Fiberosigmoidoskopia (Sigmoidoskopia) – jak się przygotować i jak przebiega?

Fiberosigmoidoskopia to badanie diagnostyczne, pozwalające na ocenę stanu narządów dolnego odcinka przewodu pokarmowego. Polega na wziernikowaniu odbytnicy, esicy i części okrężnicy za pomocą endoskopu. W jakim celu przeprowadza się tego rodzaju badanie? Czym się różni sigmoidoskopia od kolonoskopii?

1. Co to jest fiberosigmoidoskopia?

Fiberosigmoidoskopia (Sigmoidoskopia, FSS) jest badaniem endoskopowym części końcowej jelita grubego. Pozwala na zobrazowanie śluzówki jelita grubego – odbytu, odbytnicy, esicy oraz części zstępnicy.

Badanie wykorzystuje się w celu wczesnej diagnostyki raka odbytnicy i esicy. Służy także do identyfikacji wszelkich patologicznych zmian, np. polipów, uchyłków, czy zmian naczyniowych.

Zobacz film: "Badania krwi - limfocyty"

Fiberosigmoidoskopia umożliwia także pobranie materiału do dalszych badań diagnostycznych. Ponadto wykorzystywana jest do procedur w celach terapeutycznych. Pozwala bowiem na ewentualne usunięcie określonych zmian.

2. Jak przebiega procedura fiberosigmoidoskopii?

Fiberosigmoidoskopię przeprowadza się za pomocą giętkiego endoskopu, czyli fiberoskopu. Podczas badania pacjent ułożony jest na boku z kolanami podciągniętymi w kierunku klatki piersiowej. Lekarz może także zdecydować o zmianie pozycji pacjenta w celu lepszego uwidocznienia jelita.

Następnie specjalista powolnie wprowadza endoskop przez odbyt aż do dolnej części jelita grubego. Końcówka endoskopu posmarowana jest żelem ze środkiem znieczulającym. Każdy endoskop może być uzupełniony o dodatkowe przyrządy, np. wykorzystywane do biopsji kleszczyki.

W trakcie badania FSS do jelita przez specjalny aparat wdmuchuje się także powietrze, które powoduje rozciągnięcie. Umożliwia to lekarzowi precyzyjne obejrzenie badanego obszaru. Badanie jest obserwowane na monitorze po uprzednim połączeniu z urządzeniem rejestrującym.

Bezpośrednio po zakończonej fiberosigmoidoskopii lekarz informuje pacjenta o jego wyniku. Jeśli jednak miało miejsce endoskopowe pobranie wycinków, pacjent będzie musiał poczekać na ich opis histopatologiczny kilkanaście dni.

3. Czy fiberosigmoidoskopia jest bolesna?

Fiberosigmoidoskopia zazwyczaj jest dobrze tolerowana przez pacjentów i nie wywołuje u nich bólu. Może jednak powodować pewnego rodzaju dyskomfort. Zwłaszcza podczas wprowadzania do jelita powietrza mogą pojawić się wzdęcia, skurcze brzucha, czy uczucie parcia na stolec.

Tego typu dolegliwości zawsze należy zgłosić przeprowadzającemu badanie lekarzowi.

4. Czy fiberosigmoidoskopia wymaga zastosowania znieczulenia?

W odróżnieniu od kolonoskopii fiberosigmoidoskopia jest na tyle bezbolesna, że najczęściej nie wymaga znieczulenia pacjenta. Lekarz nakłada tylko lubrykant, zawierający środek przeciwbólowy, na końcówkę aparatu. W razie potrzeby, w celu poprawy komfortu badania, pacjentowi mogą zostać podane także środki uspokajające lub przeciwbólowe.

W określonych przypadkach badanie można wykonać także w znieczuleniu ogólnym. Wówczas lekarz anestezjolog podaje pacjentowi dożylnie środek znieczulający.

Badania w znieczuleniu mogą wymagać od pacjenta przeprowadzenia dodatkowych badań. Ponadto w takich przypadkach konieczne jest zgłoszenie się na badanie z osobą towarzyszącą (pełnoletnią).

5. Jakie są wskazania do wykonania fiberosigmoidoskopii?

To badanie diagnostyczne wykonuje się, jeśli:

• istnieje podejrzenie nowotworu w dolnej części układu wydalniczego lub pojawienia się polipów,
• jako rutynowe badanie przesiewowe,
• wynik wlewu kontrastowego nie dał pewnej diagnozy,
• na obrazie radiologicznym pojawia się zwężenie jelita grubego,
• pacjent jest po leczeniu operacyjnym (jako badanie kontrolne),
• pojawia się: krew w stolcu, krew utajona w kale, stolce ołówkowate, mimowolne oddawanie stolca, przedłużająca się biegunka o niejasnej przyczynie, ból brzucha o nieustalonej przyczynie, nasilający się ból w trakcie defekacji, uczucie niepełnego wypróżnienia.

6. Czy badanie fiberosigmoidoskopowe wymaga specjalnego przygotowania?

Konieczne jest właściwe przygotowanie do badania FSS. Co to znaczy? Lekarz przedstawia pacjentowi dokładny schemat procedury oczyszczenia jelita. Może być on różny w zależności od miejsca badania. Najczęściej jednak przygotowanie do sigmoidoskopii wygląda następująco:

• kilka dni przed badaniem: wprowadzenie diety lekkostrawnej, unikanie owoców i warzyw drobno pestkowych, chleba gruboziarnistego, siemienia lnianego, ziaren, nasion i pestek,
• dzień przed badaniem: stosowanie diety płynnej,
• w dniu badania: głodówka,
• w dniu poprzedzającym badanie i w dniu badania: wykonanie lewatywy lub specjalnej wlewki doodbytniczej, którą można kupić w aptece.

Leki stosowane przewlekle należy zawsze przyjmować zgodnie z zaleceniami lekarza.

Na badanie należy zgłosić się z dowodem osobistym lub innym dokumentem tożsamości. Wskazane jest także zabranie ze sobą dotychczasowej dokumentacji medycznej (jeśli pacjent ją posiada), np. opis wcześniejszych badań endoskopowych, USG jamy brzusznej, czy kart wypisowych z leczenia szpitalnego.

7. Jak długo trwa fiberosigmoidoskopia?

Fiberosigmoidoskopia jest stosunkowo krótkim badaniem. Dokładny czas jej trwania zależny jest od kilku czynników i może różnić się w zależności od indywidualnej sytuacji pacjenta. Jednak najczęściej cała procedura zajmuje ok. 15 minut.

8. Przeciwwskazania do fiberosigmoidoskopii

Mimo tego, że sigmoidoskopia jest procedurą dobrze tolerowaną przez pacjentów i bezpieczną, nie każdy może wykonać badanie. Stanami, w których nie przeprowadza się fiberosigmoidoskopii są:

• ostra niewydolność krążeniowa,
• ostra niewydolność oddechowa,
• ostry stan zapalny jelita grubego,
• toksyczne rozdęcie okrężnicy.

9. Czy istnieją jakieś powikłania związane z fiberosigmoidoskopią?

Na skutek wprowadzonego do jelit powietrza, po badaniu pacjentowi mogą dokuczać wzdęcia, skurcze i nadmierne gazy. W takich przypadkach nie zaleca się wstrzymywania gazów, można także zastosować Espumisan.

U części pacjentów pojawia się także podrażnienie w okolicy odbytu, podrażnienie błony śluzowej jelita, czy niewielkie krwawienie.

Fiberosigmoidoskopia jest badaniem bezpiecznym, więc ryzyko poważnych powikłań jest bardzo niewielkie, jednak są one możliwe. Do bardzo rzadkich powikłań należą, chociażby perforacje jelita, uszkodzenia śledziony, zapalenie wyrostka, uchyłków, czy nasilone krwawienia.

Wśród możliwych powikłań wymienia się także infekcje, czy nieprawidłowe reakcje na zastosowane leki.

10. Jaka jest różnica między fiberosigmoidoskopią a kolonoskopią?

Fiberosigmoidoskopia przypomina badanie kolonoskopowe, lecz jest ona od niego mniej obciążająca. Sprawia ona znacznie mniejszy dyskomfort, przez co większość pacjentów dobrze ją toleruje.

Ponadto badanie FSS nie wymaga tak długiego przygotowania, jak kolonoskopia. Jest również tańsze i trwa krócej.

Jednak w odróżnieniu od kolonoskopii, która pozwala na zbadanie całego jelita grubego, fiberosigmoidoskopia obejmuje tylko jego końcową część. Dlatego też, mimo tego, że to bardzo wartościowa procedura medyczna, w porównaniu z kolonoskopią jej wartość diagnostyczna pozostaje ograniczona.

Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.