Kapsułka na trądzik
Trądzik jest chorobą dotykającą setki tysięcy ludzi na całym świecie zarówno mężczyzn, jak i kobiety, młodzież, jak i dorosłych.
1. Przyczyny trądziku
Najogólniej mówiąc, główną przyczyną trądziku jest nadmierna produkcja łoju oraz nadmierne rogowacenie ujść mieszków włosowych, doprowadzające do ich zamknięcia... Są to warunki sprzyjające rozwojowi bakterii Propionibacterium acnes, które odżywiają się łojem, a produkty przemiany materii, które wydzielają powodują podrażnienie gruczołów łojowych i powstanie stanu zapalnego, co obserwujemy jako pojawiające się zmiany trądzikowe. W ciągu ostatnich kilkudziesięciu lat trwają intensywne poszukiwania nowych metod leczniczych oraz pielęgnacyjnych, które pozwoliłyby chorym na trądzik na poprawę stanu ich skóry.
2. Preparaty stosowane w leczeniu trądziku
Do niedawna w leczeniu trądziku stosowano jedynie liczne preparaty do użytku zewnętrznego oraz antybiotyki z grupy tetracyklin przyjmowane doustnie. Niestety te metody lecznicze w dużej grupie osób okazywały się nieskuteczne, dotyczyło to w szczególności osób cierpiących na ciężkie postaci trądziku. Pod koniec XX wieku do terapii trądziku wprowadzono pochodne witaminy A, czyli tzw. retinoidy. Leki z tej grupy mogą być stosowane zarówno miejscowo w postaci żeli i kremów, jak również drogą doustną. Początkowo preparaty doustne stosowane były jedynie w przypadku najcięższych postaci trądziku (np. trądzik guzkowo-torbielowaty, trądzik ropowiczy, trądzik piorunujący oraz trądzik skupiony). Obecnie leki z tej grupy stosowane są częściej i wśród szerszej grupy pacjentów, zwłaszcza jeżeli terapia antybiotykami z grupy tetracyklin okazała się nieskuteczna. Coraz powszechniejsze stosowanie tej grupy leków związane jest zarówno z coraz lepszym ich poznaniem przez lekarzy oraz farmaceutów, z możliwością lepszego monitorowania stosowanej terapii, jak również z łatwiejszą jej dostępnością, dzięki powstaniu postaci generycznych, które znacząco ograniczają koszty terapii, nie wpływając jednocześnie na jej skuteczność.
3. Leczenie trądziku izotretinoiną
Podstawowym lekiem z grupy retinoidów jest izotretinoina. Izotretinoina przyjmowana w postaci doustnych kapsułek hamuje aktywność gruczołów łojowych oraz zmniejsza ich wielkość, przez co wpływa na zahamowanie namnażania Propionibacterium acnes. Normalizuje proces rogowacenia i przywraca prawidłowy proces różnicowania komórek naskórka. Izotretinoina wywiera także działanie przeciwzapalne i bakteriobójcze, między innymi dzięki temu udrażnia oraz w 90% osłabia działanie gruczołów łojowych.
Terapia doustną izotretinoiną trwa zazwyczaj od 16 do 30 tygodni (czyli 4-7 miesięcy), u niektórych osób konieczne jest przyjmowanie leku przez nieco dłuższy okres. Czasami zdarza się, że lek stosowany jest długoterminowo, jednak w takich przypadkach stosowane są zazwyczaj małe dawki lub leczenie jest prowadzone z przerwami.
Podczas pierwszych dni stosowania leku może dojść do nasilenia zmian trądzikowych, nie świadczy to jednak o braku reakcji na lek, ale jest wynikiem nagłej zmiany mikrośrodowiska w gruczołach łojowych, co sprzyja rozwojowi Propionibacterium acnes. Objawy te znikają po 7-10 dnach kuracji.
Terapia izotretinoiną jest uważana za najskuteczniejszą metodę leczenia średnio ciężkich i ciężkich postaci trądziku. W większości przypadków całkowite lub prawie całkowite ustąpienie trądziku następuje po 12-16 tygodniach terapii. Leczenie tym preparatem w sposób udokumentowany naukowo leczy trądzik, a nie tylko maskuje objawy. Odsetek długoterminowych wyleczeń u osób stosujących tę terapię sięga nawet 89%.
4. Działania niepożądane izotretinoiny przy leczeniu trądziku
Terapia izotretinoiną jest wyjątkowo skuteczna, choć niesie za sobą wiele działań niepożądanych, o których osoba zaczynająca stosować lek powinna zostać zawsze szczegółowo poinformowana. O zastosowaniu terapii izotretinoiną, każdorazowo decyzję powinien podejmować lekarz dermatolog. Po wdrożeniu leczenia pacjent powinien być regularnie monitorowany zarówno pod kątem efektywności terapii, jak i pojawienia się działań niepożądanych.
Do najczęstszych działań niepożądanych izotretynoiny należą: suchość skóry, suchość błon śluzowych, suchość spojówek, przesuszone włosy. Objawom tym można łatwo zapobiec, stosując odpowiednie preparaty pielęgnacyjne, szampony czy krople do oczu. Poza suchością skóry dochodzi również do zwiększenia jej wrażliwości na promieniowanie UV, dlatego konieczne jest stosowanie kremów z filtrami UVA/UVB, najlepiej SPF35. Często w trakcie terapii dochodzi do zwiększenia stężenia lipidów we krwi, dlatego należy kontrolować ich poziom. Konieczne jest monitorowanie parametrów wątrobowych. Izotretinoina jest lekiem teratogennym, co oznacza, że powoduje poważne zmiany rozwojowe u płodu, dlatego stosowanie tego leku jest bezwzględnie przeciwwskazane u kobiet w ciąży, a kobiety w wieku rozrodczym stosujące ten preparat powinny stosować skuteczną antykoncepcję.
Jeżeli podczas stosowania terapii doustną izotretinoiną wystąpią poważne objawy niepożądane, takie jak np. intensywna biegunka, wymioty, zażółcenie powłok skóry lub białkówek oka (żółtaczka), zawroty głowy, należy niezwłocznie przerwać leczenie i udać się do lekarza.
Jak widzimy, izotretinoina jest "kapsułką na trądzik" pozwalającą wielu osobom na wyleczenie choroby i poprawę komfortu życia. Odpowiednie dawkowanie, prawidłowe monitorowanie przez specjalistę dermatologa pozwala uniknąć możliwych powikłań terapii izotretinoiną doustną i uczynić ją mniej dokuczliwą dla pacjenta.
Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.