Rodzaje grzybicy
Grzybice to jedne z najbardziej powszechnych chorób skóry. Według danych szacunkowych w zamożnym społeczeństwo co piąta osoba przynajmniej raz zachoruje na tę chorobę. Grzybice ze względu na charakter, rozmiar oraz miejsce występowania na ciele można podzielić na wiele kategorii. Wyróżniamy m.in. grzybicę paznokci, grzybicę stóp, grzybicę skóry głowy czy pachwin. Niezależnie jednak od miejsca pojawiania się ognisk chorobowych na skórze grzybica jest bardzo uciążliwą chorobą, wymagającą systematycznego leczenia.
1. Rodzaje grzybic skóry
Podziału grzybic można dokonać na podstawie zarażenia oraz przenoszenia zarodników grzybów. Wyróżniamy wówczas:
- grzybice antropofilne, czyli pochodzenia ludzkiego – człowiek jest źródłem zakażenia;
- grzybice zoofilne, czyli pochodzenia zwierzęcego – zwierzę jest źródłem zakażenia. W takim przypadku stan zapalny u pacjenta jest większy.
Grzybice można podzielić na dwie grupy, biorąc pod uwagę zajęcie struktur skóry przez proces chorobowy:
- grzybice właściwe skóry– mają wiele odmian. Podziału tego rodzaju grzybic dokonuje się ze względu na zajmowane przez nie określone obszary skóry.
- powierzchowne grzybice naskórkowe – są to grzybice skóry, włosów i paznokci, zwykle występujące z odczynem zapalnym. Do tej kategorii zalicza się łupież pstry. Objawy łupieżu pstrego to powierzchowne zakażenie naskórka, którego symptomy są obecne na skórze głowy, szyi, zewnętrznych powierzchniach kończyn i na tułowiu. Mają one charakter żółtobrunatnych plam na skórze, wywołanych przez drożdżaki. Plamy występują licznie na skórze, mogą się lekko złuszczać, mają nieregularne rysy i pod wpływem słońca odbarwiają się. Osoby z podejrzeniem łupieżu pstrego zazwyczaj idą do lekarza na jesieni, gdy nieopalone w lecie plamki na skórze zaczynają budzić ich niepokój. Symptomy łupieżu pstrego mają tendencję do nawracania po leczeniu. Ryzyko ponownego pojawienia się objawów łupieżu jest większe, jeśli po leczeniu nie odkażono bielizny przez wygotowanie, a także wtedy, gdy pacjent nadmiernie się poci. Łupieżem pstrym bardzo łatwo zarazić się na siłowni, gdzie kontakt z wieloma osobami i duża wilgotność skóry stanowi doskonałe warunki do namnażania się grzybów.
2. Podział grzybicy właściwej
Grzybice właściwe dzielimy następująco:
- grzybica owłosionej skóry głowy – jej cechą jest niewielki odczyn zapalny skóry oraz towarzysząca mu nasilona łamliwość włosów. Jest to wynik obecności grzybów w strukturze włosa i w mieszkach włosowych. Do łamania włosów może dochodzić nawet pod powierzchnią skóry (kilka milimetrów). Inny typ grzybicy owłosionej skóry głowy objawia się tworzeniem bezwłosych miejsc, które przypominają objawy łysienia plackowatego. Jest to infekcja przewlekła, jednak po zakończeniu leczenia włosy odrastają, a na skórze głowy nie ma blizn. Jeśli skóra głowy została zakażona grzybem pochodzenia zwierzęcego, choroba ma burzliwy przebieg – tworzą się guzy zapalne z wyciekami treści ropnej z ujść mieszków włosowych.
- grzybica skóry gładkiej – zakażenie następuje w drodze kontaktów z zarażonym człowiekiem lub zwierzęciem. Czasami czynnikiem zakaźnym jest ubranie lub zagrzybiony mebel. Grzybica skóry gładkiej najczęściej występuje u dzieci. U dorosłych do zakażenia dochodzi z powodu nadmiernej potliwości skóry.
- grzybica pachwin – częściej dotyczy mężczyzn niż kobiety. Rozwija się na skórze pachwin, z reguły bez zajęcia skóry moszny. Czasami jednak zmiany chorobowe mogą obejmować też okolice krocza i pośladków. Towarzyszy im nierzadko silny świąd skóry. Duży wpływ na występowanie grzybicy pachwin mają takie choroby, jak otyłość i cukrzyca oraz noszenie ściśle przylegających ubrań. Z tego powodu w profilaktyce grzybicy pachwin zaleca się nakładanie luźnej, przewiewnej bielizny i stosowanie pudrów osuszających.
- grzybica stóp – jest najczęstszą postacią grzybicy. Prowadzi do tzw. stopy atlety. Do rozwoju grzybicy stóp dochodzi zwykle w lecie i w sprzyjających warunkach (wilgoć). Objawy grzybicy pojwiają się najczęściej w przestrzeniach międzypalcowych. W przypadku dzieci rozwój grzybicy stóp zaczyna się zazwyczaj od bezpośredniego kontaktu z podłogą w szatni lub wykładziną w kabinie prysznicowej, na której znajdują się grzyby. Na infekcję grzybiczą bardziej narażone są także te osoby, które wykonują pracę w wilgotnych i ciepłych pomieszczeniach, mając na sobie gumowe obuwie. Na zakażenie grzybicą stóp bardziej podatne są osoby z uszkodzoną skórą stóp oraz z cukrzycą. U chorych z cukrzycą nieleczona grzybica stóp może doprowadzić nawet do amputacji kończyny.
- grzybica paznokci – obejmuje paznokcie rąk i nóg. Do zakażenia grzybicą paznokci może przyczynić się ucisk, np. wywołany przez ciasne obuwie, ale również zaburzenia odporności i zaburzenia hormonalne, np. niedoczynność tarczycy. Okres trwania grzybicy paznokci jest zwykle wieloletni. Możliwe jest samozakażanie innych partii skóry. Paznokcie najczęściej ulegają zgrubieniu i przebarwieniu na kolor żółty, biały lub brunatny, są bardziej łamliwe i często się rozwarstwiają.
3. Leczenie grzybicy
Podjęcie leczenia grzybicy to konieczność, gdyż chory może zakażać inne osoby. Obecnie stosuje się leczenie miejscowe i ogólne. O doborze leczenia decyduje lekarz. Miejscowe leczenie grzybicy występuje zwłaszcza przy takich jej rodzajach, jak grzybica stóp, powierzchowna grzybica skóry czy przy pojedynczych ogniskach zmian chorobowych. Grzybica owłosionej skóry głowy, grzybica paznokci i rozległe zmiany na skórze gładkiej wymagają leczenia preparatami podawanymi doustnie o działaniu ogólnym.
Zarazić się grzybicą jest bardzo łatwo, dlatego tak ważna staje się profilaktyka. By zapobiec grzybicy, noś luźną bawełnianą odzież, unikaj wilgotnych i ciepłych pomieszczeń, dbaj o higienę skóry, często zmieniaj bieliznę i skarpety, nie chodź boso – zwłaszcza w miejscach publicznych (baseny, sauny). Pamiętając o tych podstawowych zasadach, łatwiej będzie uchronić się przed niechcianą i nieestetyczną grzybicą.
Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza.