Terbinafina w leczeniu grzybicy

Po podaniu doustnym lek osiąga maksymalne stężenie we krwi po około dwóch godzinach. Może być przyjmowany niezależnie od posiłku. Wraz z krwią dostaje się do skóry, gdzie wykazuje swoje działanie terapeutyczne. Przenikając przez skórę właściwą gromadzi się głównie w mieszkach włosowych, łoju i płytkach paznokciowych. Działanie terbinafiny polega na hamowaniu jednego z enzymów błony komórkowej grzyba, w wyniku czego dochodzi do:

• zablokowania syntezy ergosterolu – substancji ważnej dla życia grzyba, odpowiadającej za prawidłową budowę i działanie jego błon komórkowych – niedobór ergosterolu odpowiada za efekt grzybostatyczny,
• nagromadzenia się silnie toksycznej dla drobnoustroju substancji – skwalenu, który odpowiada za efekt grzybobójczy.

Leki przeciwgrzybiczne z grupy alliloamin są zazwyczaj dobrze tolerowane, jadnak jak każdy farmaceutyk mogą wywołać działania niekorzystne dla organizmu. Działania uboczne po stosowaniu doustnej terbinafiny występują stosunkowo rzadko i najczęściej ograniczają się do:

• zaburzeń ze strony układu pokarmowego: uczucie pełności, niestrawność, brak łaknienia, zaburzenia smaku do utraty smaku włącznie – najczęściej ustępujące po kilku tygodniach od zaprzestania leczenia, nudności, biegunki, utrata masy ciała, słabe bóle brzucha, objawy nadwrażliwości na składniki preparatu, rzadko mogą pojawić się również zaburzenia czynności wątroby i dróg żółciowych,
• zaburzeń ze strony innych układów: bóle głowy, zmiany skórne w postaci wysypki lub pokrzywki,
• bardzo rzadko mogą wystąpić: uczucie zmęczenia, zmiany w składzie krwi (spadek liczby neutrofilów, płytek krwi), ciężka niewydolność wątroby, ciężkiego stopnia zmiany skórne, zaostrzenie łuszczycy i wykwity skórne łuszczycopodobne.

Przy stosowaniu miejscowym mogą pojawić się objawy podrażnienia takie jak: pieczenie, świąd, zaczerwienienie skóry.

Przeciwwskazaniami do stosowania leku jest nadwrażliwość na którykolwiek składnik preparatu. Ponadto nie zaleca się stosowania leku u:

• dzieci do 2 roku życia,
• pacjentów z uszkodzoną wątrobą lub nerkami – w tych przypadkach szybkość eliminacji leku z organizmu jest znacznie obniżona – w chorobach wątroby nawet o połowę; w przypadku konieczności zastosowania terbinafiny u pacjentów z chorobami wątroby, ze względu na hepatotoksyczność tego środka, zaleca się wykonanie po 6 tygodniach stosowania prób wątrobowych i przy ich podwyższeniu – zaprzestanie stosowania leku,
• kobiety w ciąży i w okresie karmienia piersią (preparaty przyjmowane doustnie przenikają do mleka matki).

Czas trwania leczenia terbinafiną zależy od umiejscowienia i rozległości zmian chorobowych i waha się od 2-4 tygodni w grzybicy skóry gładkiej, 2-6 tygodni w przypadku grzybicy stóp, a w grzybicy paznokci może trwać nawet do ponad roku. Zazwyczaj lek stosuje się w pojedynczej dobowej dawce 250 mg lub podzielonej na dwie po 125 mg. Należy pamiętać, że u osób z upośledzoną czynnością nerek oraz/i z cechami uszkodzenia wątroby konieczne jest zmniejszenie dawki leku. Leczenie miejscowe grzybicy za pomocą maści, kremów, żeli czy spray’u trwa zazwyczaj od 24 godzin do miesiąca.

Źródła

1. Orzechowska-Juzwenko K. Farmakologia kliniczna - znaczenie w praktyce medycznej, Górnicki Wydawnictwo Medyczne, Wrocław 2006, ISBN 83-89009-43-9
2. Neal M.J. Farmakologia w zarysie, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2005, ISBN 83-200-3117-6
3. Ackermann G.Antybiotyki i środki przeciwgrzybicze, MedPharm, Wrocław 2010, ISBN 978-83-60466-90-2
4. Kaszuba A. (red.), Leczenie chorób skóry, Urban & Partner, Wrocław 2009, ISBN 978-83-7609-027-6