Apiterapia - co to jest i na co pomaga?

Apiterapia to dziedzina medycyny alternatywnej, zajmująca się leczeniem i profilaktyką problemów zdrowotnych za pomocą produktów pszczelich. Dawniej mówiono o niej jako o leczeniu schorzeń reumatycznych jadem pszczelim. Obecnie ta dziedzina lecznictwa nosi nazwę apitoksynoterapii, zaś pod terminem apiterapii rozumie się leczenie chorób produktami przetworzonymi lub wydzielanymi przez pszczoły, jak np.: wosk, jad pszczeli, pyłek kwiatowy czy mleczko pszczele.

1. Apiterapia – co to jest?

Apiterapia, czyli terapia produktami pszczelimi, jest gałęzią medycyny alternatywnej, ludowej, która wykorzystuje ich naturalne właściwości lecznicze. Nazwa alternatywnej terapii nawiązuje do łacińskiego słowa apis, oznaczającego pszczołę.

Wykorzystanie produktów pszczelich tj. miodu, pyłku, wosku pszczelego, propolisu, mleczka pszczelego oraz jadu pszczelego do zwalczania chorób czy objawów znane jest ludziom od tysięcy lat.

Zobacz film: "Polacy żyją aż 7 lat krócej niż Szwedzi"

Jednym z najstarszych zastosowań miodu wykorzystywanym po dziś dzień jest leczenie dermatoz i problemów skórnych. Miód przyspiesza gojenie się ran, oparzeń oraz odmrożeń.

Warto nadmienić, że apiterapia to nie to samo co uloterapia, zwana leczeniem pszczołami. Znana od wielu lat terapia pszczołami ukierunkowana jest na przebywanie w otoczeniu miododajnych pszczół oraz uli, wdychaniu powietrza przesiąkniętego woskiem i propolisem.

2. Lecznicze właściwości miodu

W Polsce apiterapia ma bardzo długą i bogatą tradycję. Ludzie od wieków wykorzystywali produkty pszczele jako lekarstwa na różne dolegliwości. Zawierają one m.in. wysokowartościowe białka, aminokwasy egzogenne, kwasy organiczne, enzymy, wszystkie witaminy, biopierwiastki oraz substancje biologicznie aktywne.

Produkty pszczele wydzielone i przetworzone przez pszczoły to:

• pyłek kwiatowy – produkt zebrany przez pszczoły,
• pierzga, miód, propolis (kit pszczeli) – produkty zebrane i przetworzone przez pszczołę,
• mleczko pszczele, jad, wosk – produkty wydzielone przez pszczołę.

Produkty pszczele stanowią dla człowieka bogactwo cennych właściwości. Większość wykazuje działanie przyspieszające regenerację tkanek, wpomagające działanie układu immunologicznego oraz niespecyficzne oddziaływanie na cały organizm, co skutkuje ogólną poprawą samopoczucia lub szybkim powrotem do zdrowia po przebytej chorobie.

Produkty pszczele mają dużą przewagę nad syntetycznymi, ponieważ ich stosowanie nie wywołuje skutków ubocznych oraz są łatwo przyswajane przez organizm.

Miód pszczeli leczy m.in. choroby:

• układu oddechowego (kaszel, katar, zapalenie gardła),
• układu krążenia (choroby wieńcowe, nerwice serca, wysokie ciśnienie),
• układu pokarmowego (wrzody żołądka i dwunastnicy, odtruwa organizm, wzmacnia wątrobę, poprawia perystaltykę),
• układu moczowego (działa moczopędnie, diuretycznie),
• układu nerwowego (wzmacnia układ nerwowy, uspokaja, poprawia nastrój),
• skóry (przyspiesza gojenie się ran, oparzeń i odmrożeń).

3. Rodzaje miodów

Miody dzieli się na te nektarowe, nekatarowo-spadziowe oraz spadziowe. Miód nektarowy powstaje na bazie nektaru kwiatów rośliny określonego rodzaju. Miód spadziowy w odróżnieniu od miodu nektarowego nie jest pozyskiwany z nektaru, a ze spadzi, czyli mieszaniny soków roślinnych i produktów przemiany materii owadów równoskrzydłych. Miód nektarowo-spadziowy stanowi połączenie miodu nektarowego oraz miodu spadziowego.

Najpopularniejsze rodzaje miodów pszczelich to:

• miód akacjowy – jest rodzajem miodu nektarowego. Cechuje się delikatnym kwiatowym aromatem oraz łagodnym smakiem. Posiada charakterystyczną, jasnosłomkową barwę. Wytwarzany jest na bazie nektaru kwiatów robinii akacjowej, zwanej również robinią białą lub grochodrzewem akacjowym. Miód akacjowy posiada silne właściwości przeciwbakteryjne, wzmacniające, przeciwwrzodowe i odżywcze.
• miód wielokwiatowy – wykazuje szereg właściwości prozdrowotnych. Działa antybakteryjnie, uspokajająco i rozluźniająco. Polecany w stanach przemęczenia i wyczerpania psychicznego. Do jego przyrządzenia potrzebny jest nektar z różnych roślin miododajnych.
• miód faceliowy – miód nektarowy o przyjemnym, kwiatowym aromacie, jasnej barwie i subtelnym, lekko kwaskowatym smaku. Wytwarzany na bazie z kwiatów facelii, rosnących na glebach żyznych. Ten rodzaj miodu przeciwdziała nadciśnieniu, działa przeciwzapalnie, przeciwbakteryjnie. Wspomaga leczenie takich chorób jak wrzody żołądka i dwunastnicy czy nieżyt żołądka.
• miód spadziowy – posiada ciemnobrunatny odcień oraz intensywny żywiczny smak (nieco łagodniejszy od miodu liściastego). Spożywanie miodu spadziowego wpływa pozytywnie na serce, naczynia wieńcowe oraz nerki. Wspomaga gojenie ran, oparzeń oraz odmrożeń.
• miód nektarowo-spadziowy – działa silnie przeciwbakteryjnie, przeciwzapalnie, przeciwkaszlowo, przeciwwirusowo. Posiada uniwersalne właściwości lecznicze miodów wielokwiatowych oraz miodów spadziowych. Wspomaga pracę układu odpornościowego oraz układu sercowo-naczyniowego. Wpływa pozytywnie na stan skóry, włosów i paznokci. Polecany jest pacjentom, którzy borykają się z problemami układu oddechowego np. astmą, zapaleniem oskrzeli.
• miód gryczany – pozyskiwany jest przez pszczoły miodne z kwiatów gryki. Charakteryzuje się słodkim, ale również nieco ostrym smakiem oraz ziołowym aromatem. Wspomaga pracę serca oraz układu krążenia. Poprawia trawienie, przeciwdziała anemii. Działa jak naturalny antybiotyk.
• miód wrzosowy – w jego składzie znajduje się wiele prozdrowotnych składników mineralnych, witamin, węglowodanów oraz aminokwasów oraz związków polifenolowych takich jak kwas nikotynowy, kawowy, pantotenowy, chlorogenowy, ferulowy, i elagowy. To, co odróżnia go od innych miodów to intensywny aromat oraz słodko-goryczkowaty smak. Posiada charakterystyczny herbaciany kolor. Wspomaga leczenie chorób jamy ustnej, gardła i błon śluzowych, ale również zapalenia nerek, chorób układu moczowego oraz jelit.

4. Właściwości propolisu i mleczka pszczelego

Właściwości propolisu pozwalają leczyć schorzenia:

• układu oddechowego (grypy, przeziębienia, zapalenia krtani),
• układu pokarmowego (zapalenie błony śluzowej żołądka i dwunastnicy, nieżyty przewodu pokarmowego, zatrucia alkoholowe),
• skóry (oparzenia, odleżyny, rany).

Mleczko pszczele - właściwości lecznicze

Mleczko pszczele wytwarzają pszczoły karmicielki. Karmią nim młode larwy oraz matkę pszczół. Matka karmiona tylko mleczkiem pszczelim potrafi złożyć do 2000 jajeczek w ciągu doby, o masie równej masie własnego ciała. Mleczko pszczele ze względu na swój bogaty skład ułatwia przemianę materii, zwiększa aktywność życiową.

Właściwości mleczka pszczelego są wykorzystywane w leczeniu:

• chorób serca,
• chorób układu trawienia,
• niedokrwistości,
• ran,
• schorzeń narządu wzroku i słuchu,
• nerwic,
• schizofrenii.

5. Właściwości jadu i wosku pszczelego

Jad pszczeli ma zastosowanie w leczeniu chorób reumatycznych. Nazywa się to apitoksynoterapią. Wprowadzony do organizmu człowieka jad wywołuje silne reakcje odpornościowe. Leczenie polega na żądleniu przez pszczoły w odpowiednich cyklach, a także podaniu jadu w zastrzykach. Jad pszczeli jest produktem często uczulającym.

Jego właściwości mają znaczenie w leczeniu:

• schorzeń układu nerwowego,
• chorób układu krążenia,
• astmy,
• ran.

Wosk pszczeli stosuje się w leczeniu kataru siennego, w ropnych chorobach skóry, w okładach na różne choroby reumatyczne. Świece wykonane z wosku pszczelego odświeżają powietrze, likwidują zapach dymu papierowego, korzystnie jonizują powietrze.

Apiterapia jest dziedziną medycyny niekonwencjonalnej. Jednak w przypadku poważnych schorzeń warto skontaktować się z lekarzem, a terapia jadem pszczelim powinna odbywać się tylko pod nadzorem specjalisty.

6. Apiterapia - leczenie jakich chorób może wspomóc miód?

Apiterapia wykorzystująca miód pszczeli oraz produkty z miodu, znalazła zastosowanie w leczeniu objawów i profilaktyce takich problemów zdrowotnych jak:

• choroby układu oddechowego: zapalenie gardła, zapalenie oskrzeli, nieżyt błony śluzowej nosa, zapalenie zatok, astma atopowa, astma nieatopowa
• choroby skóry oraz błon śluzowych: oparzenia, odmrożenia, zapalenia skóry, zakażenia naskórka po przebytym zabiegu chirurgicznych, przetoki po wykonanej amputacji, opryszczka, półpasiec, łuszczyca, grzybica skóry, paradontoza, pokrzywka alergiczna,
• schorzenia mięśni, kości i stawów: młodzieńcze reumatoidalne zapalenie stawów, choroba zwyrodnieniowa stawów, zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa, bóle pleców, zapalenia ścięgien, dna moczanowa (podagra),
• schorzenia układu krążenia: nadciśnienie tętnicze, zakrzepowe zapalenie żył, miażdżyca, choroba Buergera, choroba niedokrwienna,
• przewlekły stres, nerwica, przeciążenia psychiczne, zaburzenia depresyjne.

7. Apiterapia – przeciwwskazania

Choć opinie na temat apiterapii są bardzo pozytywne, nie wszyscy mogą korzystać z tej dziedziny medycyny alternatywnej. W jakich sytuacjach leczenie produktami pszczelimi nie jest wskazane?

Jednym z przeciwwskazań do stosowania apiterapii jest alergia na miód lub inne produkty wytwarzane przez pszczoły miodne.

Spożywanie miodu nie jest wskazane również w przypadku pacjentów zmagających się z chorobami zapalnymi, chorobami układu odpornościowego. Miód spożywany w nadmiarze może wykazywać działanie prozapalne.

Szczególną ostrożność przed rozpoczęciem terapii powinny zachować również osoby chorujące na cukrzycę lub insulinooporność.

Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.