Ból kości – rodzaje, przyczyny, leczenie
Ból kości to problem zarówno osób w wieku nastoletnim, jak i w wieku podeszłym. Dolegliwość ta może być odczuwana przez pacjenta jako tkliwość, dyskomfort lub nieprzyjemny ból jednej lub więcej kości. U niektórych osób bóle kości są ściśle związane ze stanem zapalnym, u innych z kolei wynikają one z choroby ustrojowej. Ponadto, ból w obrębie jednej lub więcej kości może wiązać się z przebytym urazem, chorobą zwyrodnieniową bądź chorobą zakaźną. Przykładem dolegliwości bólowej kości może być np. ból kości miednicy, ból kości udowej czy ból nóg w okolicy piszczeli. Co jeszcze warto wiedzieć? Jak wygląda leczenie?
- 1. Kiedy pojawia się ból kości?
- 2. Przyczyny bólu kości
- 2.1. Ból kości u dzieci
- 2.2. Ból spowodowany martwicą jałowa kości
- 2.3. Ból kości a torbiel kostna
- 2.4. Ból kości w przebiegu osteoporozy
- 2.5. Bóle kostne a osteomalacja
- 2.6. Bóle w kościach a hiperostoza
- 2.7. Bóle wywołane nowotworem kości
- 2.8. Przeszywający ból kości a zapalenie szpiku kostnego
- 2.9. Bolące kości a choroby spichrzeniowe
- 2.10. Ból kości i stawów a białaczka
- 3. Leczenie bólu kości
1. Kiedy pojawia się ból kości?
Bóle kości mogą być spowodowane różnymi przyczynami. Bolące kości to dość częsty problem pacjentów w wieku średnim oraz podeszłym, ale nie jest to reguła. U dzieci między drugim, a dwunastym rokiem życia występują np. bóle wzrostowe. U pacjentów w wieku podeszłym rwące bóle kości rąk i nóg, mogą być związane z osteoporozą. Czasami bolące kości i stawy np. bolące kości dłoni mogą być objawem choroby ogólnoustrojowej lub toczącego się w organizmie stanu zapalnego. Dolegliwości bólowe mogą przybierać różną formę. Ból bywa opisywany przez pacjentów jako głęboki lub przeszywający.
2. Przyczyny bólu kości
2.1. Ból kości u dzieci
Bóle kości u dzieci między drugim, a dwunastym rokiem życia nazywane są bólami wzrostowym (tzw. nocne bóle wzrostowe). Dolegliwość typowa dla okresu intensywnego wzrastania występuje zarówno u dziewczynek, jak i u chłopców. Młodzi pacjenci borykający się z tego rodzaju problemem najczęściej uskarżają się na: nieprzyjemne wędrujące bóle kości np. bóle kości udowej, bóle kości piszczelowej, ból kości nóg od kolan w dół. Bóle wzrostowe mają charakter przerywany.
Nie pojawiają się one codziennie, ale u niektórych osób występują nawet kilkanaście razy w miesiącu. Typowym objawem są nocne bóle kości. Dolegliwość nie powoduje obrzęku, zasinienia czy zaczerwienienia.
2.2. Ból spowodowany martwicą jałowa kości
Martwica jałowa kości to grupa chorób, w przebiegu których dochodzi do obumierania fragmentu tkanki kostnej. Należy zaznaczyć, że do procesu chorobotwórczego nie przyczyniają się drobnoustroje. Wraz z upływem czasu tkanka martwicza zostaje wchłonięta. Na jej miejscu powstaje nowa, odbudowująca się tkanka kostna, która może jednak ulegać pewnym deformacjom oraz uszkodzeniom. Niesie to za sobą poważne konsekwencje dla pacjenta.
Tkanka kostna zbudowana jest z osteocytów, osteoblastów, osteoklastów, ale również macierzy pozakomórkowej. W skład tej ostatniej wchodzą włókna kolagenowe oraz minerały takie jak wapń, magnez czy fosfor.
Martwica jałowa kości może być spowodowana różnorodnymi czynnikami. Są na nią narażone szczególnie osoby nadużywające alkoholu, stosujące glikokortykosteroidy, osoby po przebytych urazach kości. Na rozwój choroby narażenie są również pacjenci borykający się z podwyższonym poziomem cholesterolu we krwi, pacjenci z chorobą dekompresyjną.
2.3. Ból kości a torbiel kostna
Torbiel kostna, nazywana również cystą kostną to zmiana, która niszczy kość. Zastępuje ona prawidłową tkankę kostną zbiornikiem płynowym, co w efekcie doprowadza do jej osłabienia. U osób borykających się z cystną kostną może dojść do złamania. Specjaliści wyróżniają dwa rodzaje torbieli : samotne torbiele kostne oraz tętniakowate torbiele kostne.
Samotna torbiel kości występuje zazwyczaj w przynasadach kości długich (może umiejscowić się w obrębie kości ramiennej, udowej, piszczelowej lub strzałkowej). Nie powoduje bólu, dlatego do jej rozpoznania dochodzi zwykle w trakcie badania radiograficznego. U większości pacjentów rozpoznawana jest jako przyczyna patologicznego złamania kości.
Torbiel tętniakowata kości doprowadza do rozdęcia kości. Zazwyczaj cierpią na nią osoby przed trzydziestym rokiem życia. W zależności od umiejscowienia torbieli, pacjenci mogą uskarżać się na takie dolegliwości bólowe jak: ból kości piszczelowej, ból kości udowej, ból kości promieniowej, opisywany również jako ból kości przedramienia, ból kości kręgosłupa.
2.4. Ból kości w przebiegu osteoporozy
Choroba, przy której pojawia się ból kości to osteoporoza. Najczęściej ból pojawia się, kiedy dochodzi do złamania, ponieważ sama jednostka chorobowa na samym początku nie daje żadnych objawów. W niektórych przypadkach chory oprócz częstych złamań może zaobserwować utratę masy ciała, zaokrąglenie pleców, a także u młodszych osób zahamowanie wzrostu.
2.5. Bóle kostne a osteomalacja
Kolejna jednostka chorobowa, którą cechuje ból kości to osteomalacja. Jest to choroba, która występuje u dorosłych z niedoborem witaminy D. Przy tej chorobie dochodzi także do zaburzeń gospodarki wapniowej. To powoduje nie tylko ból kości, ale także osłabienie mięśni. U dzieci ta jednostka chorobowa to krzywica. Chorzy mają kończyny w kształcie litery O zmienia się ich chód.
2.6. Bóle w kościach a hiperostoza
Hiperostoza jest schorzeniem kręgosłupa, przy którym pojawia się niewielki ból kości, ale jest to ból przewlekły. Ból może utrudniać codzienne funkcjonowanie, ponieważ nie tylko promieniuje do kończyn, ale może również umiejscawiać się w stawach. Chory może odczuwać nie tylko ból kości, ale także drętwienie rąk i nóg.
2.7. Bóle wywołane nowotworem kości
Inną przyczyną, z powodu, której pojawia się ból kości jest nowotwór kości. U dzieci jest to mięsak Ewinga. Ból kości to również objaw szpiczaka mnogiego. Ból pojawia się w miejscu, w którym umiejscowił się guz. Do tych objawów mogą dołączyć także opuchlizna i zgrubienie na kości. Przy każdym rodzaju nowotworu kości dochodzi do osłabienia tkanki kostnej, co skutkuje ciągłymi złamaniami.
To też warto wiedzieć
2.8. Przeszywający ból kości a zapalenie szpiku kostnego
Ból kości pojawia się również przy stanach zapalnych szpiku kostnego. Przy tym schorzeniu są także inne objawy dla przykładu wysoka gorączka, zaczerwienienie i opuchlizna w miejscu gdzie umiejscowiony jest stan zapalny. Ból kości i inne objawy mogą się nasilać przy wysiłku fizycznym.
2.9. Bolące kości a choroby spichrzeniowe
Ból kości może także być symptomem wrodzonego defektu metabolicznego, nazywanego również chorobą spichrzeniową. Wrodzony defekt metaboliczny jest spowodowany odkładaniem się w kościach innych, niepotrzebnych substancji. W przebiegu choroby Gauchera dochodzi np. do odkładania się lipidów w obrębie narządów wewnętrznych. Jest to rzadka choroba genetyczna, której skutkiem jest nie tylko powodujący dyskomfort ból kości, ale także deformacje, złamania kości. Na skutek choroby dochodzi również do powiększenia wątroby oraz powiększenia śledziony.
Kolejną chorobą spichrzeniową jest choroba Fabry’ego. Charakterystycznym objawem tego schorzenia są akroparestezje, zwykle odczuwane jako bóle w kościach, przybierające formę pieczenia oraz świądu. Pacjenci najczęściej uskarżają się na ból kości dłoni (ból kości ręki), ból kości nóg, a przede wszystkim stóp.
Na skutek choroby może dojść także do zaburzeń wydzielania potu, zwyrodnienia rogówki, kardiomiopatii, niewydolności serca, arytmii, wysypki, która przyjmuje grudkową formę (można ją zaobserwować na udach, pachwinach, brzuchu oraz narządach płciowych). Chorym doskwierać może również ból brzucha, biegunka, mdłości.
2.10. Ból kości i stawów a białaczka
Bóle kości i stawów stanowią dość częsty objaw znanej grupy chorób nowotworowych krwi o nazwie białaczka. Białaczka, znana również jako leukemia jest nowotworem tkanek krwiotwórczych organizmu, w tym szpiku kostnego i układu limfatycznego. W jej przebiegu dochodzi do patologicznego rozrostu komórek układu krwiotwórczego (komórki te występują w obrębie węzłów chłonnych, szpiku kostnego). U pacjentów zdrowych dochodzi do prawidłowego wytwarzania białych i czerwonych krwinek oraz płytek krwi.
U pacjentów z białaczką występuje produkcja niedojrzałych komórek – blastów, które uniemożliwiają rozwój zdrowych krwinek.Kiedy zapełnią już szpik kostny, zaczynają przenosić się do innych narządów np. węzłów chłonnych, nerek, wątroby, śledziony.
Ból wszystkich kości charakterystyczny dla leukemii powstaje, kiedy komórki „białaczkowe” mnożą się w obrębie kości, w których powstają lub gdy dochodzi do ich namnażania w formie nacieków białaczkowych. W początkowej fazie choroby ból kostny przypomina dolegliwości bólowe towarzyszące zmianie pogody.
W późniejszym czasie ogromnym problemem stają się bóle kości długich. Pacjenci mogą uskarżać się wówczas na tzw., bóle kości rąk, bóle kości w nogach. W przebiegu choroby może wystąpić: ból kości udowej, ból kości piszczelowej, ból wzdłuż kości przedramienia, kłucie w kościach promieniowych, łamanie w kościach obojczyka, rwanie w kościach łokciowych, ból kości udowej.
3. Leczenie bólu kości
Ból kości nie jest najczęściej dolegliwością samodzielną, ponieważ jest skutkiem chorób. Dlatego leczenie polega na tym, aby przede wszystkim skupić się na leczeniu głównej jednostki chorobowej.
W zależności od choroby może być zastosowany antybiotyk, leki przeciwbólowe, które złagodzą ból kości. W niektórych przypadkach lekarz może zlecić zabiegi fizjoterapeutyczne.
Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.