Trwa ładowanie...

Ospa wietrzna (ospa u dzieci) - objawy, leczenie, powikłania, profilaktyka

Ospa u dzieci może wiązać się z różnymi powikłaniami
Ospa u dzieci może wiązać się z różnymi powikłaniami (123rf.com)

Ospa wietrzna to choroba zakaźna, która najczęściej dotyka dzieci w wieku przedszkolnym i szkolnym. W przebiegu ospy u dzieci występuje wysoka gorączka i swędząca wysypka w postaci pęcherzyków. U dorosłych notuje się ostrzejszy przebieg choroby, nierzadko z komplikacjami. Ospa bez gorączki również jest możliwa, ale taka sytuacja zdarza się to bardzo rzadko. Jak zaczyna się ospa i jakie objawy chorobowe wywołuje? Jak wyglądają krosty ospy wietrznej? Na czym polega leczenie ospy?

spis treści

1. Co to jest ospa wietrzna?

Ospa wietrzna należy do grupy najbardziej zakaźnych chorób wieku dziecięcego. Przyczyną ospy wietrznej jest wirus Varicella Zoster, zazwyczaj przenoszony drogą kropelkową. Wirus ten odpowiada za zakażenia ospą wietrzną oraz półpaścem.

Ze względu na możliwość zarażenia przez wiatr choroba nazywana jest również wiatrówką. Wirus ospy wietrznej pozostaje w organizmie do końca życia i może uaktywnić się pod postacią półpaśca.

Zobacz film: "#dziejesienazywo: Moda na celowe zarażanie dzieci"

U dzieci choroba ma zwykle lekki przebieg. Ospa u niemowlaka karmionego piersią zdarza się stosunkowo rzadko. Spowodowane jest to przyjmowaniem przeciwciał dostarczanych wraz z naturalnym mlekiem matki.

2. Zarażanie ospą wietrzną

Ospa z łatwością przenosi się na innych członków rodziny i rówieśników w szkole, ponieważ wirus rozprzestrzenia się przez powietrze, drogą kropelkową lub przez płyn z pęcherzy.

Istnieje również możliwość zarażenia wirusem ospy w sposób pośredni - przez kontakt z częściami garderoby i innymi przedmiotami, z którymi miał styczność chory. Zakażenie ospą jest możliwe 5 dni przed wystąpieniem objawów i 5 dni po pojawieniu się wysypki.

Ospa wietrzna ujawnia się po około 10-14 dni po zarażeniu. Większość ludzi zaraża się wirusem ospy wietrznej do 15. roku życia, jednak prawdopodobieństwo zachorowania istnieje w każdym wieku.

3. Objawy ospy wietrznej

Przechorowanie ospy wietrznej daje odporność na ponowną infekcję. Wirus zostaje w organizmie do końca życia w formie utajonej, m.in. w zwojach nerwowych. W warunkach obniżonej odporności może się uaktywnić i wywołać półpaśca.

Charakterystyczne objawy ospy to:

  • złe samopoczucie,
  • uczucie ogólnego rozbicia,
  • ból głowy,
  • wysoka gorączka (37-40 stopni Celsjusza),
  • wykwity skórne, które kolejno przeobrażają się z małej, czerwonej plamki w grudkę, potem w pęcherzyki wypełnione płynem, a następnie w strupki,
  • uporczywy świąd skóry.

Główny objaw ospy wietrznej, a więc wysypka pojawia się na tułowiu, potem na szyi, twarzy, głowie, ramionach i nogach. Rzadko krostki zajmują dłonie i stopy. Pęcherzyki można zaobserwować czasem na narządach płciowych. Co ciekawe, możliwa jest ospa w jamie ustnej, na podniebieniu twardym, policzkach

Zmiany skórne związane z ospą na błonach śluzowych wykazują tendencję do owrzodzenia. W miejscu odpadniętych strupków widać często blizny. Niektóre są prawie niewidoczne, inne - głębsze - towarzyszą człowiekowi do końca życia. W ciężkich przypadkach ospy objawem może być wysypka krwotoczna.

Ospa u dorosłych ma cięższy przebieg niż u dzieci
Ospa u dorosłych ma cięższy przebieg niż u dzieci

4. Kto może się zarazić ospą wietrzną?

Ospa wietrzna to bardzo powszechna choroba zakaźna, która dotyka nie tylko najmłodszych pacjentów, ale również osoby dorosłe. Kto może się nią zarazić? Wszystkie te osoby, które dotychczas nie chorowały na ospę.

Na zakażenie podatni są również ci pacjenci, którzy nie przyjmowali szczepienia przeciwko ospie. Popularna choroba o charakterze zakaźnym może wystąpić również u tych osób, które na co dzień pracują w żłobku, przedszkolu, szkole, domu dziecka czy innej placówce opiekuńczej.

Zachorowanie na ospę lub przyjęcie szczepienia przeciwko tej chorobie zakaźnej powoduje, że pacjent zyskuje trwałą odporność. Należy nadmienić, że przebieg ospy w przypadku pacjentów dorosłych jest znacznie cięższy niż u małych dzieci.

Apteki w okolicy nie posiadają Twoich leków? Wypróbuj wyszukiwarkę KtoMaLek.pl i sprawdź, która apteka ma na stanie potrzebny lek. Nie trać czasu na bieganie od apteki do apteki! Zarezerwuj lek online i zapłać za niego w aptece.

5. Ospa u dzieci – rozpoznanie i przebieg choroby

Jak wygląda ospa u dzieci? Ospa wietrzna u dzieci, określana również jako wiatrówka to niezwykle powszechna chorobą zakaźna, wywoływana przez Varicella Zoster Virus.

Do zakażenia dochodzi drogą kropelkową oraz przez kontakt z zakażonym wirusem materiałem. Zainfekowaniu innych osób sprzyja mówienie, śpiewanie, kichanie, kaszel.

Ospa wietrzna u dziecka może przenosić się także wtedy, gdy inne dzieci mają bezpośredni kontakt z zawartością pęcherzy chorobowych. Jak wyglądają początki ospy u dzieci?

Ospa dzień po dniu jest kwestią, która szczególnie interesuje rodziców dzieci chodzących do żłobka czy przedszkola oraz rodziców dzieci w wieku szkolnym.

Początek ospy u dziecka to czas, kiedy maluch może uskarżać się na dolegliwości bólowe głowy, gorączkę, osłabienie i obniżony nastrój.

Początek ospy wietrznej u dzieci wiąże się również z pojawieniem charakterystycznej, swędzącej wysypki. Plamki i grudki, zmieniające się z czasem w pęcherzyki pojawiają się zazwyczaj w drugiej dobie gorączki.

Ospa u starszych dzieci wygląda niemal tak samo jak ospa u niemowląt. Pęcherzyki ulegają przekształceniu w krosty ospy, a następnie strupki. Przemiana zmian skórnych trwa u pacjentów zazwyczaj siedem dni.

Kiedy zaobserwować można pierwsze objawy ospy u dzieci lub pierwszej objawy ospy u niemowlaka? U niektórych osób objawy chorobowe mogą pojawić się dopiero po trzech tygodniach od zakażenia.

5.1. Diagnozowanie i leczenie ospy u dzieci

Diagnozowanie ospy wietrznej zazwyczaj opiera się na podstawie charakterystycznych swędzących zmian skórnych. Jeśli rodzic zaobserwuje u malucha pierwsze objawy ospy wietrznej u dziecka, powinien jak najszybciej zgłosić się do lekarza pierwszego kontaktu lub pediatry.

Czasami rozpoznanie choroby wywoływanej wirusem ospy opiera się na podstawie badań serologicznych lub techniki PCR.

Co na ospę u dzieci? Ospa wietrzna u niemowląt (ospa wietrzna u niemowlaka) wymaga odpowiedniego leczenia, podobnie jak ospa u dzieci starszych. Wskazane jest podawanie leków przeciwgorączkowych oraz przeciwświądowych.

Pod żadnym pozorem rodzicem nie powinni podawać dzieciom leków z kwasem salicylowym. Przykładem takiego środka może być np. aspiryna. Zamiast tego, wskazane jest podawanie środków zawierających paracetamol.

Objawy ospy wietrznej u dzieci takie jak swędzące krostki ospy bywają bardzo problematyczne. Warto pamiętać o skróceniu paznokci dziecku. Dzięki temu zminimalizujemy ryzyko, że dziecko zacznie grudki rozdrapywać. Jeśli problemem jest ospa u rocznego dziecka lub ospa u dwulatka, rodzic powinien pomyśleć o zakładaniu maluchowi bawełnianych rękawiczek na czas snu.

Ospa - jak długo w domu powinno zostać dziecko? Okazuje się, że pierwszy spacer powinno się pójść dopiero po czternastu dniach od chwili zaobserwowania pierwszych objawów chorobowych. Zarażanie ospą może odbywać się za pośrednictwem drogi kropelkowej. Warto mieć to na uwadze.

6. Ile trwa ospa wietrzna i jak postępować w przypadku wiatrówki?

Jak długo trwa ospa wietrzna? Okazuje się, że ospa może trwać nawet dwadzieścia jeden dni. Okres wylęgania ospy wynosi zazwyczaj czternaście lub siedemnaście dni, może się jednak wahać w granicach od dziesięciu dni do trzech tygodni.

Pacjent może zarażać inne osoby zanim jeszcze pojawią się zmiany skórne w postaci wysypki. Zakaźność utrzymuje się momentu, w którym świeże pęcherzyki przekształcą się w strupki. W praktyce oznacza to, że ospa nie jest niebezpieczna dla reszty otoczenia po siedmiu, dziesięciu dniach, po zaschnięciu ostatnich wykwitów skórnych.

Ospa u dzieci – ile trwa? Okazuje się, że w przypadku najmłodszych pacjentów choroba utrzymuje się około czternastu dni.

7. Jak wygląda wysypka w przebiegu ospy

Jak wygląda ospa wietrzna w praktyce? Jakie charakterystyczne zmiany skórne wywołuje ta choroba zakaźna? W początkowej fazie ospy wietrznej zaobserwować można rozsiane na całym ciele czerwone plamki, które w późniejszym czasie zmieniają się w drobnopęcherzykowe, wypukłe krostki wewnątrz których z płynem surowiczym.

Grudki i pęcherzyki mogą wystąpić zarówno na rękach, udach, łydkach czy pachwinach, jak i na szyi, tułowiu czy policzkach. U znacznej części pacjentów wysypkę zaobserwować można na owłosionej skórze głowy. Przedostatnim etapem w przebiegu ospy jest zasychanie pęcherzyków w strupki.

Na ostatnim etapie choroby strupki odpadają, nie pozostawiając blizn. Blizny po ospie występują wyłącznie wtedy, gdy zmiany skórne uległy nadkażeniu.

8. Wrodzona ospa wietrzna u noworodków

Zakażenie ospą wietrzną w przypadku kobiet ciężarnych jest o tyle niebezpieczne, że wiąże się z ryzykiem przeniesienia wirusa Varicella Zoster na płód. Ospa wietrzna u ciężarnej między trzynastym a dwudziestym tygodniem ciąży może skutkować wrodzoną ospą wietrzną u noworodka.

W skład zespołu ospy wietrznej wrodzonej wchodzą następujące objawy:

Dodatkowo, u dziecka mogą wystąpić dysfunkcje związane ze zwieraczem cewki moczowej i odbytu. Noworodek może cierpieć na wodonercze, pęcherz neurogenny.

9. Jak zapobiegać ospie u dzieci?

Wielu rodziców zastanawia się w jaki sposób można zapobiegać ospie u dzieci. Profilaktyka takich chorób jak ospa wietrzna czy półpasiec opiera się na trzech istotnych elementach. Pierwszym elementem są szczepienia, drugim izolacja. Trzeci element to profilaktyka bierna z zastosowaniem immunoglobuliny.

Szczepionka przeciwko ospie wietrznej

Szczepionka przeciwko ospie wietrznej polega na podaniu żywego, osłabionego (atenuowanego) szczepu wirusa. Zalecane jest przyjęcie dwóch dawek szczepionki.

Szczepienie ochronne można stosować od dziewiątego miesiąca życia, warto jednak poczekać do chwili, w której maluch ukończy dwanaście miesięcy. Najlepszy czas na szczepienie to ten między dwunastym, a osiemnastym miesiącem życia dziecka.

Warto nadmienić, że istnieją pewne przeciwwskazania do podania szczepionki. To przede wszystkim: ciężkie niedobory odporności, chłoniaki oraz choroby nowotworowe, w trakcie których doszło do zajęcia szpiku bądź układu chłonnego.

Izolacja

Osoby, u których zdiagnozowano ospę wietrzną nie powinny przebywać w towarzystwie osób podatnych na zarażenie. Zalecana jest izolacja chorych. Infekcja może być szczególnie niebezpieczna dla pacjentek ciężarnych, które dotychczas nie chorowały na ospę lub nie były szczepione przeciwko tej chorobie oraz osób z obniżoną odpornością.

Profilaktyka bierna z zastosowaniem immunoglobuliny

Immunoprofilaktyka bierna z zastosowaniem swoistej immunoglobuliny IVIG wskazana jest w przypadku noworodków, których mamy zachorowały na ospę wietrzną między piątym dniem przed rozwiązaniem do drugiego dnia po rozwiązaniu.

10. Ospa w ciąży

Ospa wietrzna może stanowić niebezpieczeństwo dla ciężarnych, które w okresie dzieciństwa nie zachorowały na tę chorobę zakaźną lub nie mają szczepienia ochronnego przeciwko ospie.

Dodatkowo, choroba jest bardzo niebezpieczna dla rozwijającego się płodu, zwłaszcza jeśli do zakażenia dojdzie w pierwszym trymestrze ciąży. Zarażenie ospą w tym okresie może doprowadzić do zespołu ospy wietrznej wrodzonej lub do obumarcia płodu.

Jeśli do zakażenia ospą dojdzie po dwudziestym tygodniu ciąży, taka sytuacja może doprowadzić do występowania półpaśca u dziecka. Infekcja może wystąpić w początkowych latach życia malucha. Jeśli ciężarna zachoruje pod koniec ciąży, u dziecka może wystąpić noworodkowa ospa wietrzna.

11. Półpasiec a ospa wietrzna

Ospa wietrzna wywołuje zmiany drobnopęcherzykowe, które są rozsiane na różnych częściach ciała, również na owłosionej skórze głowy. Dodatkowo, zmiany skórne spowodowane ospą wietrzną mogą umiejscowić się na błonie śluzowej jamy ustnej czy okolic intymnych.

W trakcie choroby pacjenci uskarżają się zazwyczaj na słabe samopoczucie, dolegliwości bólowe głowy, wysoką gorączkę oraz swędzenie skóry.

U osób zakażonych półpaścem, zmiany skórne mają charakter asymetryczny. Są zlokalizowane ogniskowo, po jednej stronie ciała. Najczęściej zaobserwować je można w obrębie nerwów międzyżebrowych. W przebiegu choroby, oprócz zmian skórnych, mogą pojawić się również następujące objawy:

12. Leczenie ospy wietrznej

Jak leczyć ospę? Pojawienie się na skórze pierwszych wykwitów to znak, że trzeba udać się do lekarza. W celu zdiagnozowania choroby mogą być przeprowadzone badania serologiczne lub wykrywające genetyczny materiał wirusa. W celu diagnozy można również pobrać płyn z pęcherzyków.

Dostępne w aptece leki mogą obniżyć gorączkę i bóle związane ze wstępną infekcją wirusową ospy. Dzieci nie powinny zażywać aspiryny lub leków zawierających jej pochodną ze względu na ryzyko rozwinięcia się syndromu Reye'a (dotkliwa choroba związana z dysfunkcją mózgu i śmiercią).

Natomiast osobom z zaburzeniami odporności zaleca się podawanie leków przeciwwirusowych.

  • po myciu skórę osuszamy delikatnie, bez tarcia,
  • codziennie myjemy ciało w wodzie z dodatkiem nadmanganianu potasu,
  • istotne jest częste mycie rąk,
  • pęcherzyków nie należy zasypywać pudrem, gdyż może to powodować ból i prowadzić do rozwoju infekcji,
  • przy wysypce na narządach płciowych można przygotować nasiadówkę z dodatkiem rumianku,
  • jeśli pęcherze znajdują się w ustach podawajmy rozdrobnione jedzenie, w postaci papki.

Rekomendowane przez naszych ekspertów

13. Powikłania ospy wietrznej

Możliwe powikłania po ospie wietrznej to:

To też warto wiedzieć

Szczepienie na ospę Jak wygląda ospa? Wysypka u dzieci Leczenie półpaśca

14. Szczepienia przeciw ospie wietrznej

Polskie Ministerstwo Zdrowia zachęca do szczepienia przeciw wiatrówce. Ospa zazwyczaj ma łagodny przebieg, ale wymaga pozostania w domu, łatwo się rozprzestrzenia i może doprowadzić do groźnych powikłań.

Szczególnie narażone na niebezpieczeństwo są kobiety w ciąży, u których wirus ospy w pierwszym trymestrze może zaszkodzić płodowi, powodując tzw. zespół ospy wietrznej wrodzonej: blizny, deformacje, zaburzenia wzroku i układu nerwowego.

Treść artykułu jest całkowicie niezależna. Znajdują się w nim linki naszych partnerów. Wybierając je, wspierasz nasz rozwój.

Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.

Polecane dla Ciebie
Pomocni lekarze