Wąchanie kleju

Odurzające środki wziewne, potocznie nazywane jako kleje, są powszechnie stosowane w każdym gospodarstwie domowym, dlatego jest do nich bardzo łatwy dostęp. Większość past, proszków czy aerozoli zawiera jakieś substancje psychoaktywne.

Najczęściej używane „kleje”, to: butapren, różnego rodzaju farby, lakiery i rozpuszczalniki, butan, węglowodory aromatyczne, benzen, toluen, ksylen, trójchlorek etylu (TRI), terpentyna, nafta, benzyna, octany alifatyczne, wywabiacze plam, środki piorące, aceton, eter winylowy, cykloheksan, nitro, zmywacze do paznokci, aerozole, dezodoranty, spraye, gaz turystyczny, freony, glikole, alkohol metylowy, azotyn amylu, podtlenek azotu i wiele innych.

W Polsce głównie nadużywa się rozpuszczalnika, acetonu, toluenu i trójchloroetylenu. Najczęściej wącha się je uprzednio wylewając na szmatkę albo po prostu wdycha przez nos i usta bezpośrednio z pojemnika. Najpopularniejsza metoda inhalowania narkotyków polega na wdychaniu oparów z worka foliowego, zakładanego na głowę albo obejmującego nos i usta.

Kiedy właściwie pojawiła się „moda” na wdychanie kleju? Początki zjawiska datuje się na wiek XVIII, kiedy to na popularności zyskało odurzanie się podtlenkiem azotu. Inhalowanie eteru wiąże się również z okresem bohemy artystycznej, ale prawdziwy „boom” na lotne rozpuszczalniki zawdzięcza się hipisom w latach 60. XX wieku. Narkotyzowanie się za pomocą wąchania kleju stało się również symbolem punk rocka.

Wdychanie lotnych rozpuszczalników początkowo krótkotrwale działa pobudzająco na OUN, po czym pojawiają się objawy depresyjne. Efekt narkotyczny zależy od kliku czynników, np. użytego środka, dawki substancji chemicznej, czasu i metody inhalowania, wcześniejszych doświadczeń, temperatury otoczenia, obecności innych ludzi, jednoczesnego zażywania innych substancji psychoaktywnych (nikotyna, alkohol, leki, narkotyki twarde). Jak wąchanie kleju wpływa na organizm, a jak na psychikę?

Długotrwałe wdychanie lotnych rozpuszczalników powoduje uzależnienie psychiczne, fizyczne oraz zjawisko tolerancji – przymus zwiększania dawki narkotyków dla otrzymania takich samych efektów jak na początku inhalowania. W wyniku odstawienia klejów pojawiają się objawy abstynencyjne, np. drażliwość, niepokój, przygnębienie, zaburzenia snu, mdłości i drżenie mięśni.

Dlaczego wąchanie kleju jest tak bardzo niebezpieczne? Oprócz powyższego katalogu konsekwencji, odurzające środki wziewne uszkadzają barierę krew-mózg. Wdychane opary dostają się bezpośrednio do krwi, a następnie poprzez płuca i receptor węchowy do ośrodków korowych oraz do wątroby.

Metabolity wdychanych narkotyków są niemal natychmiast absorbowane przez centralny układ nerwowy, dając szereg objawów podobnych do chorób psychicznych oraz degradując narządy wewnętrzne człowieka. Jak widać „kiranie” nie jest tylko niewinną zabawą. Wąchanie kleju niesie ze sobą nieodwracalne skutki dla mózgu, a nierzadko prowadzi do ostrych zatruć i śmierci.

Źródła

1. Baran-Furga H., Steinbarth-Chmielewska K., Uzależnienia. Obraz kliniczny i leczenie, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 1999, ISBN 83-200-2277-0.