Leczenie łysienia androgenowego
Choć leczenie łysienia androgenowego typu męskiego nie zawsze jest skuteczne, ma ono duże znaczenie psychiczne. Jest to proces długotrwały i wymaga, zarówno od pacjenta jak i lekarza, dużo cierpliwości i systematyczności. Wczesne rozpoczęcie leczenia łysienia w chwili pojawienia się jego pierwszych objawów może o wiele lat opóźnić jego rozwój oraz zmniejszyć w przyszłości jego rozmiary. Obecnie najpopularniejszą metodą leczenia łysienia androgenowego są środki farmakologiczne, rzadziej jest to przeszczep włosów.
1. Co to jest łysienie typu męskiego?
Łysienie typu męskiego jest najczęstszą postacią łysienia i dotyczy około 60% mężczyzn powyżej 50. roku życia. Przeciętnie, co trzeci mężczyzna w wieku między 25. a 40. rokiem życia obserwuje łysienie o różnym stopniu nasilenia.
Łysienie typu męskiego jest również nazywane łysieniem androgenowym, ponieważ ściśle wiąże się z tym hormonem. Wysoki poziom androgenów we krwi przyczynia się do wzmożonego wypadania włosów na głowie, natomiast wpływa pobudzająco na wzrost włosów w innych okolicach, np. na obfity zarost. Jednak w związku z faktem, że u większości mężczyzn cierpiących z powodu łysienia nie stwierdza się wzrostu poziomu tych hormonów, wysnuto tezę, iż łysienie to zależy od nadmiernej wrażliwości mieszków włosowych na androgeny. Ponadto obserwuje się częste współistnienie łojotoku skóry owłosionej głowy i łysienia.
Łysienie typu męskiego polega na cofaniu się linii włosów na skroniach i czole – w ten sposób powstają tzw. zakola w okolicy kątów czołowych. Oprócz tego tworzy się na szczycie głowy okrągła łysina stopniowo zwiększająca swoje rozmiary. Obie te zmiany zwykle występują równocześnie.
Szybkość postępowania zmian to wyznacznik podziału na:
- postać ciężką łysienia – rozpoczyna się w wieku 16–18 lat i postępuje szybko;
- postać średnio ciężką łysienia – rozpoczyna się w wieku 20–23 lat;
- postać lekką łysienia – rozpoczyna się około 40. roku życia.
2. Farmakologiczne metody leczenia łysienia androgenowego
W leczeniu łysienia androgenowego zastosowanie mają obecnie dwa leki, których działanie udowodniono klinicznie. Są to:
finasteryd (może być stosowany tylko u mężczyzn, ponieważ wpływa niekorzystnie na rozwój narządów płciowych płodu) i minoksydil. Finasteryd to lek stosowany także w leczeniu łagodnego przerostu prostaty . Jest to lek, który hamuje powstawanie dihydroepitestosteronu poprzez zablokowanie enzymu 5α-reduktazy. Dihydroepitestosteronu jest aktywnym metabolitem testosteronu i to on najsilniej oddziaływuje na mieszki włosowe. Finasteryd, blokując powstawanie dihydroepitestosteronu, usuwa jedną przyczynę powstawania łysienia androgenowego. Lek jest dostępny w formie tabletek, na receptę. Koszt miesięcznej dawki sięga 200 zł. Efektów spodziewać się można po 6 miesiącach lub nawet roku kuracji. Niestety po zaprzestaniu przyjmowania leku efekty leczenia ulegają cofnięciu. Głównym działaniem leku jest zahamowanie dalszej utraty włosów , zazwyczaj nie powoduje on odrostu w już łysych partiach skóry głowy. Jest dobrze tolerowany, jedyne przeciwwskazania do stosowania finasterydu to: niewydolność wątroby i reakcja alergiczna na składnik preparatu. Najczęstszym skutkiem ubocznym są zaburzenia erekcji . Jednak są one przemijające w miarę trwania kuracji. Inne działania niepożądane po zastosowaniu finasterydu to: zmniejszenie libido , powiększenie sutków i zwiększenie owłosienia na skórze gładkiej.
Przełomem w leczeniu łysienia androgenowego było przypadkowe stwierdzenie pobudzenia porostu włosów u chorych na nadciśnienie tętnicze leczonych preparatem o nazwie minoksidil. Na tej podstawie skonstruowano lek do stosowania miejscowego. Minoksydil jest dostępny w stężeniu 2% (bez recepty) i 5% (na receptę). Lek ten najprawdopodobniej w mechanizmie rozszerzenia naczyń krwionośnych skóry i miejscowej poprawy krążenia hamuje postęp łysienia i powoduje częściowy odrost włosów. Preparat stosuje się miejscowo na skórę głowy dwa razy dziennie. Może być stosowany u mężczyzn jak i kobiet. Efekt leczenia łysienia androgenowego pojawia się po kilku miesiącach i utrzymuje się jedynie podczas stosowania preparatu. Po odstawieniu włosy ponownie wypadają, a proces łysienia na nowo zaczyna postępować. Do działań niepożądanych minoksidilu należą: miejscowe podrażnienie skóry, kontaktowe zapalenie skóry, nadmierne owłosienie na twarzy.
Na rynku dostępne są także szampony o działaniu antyandrogennym. Ich skuteczność zazwyczaj nie jest niestety tak duża, jak cena. Kurację finasterydem i minoksydilem można łączyć.
3. Leczenie łysienia androgenowego u kobiet
Leczenie łysienia androgenowego u kobiet polega głównie na przyjmowaniu tabletek antykoncepcyjnych zawierających substancje działające antyandrogenowo (octan cyproteronu) oraz estrogeny. Octan cyproteronu jest silnym antagonistą receptorów androgenowych. Oznacza to, że konkuruje z naturalnymi androgenami o ten sam receptor, tyle że w porównaniu z nimi wiąże się silniej z receptorem i nie wywołuje żadnego biologicznego efektu. Dzięki temu blokuje wpływ androgenów na mieszki włosowe. Do działań niepożądanych leczenia octanem cyproteronu należą:
- przyrost masy ciała,
- bolesność gruczołów piersiowych,
- spadek libido,
- nudności,
- zaburzenia funkcji wątroby,
- depresja.
Estrogeny poprzez swoje działanie obniżają poziom krążących we krwi androgenów. Zwiększają one syntezę białka SHBG, które wiąże androgeny. Hormon związany z białkiem nie wywiera swojego biologicznego działania, czyli nie oddziaływuje między innymi na mieszki włosowe. Wpływa to na opóźnienie procesu łysienia.
4. Przeszczep włosów
Wobec braku powodzenia terapii farmakologicznej wiele osób decyduje się na zabieg chirurgiczny. Jest to metoda bardzo żmudna, długotrwała i wymagająca dużo cierpliwości ze strony pacjenta. Istotą metody jest przeszczep włosów. Najczęściej są to niewielkie kępki pobrane z okolicy niełysiejącej wraz z otaczającą je skórą. Takimi przeszczepami pokrywa się łyse okolice. Włosy pobrane na przeszczep pochodzą z okolic niewrażliwych na androgeny, przez co nie grozi im wypadnięcie po przeszczepieniu na okolice wrażliwe. Najczęściej stosuje się mini- i mikrotransplantaty. Pozwalają one osiągnąć najlepszy efekt. Średnia długość minitransplantatu to 1–2 mm (zawiera on zwykle 2–3 włosy), natomiast w przypadku mikrotransplantatu średnia długość to 0,7–0,9 mm (znajdują się tu 1–2 włosy).
Przeciwwskazaniami do zabiegu przeszczepiania włosów są:
- aktywne choroby skóry,
- niekorzystny stosunek obszaru dawcy do wielkości łysiny,
- przesadne oczekiwania pacjenta,
- predyspozycja do keloidów,
- kompensacja problemów psychicznych.
Dobry efekt kosmetyczny po zabiegu przeszczepiania włosów uzyskuje się u osób z mało lub średnio nasilonym łysieniem.
Pacjent, zgłaszający się do lekarza i wymagający leczenia łysienia androgenowego, jest trudnym pacjentem, często potrzebuje pomocy psychologicznej. Bardzo ważne jest podejście lekarza do pacjenta, często wytłumaczenie istoty procesu chorobowego z odwołaniem się do wywiadu rodzinnego przynosi pozytywny efekt terapeutyczny.
Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza.