Trwa ładowanie...
Artykuł zweryfikowany przez eksperta: Dr n. med. Aneta Kościołek

Warzywa - dzienna dawka, właściwości odżywcze, kaloryczność

Warzywa - dzienna dawka, właściwości odżywcze, kaloryczność
Warzywa - dzienna dawka, właściwości odżywcze, kaloryczność

Warzywa to jedna z najzdrowszych grup produktów spożywczych, odpowiednia zarówno dla osób odchudzających się, jak i dla cierpiących na cukrzycę, a mimo tego warzywa nie są doceniane w diecie przeciętnego Polaka. Kuchnia polska niedostatecznie często wykorzystuje surowe warzywa, a jest to najzdrowsza postać warzyw.

Ponadto na naszych stołach wybór warzyw jest bardzo ubogi: królują ziemniaki, kapusta, buraki, pomidory i ogórki. Zbyt rzadko jemy zielone warzywa liściaste, które są bardzo mało kaloryczne, a jednocześnie stanowią bogate źródło witamin, składników mineralnych, flawonoidów oraz błonnika pokarmowego.

spis treści

1. Warzywa - dzienna dawka

Zgodnie z piramidą zdrowego żywienia rekomendowaną przez Instytut Żywności i Żywienia, warzywa powinny być nieodłącznym elementem prawidłowo zbilansowanej diety każdego człowieka. Zalecana ilość to 4 porcje warzyw w ciągu dnia. Jest to równoznaczne ze spożyciem co najmniej 400 g warzyw dziennie. Istotne jest, by spożywać warzywa różnorodne i jak najmniej przetworzone, a najlepiej świeże.

Zobacz film: "Jak rozpoznać warzywa i owoce dobrej jakości?"

Często zdarza się, iż warzywa nie są akceptowane przez najmłodszych. Istotne jest, by grymaszenie dziecka przy posiłku nie zniechęcało rodziców do dalszych warzywnych eksperymentów w kuchni. Jeśli maluch przekona się do warzyw od najmłodszych lat życia, o wiele bardziej prawdopodobne jest, iż jego dieta w wieku dorosłym będzie bogata w tę grupę pokarmów.

Warzywa powinny być stałym elementem każdego posiłku
Warzywa powinny być stałym elementem każdego posiłku (123RF)

Z dużą dozą prawdopodobieństwa można powiedzieć, że jeśli się to uda, dziecko jedzące warzywa będzie po prostu zdrowsze – zmniejszy się u niego ryzyko wystąpienia nadwagi, otyłości, cukrzycy, próchnicy zębów i miażdżycy w dorosłym życiu.

2. Warzywa - właściwości odżywcze

Warzywa są świetnym źródłem witamin i składników mineralnych. Warzywa o kolorze pomarańczowym, takie jak dynia czy marchewka, zawierają cenny składnik – beta-karoten, odpowiedzialny za ładny koloryt cery, układ odpornościowy czy prawidłowe widzenie.

Znajdujący się w warzywach beta-karoten to tak naprawdę prowitamina A, czyli substancja zamieniająca się w organizmie w „prawdziwą” witaminę A. Do dyni i marchewki warto dodać odrobinę tłuszczu (w postaci oleju roślinnego, oliwy czy świeżego masła), gdyż stymuluje on proces wchłaniania beta-karotenu.

Nasiona roślin strączkowych (przede wszystkim soja, fasola) są prawdziwą skarbnicą białka roślinnego, mogą więc stanowić alternatywę dla mięsa czy ryb.

To też warto wiedzieć

Większość warzyw obfituje w węglowodany złożone, a więc takie, które wolno wchłaniają się w przewodzie pokarmowym i nie powodują gwałtownych skoków glukozy we krwi. Dzięki temu nie mamy napadów głodu i dłużej czujemy się syci. Warzywa zawierają niewiele cukrów prostych, w związku z tym mniejsze jest ryzyko wystąpienia próchnicy zębów.

Sporo żelaza zawierają warzywa liściaste (np. kapusta włoska, brukselka, szpinak, natka pietruszki). Warzywa kapustne są z kolei dobrym źródłem wapnia. Potas znajdziemy w: ziemniakach, pomidorach czy selerze. Magnez zawierają takie warzywa jak: kukurydza, groszek czy brukselka. Najwięcej witaminy C występuje w: papryce, natce pietruszki czy chrzanie.

Kobiety oczekujące dziecka powinny zadbać o odpowiednią podaż zielonych warzyw liściastych, będących świetnym źródłem kwasu foliowego, zapobiegającego wadom cewy nerwowej u płodu.

Zaleca się także dodatkową suplementację diety, nawet jeżeli warzywa są jej codziennym elementem. Osoby dbające o młody wygląd cery powinny spożywać dużo sałaty czy zielonego groszku, gdyż zawierają one cenną witaminę E, nazywaną witaminą młodości. Jest to silny przeciwutleniacz niszczący wolne rodniki, wywołujące stres oksydacyjny w komórkach.

Błonnik, zwany także włóknem pokarmowym, często występuje w warzywach i może stać się jednym ze sprzymierzeńców w czasie walki z nadprogramowymi kilogramami. Zapewnia uczucie sytości na dłużej, normalizuje stężenie glukozy we krwi, zapobiega zaparciom, reguluje perystaltykę jelit, przyśpiesza usuwanie związków toksycznych z organizmu.

Co więcej, błonnik zawarty w warzywach może przyczynić się do obniżenia stężenia cholesterolu we krwi. Działanie takie wykazuje tak zwany błonnik rozpuszczalny, który zawierają warzywa, takie jak np. fasola czy zielony groszek.

3. Warzywa - kaloryczność

Obecnie wykorzystywane są liczne i różnorodne metody obróbki wyarzyw, mające zapewnić dłuższą przydatność produktu do spożycia. Warzywa mrożone w większości zachowują zarówno smak, jak i wartość odżywczą warzyw świeżych. Inaczej ma się sprawa w przypadku warzyw w puszce. Przechowywane w ten sposób mają mniejszą wartość odżywczą, zawierają sporo soli i substancji smakowych. Najzdrowsze są oczywiście warzywa świeże, jak najkrócej przechowywane.

7 rzeczy, które sprawiają, że warzywa w twojej diecie są mniej zdrowe
7 rzeczy, które sprawiają, że warzywa w twojej diecie są mniej zdrowe [8 zdjęć]

Załadowałeś swój koszyk w warzywniaku po brzegi? To świetnie! Planujesz w przyszłym tygodniu serwować

zobacz galerię

Warzywa nie są kaloryczne, wartość kaloryczna warzyw najczęściej nie przekracza 100 kcal. Nawet ziemniaki, uważane za tuczące, dostarczają około 80 kcal w 100-gramowej porcji. Osobną grupę stanowią suche nasiona roślin strączkowych, których kaloryczność oscyluje w granicach 300-400 kcal/100 g. Najbardziej kaloryczne są nasiona soi i soczewicy. Warto więc spożywać je z umiarem.

Kaloryczność warzyw w 100 gNazwa warzywa
0-30 kcalMarchewka, ogórek, papryka, pomidor, rzodkiewka, sałata, brokuły, cebula, kalafior, kapusta
31-100 kcalBób, chrzan, groszek zielony, kapusta włoska, ziemniaki
>100 kcalKukurydza

Żadna zdrowa dieta ani dieta odchudzająca nie może obyć się bez odpowiedniej ilości warzyw. Dają nam energię, są źródłem witamin, składników mineralnych, a przede wszystkim błonnika, który wspomaga procesy trawienia. Równocześnie warzywa są niskokaloryczne oraz zawierają małe ilości cukrów prostych.

Następny artykuł: Najzdrowszy ryż
Polecane dla Ciebie
Pomocni lekarze