Przyczyny grzybicy
Niektóre gatunki grzybów są szczególnie agresywnymi organizmami i mogą zaatakować zdrowego człowieka (kokcydioidomykoza, histoplazmoza, blastomykoza), powodując poważne zakażenia skóry i narządów wewnętrznych. Na szczęście jednak są one rzadkie w naszej szerokości geograficznej.
1. Jak dochodzi do zarażenia grzybicą?
W większości przypadków grzyby są drobnoustrojami o niskiej zjadliwości i zakażają zazwyczaj ludzi z upośledzoną odpornością, którzy nie mogą się dobrze obronić przed zarazkami chorobotwórczymi. Dla osoby, której układ immunologiczny jest osłabiony każdy nawet najbardziej „poczciwy” grzyb może być groźny! Nawet taki, który w normalnych warunkach wchodzi w skład flory fizjologicznej lub jest saprofitem w środowisku zewnętrznym. W takiej sytuacji mówimy o zakażeniu oportunistycznym.
2. Grzybica oportunistyczna
Jest to taka grzybica, która nie rozwinęłaby się u osoby zupełnie zdrowej, a jest wynikiem wcześniejszego zaburzenia równowagi organizmu. Zakażenie takie oznacza, że z układem odpornościowym jest źle. W takiej sytuacji rokowanie jest poważne – nie ze względu na grzyba, który nie jest przecież tak bardzo zjadliwy (zdrowy organizm poradziłby sobie z nim bez trudu), lecz ze względu na wyjściowy ciężki stan pacjenta (jest tak osłabiony, że nie radzi sobie z nawet saprofitem).
Grzybica oportunistyczna rozwija się głównie u osób chorych na wrodzone lub nabyte niedobory, np. AIDS oraz u osób z rozwiniętą chorobą nowotworową.
- Pogorszenie funkcji układu immunologicznego, czy to wrodzone, czy też nabyte – np.
- AIDS,
- nowotwory,
- przewlekła wyniszczająca choroba.
- Stosowane leczenie:
- transplantacja i stosowanie leków immunosupresyjnych,
- zabiegi na otwartym sercu,
- długotrwałe cewnikowanie pęcherza moczowego,
- sztuczne zastawki serca.
- Niektóre leki:
- cytostatyczne,
- przeciwgruźlicze,
- kortykosterydy,
- antybiotyki o szerokim spektrum.
- Ciężkie oparzenia.
- Źle leczona cukrzyca.
- Niewydolność nerek.
- Nadczynność tarczycy.
- Niewydolność przytarczyc.
- Niedobór żelaza lub witaminy B.
- Przewlekły alkoholizm.
- Gruźlica.
3. Czynniki powodujące grzybicę
Grzybom trudno jest zaatakować z powodzeniem zdrową skórę. Infekcje grzybicze skóry rozwijają się głównie wtedy, gdy patogen styka się z uszkodzoną skórą – może mieć to miejsce w fałdach skórnych (zwłaszcza u osób otyłych lub nie dbających o higienę), gdzie skóra w kontakcie z potem, maceruje się. Nie stanowi wtedy szczelnej bariery ochronnej i grzyby mogą ją zaatakować.
Innym czynnikiem bywa nadmierna potliwość. W przypadku uporczywej grzybicy skóry należy pomyśleć o sposobach obniżenia nadmiernej potliwości.
4. Grzybica pochwy
Stany zapalne pochwy wywołuje głównie Candida albicans (drożdżak). Grzyb ten zazwyczaj kolonizuje pochwę i jelito grube bezobjawowo (jest saprofitem) i dopiero w wyniku zaistnienia pewnych czynników dochodzi do rozwoju stanu zapalnego. Należą do nich:
- zaburzenia hormonalne,
- zaburzenia przemiany materii,
- podrażnienie błony śluzowej (np. po kąpieli w chlorowanej wodzie na basenie),
- przyjmowanie kortykosterydów, antybiotyków,
- hormonalna antykoncepcja,
- ciąża,
- cukrzyca (czasami grzybica pochwy jest jej pierwszym objawem!).
Nawracająca grzybica pochwy jest często spowodowana ciągłymi nadkażeniami pochwy drożdżakami z jelita grubego. Anatomia kobieca jest taka, że odbyt i pochwa są blisko siebie i w sytuacji, gdy w jelicie jest dużo drożdżaków, nawet przy dużej dbałości o higienę łatwo może dojść do infekcji pochwy. Z tego powodu w przypadku leczenia uporczywych grzybic pochwy podaje się leczenie działające także na jelito, aby usunąć przyczynę nawracających infekcji grzybiczych. W tym kontekście spożywanie probiotyków takich jak jogurty i kefiry, które zapobiegają namnożeniu drożdżaków w jelicie, może być profilaktyką grzybicy pochwy.
5. Łojotokowe zapalenie skóry
Łupież jest najłagodniejszą odmianą łojotokowego zapalenia skóry. Jest to przewlekłe schorzenie objawiające się przewlekłym stanem zapalnym i złuszczaniem skóry w okolicach, które zawierają liczne gruczoły łojowe – owłosionej skórze głowy, twarzy i górnej części tułowia. Obecnie uważa się, że w rozwoju choroby olbrzymią rolę odgrywa grzyb, saprofityczny drożdżak Malassezia farfur, zwany także Pityrosporum ovale. Przemawia za tym chociażby poprawa stanu skóry u osób z łojotokowym zapaleniem skóry po zastosowaniu leków przeciwgrzybicznych.
- protezy zębowe (mikrourazy błony śluzowej, małe otarcia), sztuczny ząb,
- palenie tytoniu (mikrourazy błony śluzowej,stany zapalne),
- wady zgryzu,
- zła higiena jamy ustnej,
- zmniejszenie wydzielania śliny (zespół Sjögrena).
Ze względu na niedojrzałość układu pokarmowego na grzybicę jamy ustnej bardziej narażone są niemowlęta. Grzyby dostają się do ich jamy ustnej zazwyczaj z dróg rodnych matki (w czasie porodu), z gruczołów mlecznych wraz z mlekiem albo są przeniesione rękami osób dorosłych opiekujących się dzieckiem.
Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza.