Uzależnienie od tytoniu
Tytoń to ponad 4000 różnych substancji. Jak do tej pory tylko nikotyna była oskarżana o powodowanie uzależnienia. Dzisiaj wiadomo już, że nie tylko ona jest za to odpowiedzialna...
1. W jaki sposób tytoń uzależnia?
Naukowcy niewiele wiedzą na temat uzależnienia od tytoniu. Jedno jest pewne: nikotyna ma w tym swój udział. Poprzez swoje właściwości biologiczne, cząsteczka ta może przyczepiać się do protein znajdujących się na powierzchni komórek nerwowych, receptorów nikotynowych. Nikotyna powoduje otwarcie tych receptorów. Później następuje seria reakcji, które kończą się uwolnieniem dopaminy – hormonu szczęścia. Tak samo jak alkohol, marihuana, kokaina czy heroina, nikotyna jest narkotykiem, który stymuluje „system nagrody” i wywołuje uczucie satysfakcji. Pomimo znacznych postępów w badaniach nad uzależnieniem od tytoniu, wciąż nie wiemy wszystkiego ten temat. Podczas rzucania palenia ciało domaga się swojej dawki nikotyny, odczuwa jej braki. Uzależnienie od tytoniu jest tłumaczone przez zjawiska czysto biologiczne. Nie należy jednak lekceważyć roli otoczenia. Gesty i przyzwyczajenia związane z paleniem są uznawane przez nasz mózg za sygnały, które mogą wywołać niepohamowaną chęć zapalenia.
Dowiedz się więcej
2. Skłonność do uzależnienia od tytoniu
Wydaje się, że istnieją predyspozycje genetyczne do uzależnienia od tytoniu. Pierwszy papieros jednych odpycha, a innych przyciąga. Naukowcy zajmujący się tą kwestią nie potrafią podać jeszcze konkretnych genów odpowiedzialnych za skłonność do uzależnienia. Wyodrębnili natomiast trzy grupy czynników genetycznych związanych z uzależnieniem od tytoniu:
- 1 grupa: Dotyczy genów związanych z niszczeniem dopaminy (i ewentualnie innych substancji). Im szybciej po uwolnieniu cząsteczki te są niszczone, tym szybciej odczuwalna jest chęć zapalenia.
- 2 grupa: To o geny związane ze sposobem działania nikotyny i ewentualnie innych cząsteczek zawartych w dymie papierosowym.
- 3 grupa: Wszystkie geny związane z odczuwaniem zapachów, smaków, stresu.
Bez wątpienia niektóre typy osobowości są bardziej narażone na uzależnienie od tytoniu i mające większe trudności z rzuceniem palenia. Poszukiwanie nowych doznań może doprowadzić część osób do sięgnięcia po papierosy. Co więcej, ostatnie badania wykazują, że osoby posiadające w rodzinie problemy z depresją czy zaburzenia lękowe częściej wpadają w nałóg niż reszta populacji. Obecnie specjaliści twierdzą, że czynniki powodujące uzależnienie od tytoniu mogą być podobne do tych, które powodują niektóre zaburzenia psychiczne.
3. Substancje powodujące uzależnienie od tytoniu
Naukowcy są przekonani, że nikotyna nie jest jedynym składnikiem dymu papierosowego, który powoduje uzależnienie. Dopamina, hormon szczęścia, uwalniana pod wpływem nikotyny, zawsze zostaje niszczona. Naukowcy odkryli w dymie papierosowym dwie inne substancje, które są w stanie blokować cząsteczki niszczące dopaminę. Jeśli dopamina utrzymuje się dłużej w organizmie, dłużej trwa również uczucie szczęścia. Nikotyna działa więc harmonijnie z tymi dwiema substancjami. Dym papierosowy zawiera ponad 4000 substancji. Ile innych cząsteczek w mniejszym lub w większym stopniu jest zaangażowanych w proces uzależnienia? Odpowiedź na to pytanie poznamy raczej nie prędko.
Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.