Trwa ładowanie...
Artykuł zweryfikowany przez eksperta: Lek. Karolina Kropiewnicka-Buczek

Przyczyny grzybicy

Przyczyny grzybicy
Przyczyny grzybicy

Niektóre gatunki grzybów są szczególnie agresywnymi organizmami i mogą zaatakować zdrowego człowieka (kokcydioidomykoza, histoplazmoza, blastomykoza), powodując poważne zakażenia skóry i narządów wewnętrznych. Na szczęście jednak są one rzadkie w naszej szerokości geograficznej.

spis treści

1. Jak dochodzi do zarażenia grzybicą?

W większości przypadków grzyby są drobnoustrojami o niskiej zjadliwości i zakażają zazwyczaj ludzi z upośledzoną odpornością, którzy nie mogą się dobrze obronić przed zarazkami chorobotwórczymi. Dla osoby, której układ immunologiczny jest osłabiony każdy nawet najbardziej „poczciwy” grzyb może być groźny! Nawet taki, który w normalnych warunkach wchodzi w skład flory fizjologicznej lub jest saprofitem w środowisku zewnętrznym. W takiej sytuacji mówimy o zakażeniu oportunistycznym.

2. Grzybica oportunistyczna

Jest to taka grzybica, która nie rozwinęłaby się u osoby zupełnie zdrowej, a jest wynikiem wcześniejszego zaburzenia równowagi organizmu. Zakażenie takie oznacza, że z układem odpornościowym jest źle. W takiej sytuacji rokowanie jest poważne – nie ze względu na grzyba, który nie jest przecież tak bardzo zjadliwy (zdrowy organizm poradziłby sobie z nim bez trudu), lecz ze względu na wyjściowy ciężki stan pacjenta (jest tak osłabiony, że nie radzi sobie z nawet saprofitem).

Zobacz film: "Przebieg wizyty u dermatologa"

Grzybica oportunistyczna rozwija się głównie u osób chorych na wrodzone lub nabyte niedobory, np. AIDS oraz u osób z rozwiniętą chorobą nowotworową.

  • Pogorszenie funkcji układu immunologicznego, czy to wrodzone, czy też nabyte – np.
  1. AIDS,
  2. nowotwory,
  3. przewlekła wyniszczająca choroba.
  • Stosowane leczenie:
  1. transplantacja i stosowanie leków immunosupresyjnych,
  2. zabiegi na otwartym sercu,
  3. długotrwałe cewnikowanie pęcherza moczowego,
  4. sztuczne zastawki serca.
  • Niektóre leki:
  1. cytostatyczne,
  2. przeciwgruźlicze,
  3. kortykosterydy,
  4. antybiotyki o szerokim spektrum.
  • Ciężkie oparzenia.
  • Źle leczona cukrzyca.
  • Niewydolność nerek.
  • Nadczynność tarczycy.
  • Niewydolność przytarczyc.
  • Niedobór żelaza lub witaminy B.
  • Przewlekły alkoholizm.
  • Gruźlica.

3. Czynniki powodujące grzybicę

Grzybom trudno jest zaatakować z powodzeniem zdrową skórę. Infekcje grzybicze skóry rozwijają się głównie wtedy, gdy patogen styka się z uszkodzoną skórą – może mieć to miejsce w fałdach skórnych (zwłaszcza u osób otyłych lub nie dbających o higienę), gdzie skóra w kontakcie z potem, maceruje się. Nie stanowi wtedy szczelnej bariery ochronnej i grzyby mogą ją zaatakować.

Innym czynnikiem bywa nadmierna potliwość. W przypadku uporczywej grzybicy skóry należy pomyśleć o sposobach obniżenia nadmiernej potliwości.

4. Grzybica pochwy

Stany zapalne pochwy wywołuje głównie Candida albicans (drożdżak). Grzyb ten zazwyczaj kolonizuje pochwę i jelito grube bezobjawowo (jest saprofitem) i dopiero w wyniku zaistnienia pewnych czynników dochodzi do rozwoju stanu zapalnego. Należą do nich:

  • zaburzenia hormonalne,
  • zaburzenia przemiany materii,
  • podrażnienie błony śluzowej (np. po kąpieli w chlorowanej wodzie na basenie),
  • przyjmowanie kortykosterydów, antybiotyków,
  • hormonalna antykoncepcja,
  • ciąża,
  • cukrzyca (czasami grzybica pochwy jest jej pierwszym objawem!).

Nawracająca grzybica pochwy jest często spowodowana ciągłymi nadkażeniami pochwy drożdżakami z jelita grubego. Anatomia kobieca jest taka, że odbyt i pochwa są blisko siebie i w sytuacji, gdy w jelicie jest dużo drożdżaków, nawet przy dużej dbałości o higienę łatwo może dojść do infekcji pochwy. Z tego powodu w przypadku leczenia uporczywych grzybic pochwy podaje się leczenie działające także na jelito, aby usunąć przyczynę nawracających infekcji grzybiczych. W tym kontekście spożywanie probiotyków takich jak jogurty i kefiry, które zapobiegają namnożeniu drożdżaków w jelicie, może być profilaktyką grzybicy pochwy.

5. Łojotokowe zapalenie skóry

Łupież jest najłagodniejszą odmianą łojotokowego zapalenia skóry. Jest to przewlekłe schorzenie objawiające się przewlekłym stanem zapalnym i złuszczaniem skóry w okolicach, które zawierają liczne gruczoły łojowe – owłosionej skórze głowy, twarzy i górnej części tułowia. Obecnie uważa się, że w rozwoju choroby olbrzymią rolę odgrywa grzyb, saprofityczny drożdżak Malassezia farfur, zwany także Pityrosporum ovale. Przemawia za tym chociażby poprawa stanu skóry u osób z łojotokowym zapaleniem skóry po zastosowaniu leków przeciwgrzybicznych.

  • protezy zębowe (mikrourazy błony śluzowej, małe otarcia), sztuczny ząb,
  • palenie tytoniu (mikrourazy błony śluzowej,stany zapalne),
  • wady zgryzu,
  • zła higiena jamy ustnej,
  • zmniejszenie wydzielania śliny (zespół Sjögrena).

Ze względu na niedojrzałość układu pokarmowego na grzybicę jamy ustnej bardziej narażone są niemowlęta. Grzyby dostają się do ich jamy ustnej zazwyczaj z dróg rodnych matki (w czasie porodu), z gruczołów mlecznych wraz z mlekiem albo są przeniesione rękami osób dorosłych opiekujących się dzieckiem.

Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.

Następny artykuł: Grzybice atypowe
Polecane dla Ciebie
Pomocni lekarze