Trwa ładowanie...

Cenimy Twoją prywatność

Kliknij "AKCEPTUJĘ I PRZECHODZĘ DO SERWISU", aby wyrazić zgodę na korzystanie w Internecie z technologii automatycznego gromadzenia i wykorzystywania danych oraz na przetwarzanie Twoich danych osobowych przez Wirtualną Polskę, Zaufanych Partnerów IAB (874 partnerów) oraz pozostałych Zaufanych Partnerów (402 partnerów) a także udostępnienie przez nas ww. Zaufanym Partnerom przypisanych Ci identyfikatorów w celach marketingowych (w tym do zautomatyzowanego dopasowania reklam do Twoich zainteresowań i mierzenia ich skuteczności) i pozostałych, które wskazujemy poniżej. Możesz również podjąć decyzję w sprawie udzielenia zgody w ramach ustawień zaawansowanych.


Na podstawie udzielonej przez Ciebie zgody Wirtualna Polska, Zaufani Partnerzy IAB oraz pozostali Zaufani Partnerzy będą przetwarzać Twoje dane osobowe zbierane w Internecie (m.in. na serwisach partnerów e-commerce), w tym za pośrednictwem formularzy, takie jak: adresy IP, identyfikatory Twoich urządzeń i identyfikatory plików cookies oraz inne przypisane Ci identyfikatory i informacje o Twojej aktywności w Internecie. Dane te będą przetwarzane w celu: przechowywania informacji na urządzeniu lub dostępu do nich, wykorzystywania ograniczonych danych do wyboru reklam, tworzenia profili związanych z personalizacją reklam, wykorzystania profili do wyboru spersonalizowanych reklam, tworzenia profili z myślą o personalizacji treści, wykorzystywania profili w doborze spersonalizowanych treści, pomiaru wydajności reklam, pomiaru wydajności treści, poznawaniu odbiorców dzięki statystyce lub kombinacji danych z różnych źródeł, opracowywania i ulepszania usług, wykorzystywania ograniczonych danych do wyboru treści.


W ramach funkcji i funkcji specjalnych Wirtualna Polska może podejmować następujące działania:

  1. Dopasowanie i łączenie danych z innych źródeł
  2. Łączenie różnych urządzeń
  3. Identyfikacja urządzeń na podstawie informacji przesyłanych automatycznie
  4. Aktywne skanowanie charakterystyki urządzenia do celów identyfikacji

Cele przetwarzania Twoich danych przez Zaufanych Partnerów IAB oraz pozostałych Zaufanych Partnerów są następujące:

  1. Przechowywanie informacji na urządzeniu lub dostęp do nich
  2. Wykorzystywanie ograniczonych danych do wyboru reklam
  3. Tworzenie profili w celu spersonalizowanych reklam
  4. Wykorzystanie profili do wyboru spersonalizowanych reklam
  5. Tworzenie profili w celu personalizacji treści
  6. Wykorzystywanie profili w celu doboru spersonalizowanych treści
  7. Pomiar efektywności reklam
  8. Pomiar efektywności treści
  9. Rozumienie odbiorców dzięki statystyce lub kombinacji danych z różnych źródeł
  10. Rozwój i ulepszanie usług
  11. Wykorzystywanie ograniczonych danych do wyboru treści
  12. Zapewnienie bezpieczeństwa, zapobieganie oszustwom i naprawianie błędów
  13. Dostarczanie i prezentowanie reklam i treści
  14. Zapisanie decyzji dotyczących prywatności oraz informowanie o nich

W ramach funkcji i funkcji specjalnych nasi Zaufani Partnerzy IAB oraz pozostali Zaufani Partnerzy mogą podejmować następujące działania:

  1. Dopasowanie i łączenie danych z innych źródeł
  2. Łączenie różnych urządzeń
  3. Identyfikacja urządzeń na podstawie informacji przesyłanych automatycznie
  4. Aktywne skanowanie charakterystyki urządzenia do celów identyfikacji

Dla podjęcia powyższych działań nasi Zaufani Partnerzy IAB oraz pozostali Zaufani Partnerzy również potrzebują Twojej zgody, którą możesz udzielić poprzez kliknięcie w przycisk "AKCEPTUJĘ I PRZECHODZĘ DO SERWISU" lub podjąć decyzję w sprawie udzielenia zgody w ramach ustawień zaawansowanych.


Cele przetwarzania Twoich danych bez konieczności uzyskania Twojej zgody w oparciu o uzasadniony interes Wirtualnej Polski, Zaufanych Partnerów IAB oraz możliwość sprzeciwienia się takiemu przetwarzaniu znajdziesz w ustawieniach zaawansowanych.


Cele, cele specjalne, funkcje i funkcje specjalne przetwarzania szczegółowo opisujemy w ustawieniach zaawansowanych.


Serwisy partnerów e-commerce, z których możemy przetwarzać Twoje dane osobowe na podstawie udzielonej przez Ciebie zgody znajdziesz tutaj.


Zgoda jest dobrowolna i możesz ją w dowolnym momencie wycofać wywołując ponownie okno z ustawieniami poprzez kliknięcie w link "Ustawienia prywatności" znajdujący się w stopce każdego serwisu.


Pamiętaj, że udzielając zgody Twoje dane będą mogły być przekazywane do naszych Zaufanych Partnerów z państw trzecich tj. z państw spoza Europejskiego Obszaru Gospodarczego.


Masz prawo żądania dostępu, sprostowania, usunięcia, ograniczenia, przeniesienia przetwarzania danych, złożenia sprzeciwu, złożenia skargi do organu nadzorczego na zasadach określonych w polityce prywatności.


Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień Twojej przeglądarki oznacza, że pliki cookies będą umieszczane w Twoim urządzeniu końcowym. W celu zmiany ustawień prywatności możesz kliknąć w link Ustawienia zaawansowane lub "Ustawienia prywatności" znajdujący się w stopce każdego serwisu w ramach których będziesz mógł udzielić, odwołać zgodę lub w inny sposób zarządzać swoimi wyborami. Szczegółowe informacje na temat przetwarzania Twoich danych osobowych znajdziesz w polityce prywatności.

Artykuł zweryfikowany przez eksperta: Lek. dent. Konrad Rutkowski

Grzybica jamy ustnej - objawy, przyczyny, leczenie, domowe sposoby

 Paula Komendarczuk
09.08.2024 14:25
Grzybica jamy ustnej występuje u osób z obniżoną odpornością organizmu.
Grzybica jamy ustnej występuje u osób z obniżoną odpornością organizmu. (Adobe Stock)

Grzybica jamy ustnej, zwana inaczej kandydozą, wywołana jest przez grzyba Candida albicans zaliczanego do rodzaju drożdżaków (Saccharomycetes). Wywołuje on bardzo często tzw. drożdżycę jamy ustnej, przełyku, pochwy lub płuc u osób z obniżoną odpornością. Choroba ta należy do tzw. zakażeń oportunistycznych. Jeżeli układ odpornościowy funkcjonuje prawidłowo, drożdżaki Candida nie infekują organizmu, do zapalenia grzybiczego jamy ustnej dochodzi w momencie, gdy spada poziom odporności. Jakie są objawy grzybicy jamy ustnej? Jak długo trwa grzybica jamy ustnej? Czy istnieją leki bez recepty na grzybicę jamy ustnej?

spis treści

1. Grzybica jamy ustnej - czym jest?

Grzybica jamy ustnej (kandydoza jamy ustnej) to jedna z najczęściej rozpoznawanych infekcji grzybiczych. Jest to powierzchowne zapalenie błon śluzowych spowodowane przez grzyby drożdżopodobne ze szczepu Candida.

Drożdżyca jamy ustnej występuje u dzieci, młodzieży i osób dorosłych. Grzybicze zapalenie jamy ustnej zwykle rozpoznawane jest u osób z obniżoną odpornością organizmu.

Kandydoza jamy ustnej to ogólne określenie na różne infekcje drożdżakowe lokalizujące się w tym miejscu, takie jak grzybica języka (Candida na języku), grzybica dziąsła, grzybica ust (grzybica warg) czy grzybica podniebienia.

2. Grzybica jamy ustnej - rodzaje

Zobacz film: "Opryszczkowe "zimno""

Rodzaje grzybicy w jamie ustnej:

  • grzybica ostra rzekomobłoniasta,
  • grzybica przewlekła zanikowa,
  • grzybica ostra zanikowa,
  • grzybica przewlekła hiperplastyczna.

Kandydoza ostra rzekomobłoniasta to jedno z najczęściej rozpoznawanych zakażeń grzybiczych u noworodków i niemowląt, spowodowanych niedojrzałością układu odpornościowego. U osób dorosłych może pojawić się na skutek stosowania inhalatorów, leków steroidowych, antybiotyków lub zakażenia HIV.

Objawy grzybicy jamy ustnej to białe lub kremowe grudki pojawiające się na błonie śluzowej, przypominające zsiadłe mleko. Można pozbyć się ich za pomocą tarcia, ale pozostawiają po sobie zaczerwienienie z krwawymi punktami.

Kandydoza przewlekła zanikowa ma kilka odmian - zapalenie jamy ustnej, kącików ust lub języka. Pierwszy rodzaj wywołuje zmiany rumieniowate, które przekształcają się w bolesne grudki na podniebieniu (jest to tzw. kandydoza rumieniowa).

Grzybica wokół ust i grzybica na ustach powoduje pęknięcia z tendencją do krwawienia, które wraz z upływem czasu zmieniają się w ziarninowe nadżerki.

Grzybica na języku odpowiada za zanik brodawek nitkowatych i wygładzenie powierzchni języka w kształcie owalnym lub przypominającym romb. Grzybica języka zwykle ma charakter przewlekły, często rozpoznawana jest u cukrzyków i osób stosujących antybiotyki.

Kandydoza ostra zanikowa charakteryzuje się występowaniem czerwonych plam, uczuciem bólu oraz suchości w gardle. Natomiast kandydoza przewlekła hiperplastyczna lokalizuje się zwykle na błonie śluzowej policzków, grzybica w ustach przyjmuje postać białych płytek lub grudek.

3. Grzybica jamy ustnej - objawy

Jak wygląda grzybica jamy ustnej? Biały nalot na języku i podniebieniu to najbardziej charakterystyczny objaw kandydozy jamy ustnej. Nalot ten może się rozprzestrzeniać do gardła i przełyku, powodując owrzodzenia, pieczenie i ból w obrębie zmienionej chorobowo błony śluzowej.

U niemowląt choroba przyjmuje postać ostrą. Na błonie śluzowej jamy ustnej dziecka pojawiają się wówczas biało-szare naloty (tzw. pleśniawki). Charakterystyczną odmianą zakażenia jest kandydoza kącików ust – tzw. zajady, których przyczyną może być niedokrwistość lub awitaminoza.

Grzybica jamy ustnej charakteryzuje się białawymi nalotami, które zwykle występują na błonie śluzowej policzków, dziąseł, języka, podniebienia i gardła. Zwykle po usunięciu nalotów uwidocznić można rumień, czasami nadżerkę. Zmiany zwykle są bolesne, palące, piekące. Ich pojawienie się związane jest także z utratą smaku.

Objawy kandydozy jamy ustnej to:

  • biały nalot na języku i podniebieniu, który może objąć również gardło i przełyk,
  • białe pleśniawki lub grudki,
  • uczucie suchości w gardle,
  • rumień w kształcie rombu na języku,
  • linijny rumień na dziąsłach (grzybica dziąseł),
  • krwawiące pęknięcia w kącikach ust,
  • swędzenie skóry wokół ust,
  • nieprzyjemny zapach z ust,
  • ból języka (grzyby na języku, drożdżaki na języku).

4. Grzybica jamy ustnej - przyczyny

Grzybica jamy ustnej pojawia się u osób z obniżoną odpornością, także w przebiegu chorób (np. AIDS, cukrzycy, białaczki, ziarnicy złośliwej, niedokrwistości lub gruźlicy).

Do infekcji drożdżakami może dojść również w wyniku niedoborów witamin z grupy B, kwasu foliowego, żelaza oraz zmian hormonalnych w organizmie (np. w przebiegu ciąży), a także podczas stosowania doustnych środków antykoncepcyjnych.

Stany po przeszczepie (transplantacji) narządów stanowią duże prawdopodobieństwo wystąpienia zakażeń oportunistycznych (w tym kandydozy jamy ustnej). Wynika to z konieczności podawania środków hamujących proces wytwarzania przeciwciał i komórek odpornościowych w organizmie, tzw. leków immunosupresyjnych. Preparaty te znacznie obniżają aktywność układu odpornościowego.

Do grzybicy jamy ustnej i przewodu pokarmowego może dojść również w wyniku długotrwałego stosowania antybiotyków bez jednoczesnej suplementacji probiotyku zawierającego szczepy bakterii jelitowych.

Kolejna grupa leków, która sprzyja rozwojowi kandydozy jamy ustnej to glikokortykosteroidy (zwykle podawane w postaci wziewnej). Działają silnie przeciwzapalnie i antyalergicznie, tłumiąc jednocześnie aktywność układu immunologicznego.

Inne leki wpływające na wystąpienie grzybicy jamy ustnej to preparaty stosowane w chemioterapii, tzw. cytostatyki.

Grzybica jamy ustnej objawia się białym nalotem na języku
Grzybica jamy ustnej objawia się białym nalotem na języku

Czynniki miejscowe predysponujące do powstania grzybicy jamy ustnej to:

5. Jak diagnozuje się grzybicę jamy ustnej?

Kandydoza języka i jamy ustnej wywołuje na tyle charakterystyczne objawy, że diagnoza zwykle stawiana jest już na etapie wywiadu lekarskiego oraz obejrzenia zmian. Niektórzy pacjenci są jednak kierowani na dodatkowe badania w celu potwierdzenia obecności drożdżaków w jamie ustnej.

5.1. Badanie mykologiczne

Badanie mykologiczne jest wykonywane w celu rozpoznania konkretnego gatunku grzyba, który spowodował zakażenie grzybicze jamy ustnej. Wykonuje się je na przykład, gdy symptomy grzybicy dziąseł lub objawy grzybicy języka są niespecyficzne, oraz w sytuacji, gdy dotychczasowe leczenie grzybicy jamy ustnej nie przyniosło oczekiwanego rezultatu.

Badanie polega na hodowli materiału pobranego od pacjenta i poddaniu go dokładnej analizie pod mikroskopem. Następnie wykonywane są testy biochemiczne, które umożliwiają określenie konkretnego gatunku grzyba oraz sprawdzenie jego wrażliwości na leczenie. Niestety wynik jest gotowy dopiero po upływie kilku tygodni, co znacząco opóźnia wdrożenie leku na grzybicę jamy ustnej.

Próbkę do badania pobiera się rano, pacjent powinien być na czczo, nie pić, nie myć zębów ani nie stosować płynu do płukania jamy ustnej przed wizytą w placówce medycznej.

6. Grzybica jamy ustnej - leczenie

Jak leczyć grzybicę jamy ustnej i jak leczyć grzybicę języka? Leczenie kandydozy polega na stosowaniu płynów do płukania jamy ustnej zawierających chlorheksydynę.

Do odkażania skóry i błon śluzowych można zastosować również kwas borny, jodynę, gencjanę, roztwór nadmanganian potasu lub wodę utlenioną (w odpowiednich stężeniach). Są to skuteczne leki bez recepty na grzybicę języka oraz jamy ustnej.

Pomocne są również żele stomatologiczne i pasty zawierające m.in. dializat z krwi cieląt, który ma silne właściwości regenerujące. Leki bez recepty na kandydozę należy aplikować na zmienioną grzybiczo błonę śluzową jamy ustnej po każdym posiłku, ograniczają one rozwój grzybów.

Właściwości grzybobójcze posiada również chlorchinaldol znajdujący się w preparatach do ssania. Substancja ta, oprócz działania przeciwgrzybiczego, wykazuje również aktywność bakteriobójczą i przeciwpierwotniakową. Mechanizm działania leku polega na absorbowaniu jonów żelaza z komórek drobnoustrojów, co uniemożliwia ich dalszy rozwój.

Większość wymienionych preparatów może być stosowana również w przypadku grzybicy jamy ustnej u dzieci lub grzybicy języka u dziecka, po uprzedniej konsultacji z pediatrą.

Silną substancją grzybobójczą jest również nystatyna. Składnik ten znajduje się w lekach na grzybicę jamy ustnej wydawanych na receptę. Nystatyna podawana miejscowo w postaci zawiesiny zaburza metabolizm grzybów, prowadząc do ich śmierci. Mechanizm jej działania polega na wiązaniu się z błoną komórkową grzyba i hamowaniu syntezy najważniejszego składnika błony – ergosterolu.

7. Grzybica jamy ustnej - domowe sposoby

Domowe sposoby na grzybicę jamy ustnej nie zadziałają bez odpowiedniej diety, kluczowe jest wyeliminowanie z jadłospisu słodyczy, cukru, drożdży, żywności wysokoprzetworzonej oraz alkoholu.

W codziennym menu powinien znaleźć się czosnek oraz jogurt naturalny. Domowe sposoby na grzybicę języka i jamy ustnej to przede wszystkim płukanki na bazie olejku z drzewa herbacianego, trawy cytrynowej czy oregano.

Dobrym sposobem może być picie octu jabłkowego z wodą przed każdym posiłkiem, a także dodawanie do potraw kurkumy i oregano, przyprawy te mają właściwości grzybobójcze.

Dużą popularnością cieszy się również soda na grzybicę jamy ustnej rozpuszczona w wodzie, stosowana w formie płukanki zmienia pH jamy ustnej, ograniczając tym samym rozwój grzybów. Jest to również skuteczny lek bez recepty na grzybicę gardła.

Wśród leków bez recepty na biały nalot na języku wymienia się czosnek, który należy trzymać na języku po uprzednim rozgnieceniu, a także miksturę przygotowaną z miodu i oleju kokosowego.

8. Profilaktyka grzybicy jamy ustnej

Zapobieganie grzybicy jamy ustnej polega na przestrzeganiu następujących zasad:

  • dbanie o higienę jamy ustnej,
  • stosowanie środków osłonowych podczas antybiotykoterapii,
  • naturalne podnoszenie odporności organizmu,
  • zdrowa dieta obfitująca w świeże warzywa i owoce,
  • wyrównywanie niedoboru witamin i mikroelementów (zwłaszcza żelaza i kwasu foliowego),
  • regularne spożywanie nabiału,
  • wyeliminowanie słodyczy z diety,
  • kontrolowanie dopasowania protez zębowych i aparatów ortodontycznych,
  • właściwe leczenie chorób zwiększających ryzyko wystąpienia kandydozy, np. cukrzycy.

9. Czy grzybica jamy ustnej jest zaraźliwa?

Niestety zakażenie grzybicze jamy ustnej jest zaraźliwe. Infekcja może przenieść się poprzez kontakt ze śliną osoby chorej, a więc na skutek pocałunku, kontaktów seksualnych, używania tej samej szczoteczki do zębów, picia z jednej szklanki lub butelki czy jedzenia tymi samymi sztućcami.

Zakażenie Candida nie musi rozwinąć się u każdej osoby, która miała styczność ze śliną chorego. Ryzyko zwiększa obniżenie odporności organizmu, zażywanie antybiotyków, przewlekłe choroby, niezdrowa dieta, palenie papierosów i nadużywanie alkoholu.

10. Czy grzybica jamy ustnej występuje tylko u osób starszych?

Grzybicę jamy ustnej wywołują drożdżaki Candida, które bytują w organizmie u nawet 50% dorosłych i 65% dzieci. Jedynie u części osób dochodzi do infekcji i pojawienia się objawów grzybicy ust.

Zakażenie rozpoznawane jest w każdym wieku, również u niemowląt i noworodków, choć czynnikiem zwiększającym ryzyko zachorowania jest wiek powyżej 50. roku życia.

11. Jakie są powikłania związane z grzybicą jamy ustnej?

Nieleczona grzybica jamy ustnej może spowodować pojawienie się bolesnych nadżerek i owrzodzeń, ale również rozprzestrzenić się i zająć gardło, przełyk, układ pokarmowy oraz oddechowy.

Wówczas leczenie jest znacznie trudniejsze, a pacjent cierpi na wiele różnych objawów, łącznie z problemami z przełykaniem pokarmu czy oddychaniem.

12. Czy grzybica jamy ustnej może być objawem innej choroby?

Grzybica jamy ustnej może współwystępować z mniej lub bardziej groźnymi chorobami:

Zobacz także:

Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.

Następny artykuł: Leczenie grzybicy pochwy
Oceń jakość naszego artykułu: Twoja opinia pozwala nam tworzyć lepsze treści.
12345
Polecane dla Ciebie
Pomocni lekarze