lub zmianach w obrębie naczyń członka.
• impotencja spowodowana stosowaniem środków farmakologicznych zazwyczaj wiąże sie z przyjmowaniem leków na nadciśnienie tętnicze, leków antydepresyjnych, środków określanych mianem neuroleptyków.
• impotencja neurogenna - występuje u mężczyzn z urazami kręgosłupa, dyskopatiami, osób uzależnionych od środków psychoaktywnych. Częstą przyczyną impotencji neurogennej są także problemy neurologiczne, udary mózgu lub guzy mózgu.

U 1/4 mężczyzn specjaliści diagnozują tzw. impotencję mieszaną.

2. Diagnostyka impotencji

Pierwszym etapem diagnostyki zaburzeń erekcji jest zebranie dokładnego wywiadu lekarskiego. W czasie wizyty w gabinecie lekarz przeprowadza dokładne badanie członka oraz jąder. Dodatkowo, specjalista wykonuje orientacyjne sprawdzenie czucia skóry. Niezwykle ważne jest przeprowadzenie pomiaru ciśnienia tętniczego krwi u osoby dotkniętej impotencją. Lekarz powinien również ocenić ukrwienie kończyn pacjenta (wskazana jest ocena tętna w pachwinie i na kończynach dolnych). W trakcie badania lekarskiego wykonywane jest również badanie neurologiczne oceniające stan układu nerwowego pacjenta.

Ocena latencji odruchu z mięśnia opuszkowo-jamistego (reflex) to nic innego jak metoda dianostyczna oceniająca odruch opuszkowo-jamisty. W trakcie wykonywania badania specjalista wprowadza palec (w rękawiczce) do odbytnicy, a także uciska delikatnie członek pacjenta. Po uciśnięciu prącia powinno się palcem wyczuć naprężenie odbytnicy.

2.1. Badania laboratoryjne wykonywane w diagnostyce impotencji

Badania laboratoryjne wykonywane w diagnostyce impotencji:

• podstawowa morfologia krwi - niedokrwistość może powodować szybkie męczenie oraz zaburzeń erekcji,
• stężenia glukozy w surowicy krwi oraz w moczu - wykluczenia występowania cukrzycy,
• oznaczenie profilu lipidowego - pozwola oznaczyć poziom cholesterolu. Wysoki poziom może sugerować ryzyko miażdżycy naczyń tętniczych, co utrudnia dopływ krwi do członka.
• ocena funkcji tarczycy (TSH, fT4) - hormony tarczycy wpływają na produkcję testosteronu. Niedobór hormonów tarczycy może więc wpływać na zaburzenia erekcji,
• ocena parametrów nerkowych (mocznik, kreatynina) oraz wątrobowych (enzymy wątrobowe, bilirubina), które pozwolą ocenić pracę tych narządów,
• badanie ogólne moczu - oprócz obecności glukozy (wykrywanie cukrzycy) może wskazać na chorobę nerek,
• PSA - antygen oznaczany w chorobach gruczołu krokowego.

W bardziej złożonych przypadkach lub w razie niepowodzenia leczenia zaproponowanego w oparciu o dotychczasową diagnostykę, aby uściślić przyczynę zaburzeń erekcji, można wykonać bardziej skomplikowane badania dodatkowe.

Badania specjalistyczne endokrynologiczne nie są wykonywane rutynowo. Zwykle zaleca się je mężczyznom, którzy oprócz zaburzeń erekcji zgłaszają obniżenie lub zanik libido (popędu płciowego), zanik cech płciowych np. owłosienia typu męskiego. Należą do nich:

• poziom stężenia testosteronu - hormon pobiera się rano, gdy jest w największym stężeniu we krwi,
• prolaktyna- szczególnie u młodych mężczyzn z zanikiem popędu płciowego. Wysoki poziom tego hormonu obniża ilość testosteronu we krwi oraz wpływa poprzez nieznany mechanizm na obniżenie libido oraz zaburzenia erekcji,
• LH/FSH.

3. USG prącia

Badanie ultrasonogrficzne prącia to kolejne narzędzie diagnostyczne, które pozwala ocenić stan zdrowia pacjenta. W diagnostyce impotencji specjaliści wykorzystują ultrasonografię tętnic głębokich prącia. Badanie to wykonywane jest po dojamistym wstrzyknięciu środków rozszerzających naczynia tętnicze. Badanie wykonuje się, gdy podejrzewa się zaburzenia erekcji pochodzenia naczyniowego. Celem badania jest wykazanie prawidłowości przepływu krwi w naczyniach prącia, a w przypadku nieprawidłowości zdiagnozowanie czy problemem jest utrudniony dopływ czy odpływ krwi z penisa.

Kolejnym badaniem jest badanie USG miednicy oraz badanie przezodbytnicze. Dzięki tym narzędziom diagnostycznym lekarz jest w stanie określić stan narządów umiejscowionych w miednicy mniejszej. Możliwe jest także określenie potencjalnego przerost gruczołu krokowego (prostaty).

W diagnostyce impotencji specjaliści wykorzystują także badanie ultrasonograficzne jąder oraz najądrzy. Dzięki takim badaniom lekarz może potwierdzić lub wykluczyć dysfunkcje tych narządów. Badanie to jest w szczególności istotne, gdy pacjent boryka się z zaburzeniami erekcji na tle hormonalnym (ma niski poziom testosteronu).

4. Inne metody diagnozowania impotencji

Prócz badań laboratoryjnych czy badań ultrasonograficznych, istnieją również inne metody diagnozowania impotencji. W obecnych czasach niejednokrotnie wykorzystywaną metodą diagnostyczną jest próbna iniekcja w ciała jamiste członka. Iniekcja dojamista polega na tym, że do ciała jamistego wstrzykiwany jest środek rozszerzający naczynia (najczęściej alprostadilu- analog prostaglandyny). Uzyskanie erekcji po iniekcji leku wyklucza przyczynę naczyniową, jako powód braku erekcji. Metodę można także stosować jak formę późniejszej terapii zaburzeń erekcji. Wielu mężczyzn boi się takiego zastrzyku, a także powikłań, które mogą wystąpić po zastosowaniu próbnej iniekcji. Metoda może u pacjenta wywołać zwłóknienie miejsca, które zostało poddane iniekcji. Wśród innych powikłań lekarze wymieniają zgrubienia, siniaki oraz skrzywienie członka.

Kolejną metodą rozpoznawania impotencji jest ocena nocnych wzwodów prącia, będąca nierutynowym badaniem. Ocena nocnych wzwodów prącia pozwala okreslić, czy problemy z erekcją są spowodowane czynnikami psychologicznymi czy też organicznymi. W czasie snu nocnego w fazie REM zwykle dochodzi do 3-5 wzwodów prącia. W zaburzeniach erekcji mających podłoże psychiczne występują prawidłowe nocne wzwody prącia, podczas gdy w zaburzeniach o podłożu organicznym nocne wzwody są rzadsze lub nie występują wcale.

Arteriografia tętnicy biodrowej wewnętrznej to nic innego jak inwazyjne badania obrazowe są rzadko wykonywane, z wyjątkiem sytuacji, gdy zaburzenia erekcji są powodowane przez urazy lub wcześniej przebyte operacje w tej okolicy. Arteriografia jest przydatna dla osób, które są potencjalnymi kandydatami do operacji naczyniowych, np. młodych mężczyzn po wypadkach.

Kawernozometria i kawernozografia należą do badań, które pozwalają zweryfikować ciśnienie krwi wewnątrz ciał jamistych oraz określić miejsca zwiększonego odpływu żylnego, który przyczynia się do zaburzeń erekcji. Badanie wiąże się z koniecznością wkłucia dwóch niewielkich igieł do prącia i podaniem soli fizjologicznej, a także leku wywołującego wzwód oraz wykonaniem zdjęcia rentgenowskiego.

Badanie czucia wibracji jest metodą diagnostyczną, która pozwala na w miarę szybką, ilościową (zobiektywizowaną), ambulatoryjną ocenę czucia wibracji, które jest jednym z najczulszych wskaźników neuropatii czuciowej. Pacjent, u którego przeprowadzone zostanie badanie czucia wibracji powinien zgłosić się do gabinetu wypoczęty i najedzony. Przed badaniem nie należy palić papierosów. Jak pokazują statystyki, szczególnie optymalną porą roku na wykonywanie badania jest wiosna i jesień. Badanie czucia wibracji wykorzystywane jest u osób dotkniętych zaburzeniami czucia w przebiegu neuropatii cukrzycowej.

5. Testosteron a zaburzenia erekcji

Czynniki hormonalne odgrywają bardzo istotną rolę w erekcji. Testosteron jest uważany za hormon ważny dla czynności seksualnych człowieka, jednakże do tej pory nie wyjaśniono dokładnie jego roli. Wiadomo jednak, że zaburzenia hormonalne dotyczące osi podwzgórze-przysadka-jądro są jedną z przyczyn impotencji. Choroby innych gruczołów dokrewnych, zakłócające pracę tejże osi hormonalnej, mogą także mieć swój negatywny wpływ. Jednak jedynie u około 5% pacjentów, którzy zgłaszają się do lekarzy z powodu zaburzeń erekcji stwierdza się obniżony poziom testosteronu. Wiele badań wskazuje, że obniżony poziom testosteronu jest odpowiedzialny przede wszystkim za obniżone libido, nieprawidłowy rozwój męskich cech płciowych, depresję. Dlatego też oznaczanie poziomu wolnego testosteronu jest zalecane zwłaszcza u mężczyzn mających, poza impotencją, dodatkowe, niepokojące objawy.

Badania labolatoryjne w impotencji wykonuje się dopiero po zebraniu całościowego wywiadu i wykonaniu badań internistycznych. Na podstawie dostępnych danych lekarza zleca pewien panel badań laboratoryjnych. Trzeba zaznaczyć, że nie ma jednego standardowego wzoru badań, a decyzję zawsze podejmuje się adekwatnie do konkretnej sytuacji.

Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza.