Przyczyny niepłodności u mężczyzn
O niepłodności mówimy, jeśli kobieta nie zachodzi w ciążę po roku regularnego współżycia z częstością ok. 3-4 stosunków tygodniowo, bez stosowania żadnych metod antykoncepcji. Niepłodność u mężczyzn są liczne i mają różne podłoże. Szacuje się, że problem ten dotyka aż 10–15% par, z czego w ok. 35% przypadków za niepłodność odpowiada mężczyzna, w takim samym odsetku kobieta, natomiast w 20% przypadków nie można znaleźć żadnej przyczyny - mówi się wtedy o niepłodności o niewyjaśnionej etiologii (idiopatycznej). Męska niepłodność oznacza zaburzenia spermatogenezy, czyli procesu produkowania i dojrzewania gamet męskich (plemników). Rozpoznanie przyczyn niepłodności może być pierwszym krokiem do pozbycia się problemów z zajściem w ciążę partnerki, a co za tym idzie - uwolnienia się od czynnika odpowiedzialnego za stresującą atmosferę, niepotrzebne spięcia oraz utratę spontaniczności życia seksualnego w związku.
1. Rozpoznanie męskiego czynnika niepłodności
Rozpoznanie męskiego czynnika niepłodności opiera się przede wszystkim na badaniu nasienia. Przed oddaniem nasienia do takiego badania zaleca się przynajmniej 2-3-dniowe powstrzymanie się od stosunków płciowych.
Objętość oddanego nasienia nie powinna być większa niż 2 ml. Liczba plemników zawartych w 1 ml nasienia nie powinna być mniejsza niż 20 milionów, z czego nie mniej niż 60% plemników powinno wykazywać ruch progresywny, a ponad 25% ruch progresywny szybki. Ilość plemników patologicznych nie powinna przekraczać 70%. Na podstawie uzyskanych parametrów badania nasieniastawia się rozpoznanie, które brzmieć może:
- normospermia - czyli wszystkie parametry nasienia znajdują się w granicach normy,
- oligozoospermia - oznacza, że liczba plemników w 1 ml nasienia jest poniżej normy, tzn. poniżej 20 milionów,
- astenozoospermia - gdy mniej niż połowa plemników wykazuje ruch postępowy lub mniej niż 25% plemników wykazuje ruch szybki postępowy,
- teratozoospermia - oznacza, że mniej niż 30% plemników wykazuje prawidłową budowę,
- azoospermia - gdy całkowicie brak jest plemników w nasieniu,
- aspermia - gdy brak jest nasienia.
2. Przyczyny niepłodności męskiej
- Czynniki środowiskowe – pestycydy, organiczne środki chemiczne, metale ciężkie, takie jak kadm i ołów mają negatywny wpływ na spermatogenezę.
- Napromieniowanie – radioterapia i chemioterapia ograniczają męską płodność, dlatego przed zabiegani zaleca się zamrożenie nasienia.
- Zaburzenia hormonalne – zespół Kallmanna (uwarunkowana genetycznie choroba endokrynologiczna, w której dochodzi do zaburzeń węchu i wtórnej niewydolności hormonalnej jąder), choroby przysadki mózgowej (niedorozwój przysadki, guzy wewnątrzczaszkowe niszczące utkanie przysadki, urazy przysadki, zniszczenie przysadki przez procesy zapalne) często wiążą się z niepłodnością męską.
- Produkcja przeciwciał przeciwplemnikowych – z powodu zaburzeń autoimmunologicznych układ odpornościowy zaczyna produkować przeciwciała skierowane przeciwko plemnikom, co powoduje, że plemniki stają się niezdolne do zapłodnienia poprzez zmniejszenie ich ruchliwości i żywotności (ta przyczyna niepłodności występuje u 6–7% mężczyzn zmagających się z niepłodnością); przeciwciała przeciwplemnikowe mogą się znajdować w śluzie szyjkowym kobiety.
- Choroby weneryczne i stany zapalne – nieleczone dolegliwości mogą prowadzić do powstania powikłań skutkujących trwałą niepłodnością.
- Wady wrodzone lub nabyte narządów płciowych – najczęstsze wady wrodzone to brak jąder (anorchizm), brak jednego jądra (monorchizm), zaburzenia funkcjonowania jąder, umiejscowienie jąder poza moszną (wnętrostwo); wady wrodzone prącia to między innymi stulejka (zrośnięcie się napletka z żołędzią) czy zbyt krótkie wędzidełko; wierzchniactwo (gdy ujście cewki moczowej znajduje się na górnej powierzchni prącia, w obrębie żołędzi lub wyżej, na trzonie prącia), choroby nabyte to np. nowotwór jądra, nabyty wodniak jądra.
- Choroby ogólnoustrojowe powodujące spadek jakości nasienia, zaliczamy do nich między innymi: cukrzycę, choroby tarczycy, stwardnienie rozsiane czy przechorowanie w dzieciństwie świnki, powikłanej zapaleniem jąder.
- Styl życia – używki, alkohol, stres, siedzący tryb życia, otyłość oraz niezdrowa dieta uboga w selen i cynk przyczyniają się nie tylko do niepłodności, ale także do obniżenia jakości spermy.
Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.