Usunięcie grasicy - kiedy jest konieczne? Przyczyny, ryzyko i objawy

Usunięcie grasicy to nic innego jak zabieg ukierunkowany na wycięcie tego gruczołu. Wskazaniami do wykonania tej procedury medycznej są: grasiczak oraz miastenia. Za co odpowiada grasica? Gdzie się znajduje? Kiedy zanika grasica i czym jest to spowodowane?

1. Grasica – co to jest ?

Grasica stanowi część układu hormonalnego i ma niebywale ważne znaczenie dla prawidłowego funkcjonowania oraz rozwoju systemu odpornościowego. Uczestniczy w kontroli wzrostu komórek T we wczesnym okresie życia.

Gdzie jest grasica? Gruczoł i narząd układu limfatycznego znajduje się w górnej części klatki piersiowej, za mostkiem.

Zobacz film: "Skąd się bierze ból pooperacyjny?"

Kiedy zanika grasica?

W początkowych latach życia, aż do około drugiego roku, grasica ulega stopniowemu powiększeniu, osiągając wówczas masę około 25 g. To związane jest z jej rolą w dojrzewaniu i kształtowaniu układu immunologicznego.

Grasica u dziecka jest wyraźnie widoczna w badaniu rezonansem magnetycznym. Zazwyczaj po okresie dojrzewania, zaczyna następować proces naturalnego zmniejszania się rozmiarów tego gruczołu limfatycznego. U większości starszych osób starszych gruczoł też jest niemal niedostrzegalny, ponieważ waży ok. 0,5 grama.

Całkowicie naturalnym procesem jest zanik gruczołu wraz z wiekiem. Następuje tzw. inwolucja grasicy, kiedy to tkanka narządu limfatycznego przekształca się w tłuszcz. Resztkowa grasica w śródpiersiu, określana przez specjalistów mianem resztkowego ciała pograsiczego stanowi pozostałość po grasicy.

U osób chorujących na miastenię (ze stwierdzoną przetrwałą grasicą powiększoną) zaleca się zabieg tymektomii. Usunięcie grasicy laparoskopowo bądź chirurgicznie może być również wykonane ze względu na obecność nowotworu.

2. Zabieg usunięcia grasicy – na czym polega?

Zabieg usunięcia grasicy inaczej nazywany jest tymektomią. Obecnie w leczeniu miastenia gravis stosuje się zabieg rozszerzonej tymektomii, który polega na usunięciu całej grasicy wraz z otaczającą tkanką śródpiersia.

Dostęp operacyjny może być różny, stosuje się całkowitą lub częściową sternotomię podłużną, ponadto stosowany jest dostęp do grasicy z cięcia szyjnego oraz dostępy łączone.

Aktualnie odchodzi się od metod inwazyjnych na rzecz małoinwazyjnych, wykorzystujących narzędzia endoskopowe i wideoskopy. Mało inwazyjne metody operacyjne zapewniają lepsze efekty kosmetyczne po operacji, co jest niezwykle istotne dla kobiet, które częściej poddawane są zabiegowi tymektomii.

3. Jakie są funkcje grasicy w organizmie?

Grasica pełni wiele ważnych funkcji w ludzkim ciele. Gruczoł ten odpowiada za kształtowanie oraz kontrolowanie właściwego rozwoju elementów układu odpornościowego, a także obwodowych narządów limfoidalnych (węzły chłonne, śledziona). W grasicy dojrzewają limfocyty T, jedne z najważniejszych komórek układu immunologicznego.

Gruczoł chroni organizm przed rozwojem alergii, wpływa na zdolności rozrodcze. Ważną rolą grasicy jest także likwidowanie autoreaktywnych limfocytów T, które traktują własne antygeny jako obce.

Grasica odpowiada również za produkcję hormonów:

• tymozyna,
• grasiczy czynnik humoralny (THF),
• tymulina,
• tymopoetyna,
• tymopentyna,
• tymostymulina.

4. Przyczyny usunięcia grasicy

Usunięcie grasicy jest stosowane w leczeniu miastenii, autoimmunizacyjnego schorzenia złącza nerwowo-mięśniowego. Zazwyczaj choroba rozpoczyna się od objawów ocznych, takich jak zwiększona męczliwość i osłabienie siły mięśni powiek, a także mięśni zewnętrznych gałki ocznej (skutkuje to opadaniem powiek, podwójnym widzeniem).

Miastenia gravis powoduje także osłabienie mięśni opuszkowych, co w konsekwencji prowadzi do zaburzeń mowy oraz problemów z połykaniem. U pacjentów z miastenią zaobserwować można również osłabienie mięśni kończyn górnych i dolnych.

Choroba u większości pacjentów rozwija się powoli, niemniej, u pewnej części osób objawy mogą wystąpić ostro i charakteryzować się dużym nasileniem. Usunięcie grasicy u człowieka, który cierpi na miastenię, może zredukować nasilenie objawów chorobowych. Warto zaznaczyć, że zabieg wskazany jest wyłącznie przy bardzo silnych objawach miastenii.

Wskazaniem do wykonania tymektomii jest również poważna nowotworowa choroba grasicy, zwana grasiczakiem. Grasiczaki to nowotwory, które wywodzą się z komórek nabłonkowych zrębu narządu limfatycznego usytuowanego w klatce piersiowej.

Podejrzenie tego rodzaju nowotworu wysunięte na podstawie wyników badań diagnostycznych np. tomografii komputerowej czy RTG klatki piersiowej kwalifikuje pacjenta do zabiegu operacyjnego ze wskazań onkologicznych.

5. Ile trwa zabieg usunięcia grasicy?

Zabieg trwa zwykle od 1 do 3 godzin. Po ustaniu działania znieczulenia, pacjent zostaje przeniesiony do sali pooperacyjnej, gdzie otrzymuje dożylnie płyny i leki, ma mierzoną siłę mięśniową i zdolność oddychania w celu określenia skuteczności zabiegu.

Czynnikiem ryzyka powikłań usunięcia grasicy jest wiek powyżej 60. roku życia. Lekarz może polecić wykonanie następujących czynności:

• zdjęcie rentgenowskie;
• badanie krwi;
• badanie moczu;
• testy wytrzymałości mięśni;
• testy oddechowe.

6. Czy po usunięciu grasicy konieczna jest specjalna dieta lub opieka?

Po wykonanym zabiegu usunięcia grasicy wskazane jest ograniczenie aktywności fizycznej, a także stosowanie się do zaleceń lekarzy. Dieta pacjenta powinna być zbilansowana i lekkostrawna. Spożywane potrawy powinny zapewniać podaż wszelkich niezbędnych składników odżywczych takich jak białko, węglowodany, minerały, witaminy czy tłuszcze.

W codziennym jadłospisie warto uwzględnić:

• chude mięsa i wędliny,
• ciemne pieczywo,
• ryby, nabiał, orzechy,
• przyrządzane na parze marchewki, pietruszki, ziemniaki, dynie, selery.

Warto również sięgnąć po pieczone lub gotowane jabłka, świeże banany, morele, truskawki, maliny czy brzoskwinie.

7. Jakie mogą być konsekwencje długoterminowe usunięcia grasicy?

Grasica pełni istotną funkcję w dojrzewaniu limfocytów T, które są kluczowym elementem układu odpornościowego. Usunięcie grasicy może wpłynąć na zdolność organizmu do tworzenia odpowiedzi immunologicznej na infekcje i choroby.

Warto mieć jednak na uwadze, że zdolność kompensacji przez inne narządy limfatyczne w ciele może częściowo złagodzić ten wpływ. Jeśli usunięcie przetrwałej grasicy było wykonywane w celu leczenia miastenii, pacjenci mogą doświadczać zmniejszenia objawów chorobowych.

8. Jakie są ryzyka związane z usunięciem grasicy?

Możliwe powikłania po usunięcia grasicy to między innymi:

• zakażenie;
• krwawienia,
• niewydolność oddechowa,
• stałe uszkodzenia nerwów,
• przewlekły ból w okolicy miejsca operacji lub w otaczających obszarach,
• uraz osierdzia, uszkodzenie serca lub nerwu przeponowego,
• śmierć pacjenta.

9. Jakie są objawy po usunięciu grasicy?

Objawy po tymektomii mogą się różnić w zależności od przyczyny operacji, ogólnego stanu zdrowia danej osoby i rodzaju przeprowadzonego zabiegu (operacja chirurgiczna, zabieg laparoskopowy wycięcia gruczołu).

Zdecydowana większość pacjentów odczuwa ból lub dyskomfort w miejscu nacięcia. Dolegliwości te można zniwelować poprzez zastosowanie środków przeciwzapalnych i przeciwbólowych. Ponadto, pacjentowi po zabiegu może towarzyszyć uczucie zmęczenia i osłabienia. Jest to normalne ze względu na naturalny proces gojenia się rany pooperacyjnej.

W bezpośrednim okresie pooperacyjnym niektórzy pacjenci mogą doświadczać płytkiego oddechu lub utrudnionego oddychania. Jest to często spowodowane wpływem operacji na obszar klatki piersiowej. Wśród innych objawów, które mogą pojawić się na skutek wykonanego zabiegu, warto wymienić obrzęk.

Wycięcie grasicy może zmniejszyć nasilenie objawów miastenii. Ważne jest, aby pracować z neurologiem w okresie zdrowienia (dobierze on odpowiednie leki). Zabieg stosowany jest również w celu zatrzymania rozprzestrzeniania się raka grasicy do innych narządów.

Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza.