Zatrzymanie wody w organizmie - objawy, przyczyny, choroby współtowarzyszące, leczenie

Zatrzymanie wody w organizmie może powodować wzrost wagi ciała, opuchlizny, ale może być również objawem poważnych chorób. Jakie są najczęstsze objawy i przyczyny zatrzymania wody w organizmie? Na jakie choroby może wskazywać? Czy zatrzymanie wody w organizmie jest niebezpieczne?

1. Zatrzymanie wody w organizmie — co oznacza?

Zatrzymanie wody w organizmie to stan, w którym woda nie jest w sposób prawidłowy odprowadzana z naszego ciała. Woda w organizmie pełni wiele ważnych funkcji. Optymalna jej ilość umożliwia prawidłowe działanie wszystkich narządów oraz poprawny przebieg procesów fizjologicznych w ludzkim ciele.

Woda ma istotne znaczenie dla przebiegu procesu trawienia. Stanowi ona ważny element gospodarki wodno-elektrolitowej. Woda w organizmie pozwala utrzymać odpowiednie ciśnienie tętnicze.

Zobacz film: "Jak pozbyć się uczucia ciężkich nóg?"

Dzięki niej możliwe jest także prawidłowe działanie układu krwionośnego. Odpowiednie nawodnienie jest również bardzo istotne dla prawidłowej pracy mięśni, tkanek oraz stawów.

2. Objawy zatrzymania wody w organizmie

Jakie objawy mogą wskazywać, że u danego pacjenta występuje za dużo wody w organizmie? Najczęstszym skutkiem retencji wody w organizmie są obrzęki. Najpierw jednak można zaobserwować uczucie ciasnych butów pod koniec dnia. Niezależnie od przyczyny woda w organizmie, a dokładnie jej nadmiar może powodować:

• wzrost wagi ciała,
• opuchliznę oczu, spuchnięte powieki i tzw. worki pod oczami,
• cellulit wodny,
• rozdrażnienie,
• problemy z koncentracją,
• dolegliwości bólowe głowy.

3. Przyczyny zatrzymania wody w ciele

Istnieją różne przyczyny zatrzymywania wody w organizmie. Pierwszą z nich jest niewystarczająca ilość dostarczanych płynów. Do prawidłowego funkcjonowania organizm potrzebuje każdego dnia około dwóch – dwóch i pół litra wody.

Jeżeli mu jej nie dostarczymy, zatrzymuje wodę w organizmie, gdyż w ten sposób chroni się przed jej utratą. Zapasy płynów są gromadzone pod skórą, aby nie doszło do odwodnienia organizmu.

Dlaczego zatrzymuje się woda w organizmie? Jaki kolejny inny powód? Drugą przyczyną zbierania się wody w organizmie jest nadmiar sodu i niedobór potasu w diecie.

Jeżeli dostarczamy organizmowi zbyt dużej ilości soli, może on doprowadzić do zatrzymania wody w organizmie. Warto przy tym pamiętać, że nie tylko liczy się sól, którą doprawiamy potrawy, ale również ta już zawarta w produktach spożywczych – wędlinach, serach, słonych przekąsach, smakowych płatkach śniadaniowych i innych.

Dzienne spożycie soli nie powinno przekraczać 5 gramów, czyli około 2 g sodu. W 1 g sodu znajduje się około 2,5 g soli. Niedobór potasu również może doprowadzić do zaburzenia gospodarki wodnej w naszym organizmie. Dlatego tak duże znaczenie ma to, co jemy.

W przypadku, w którym pacjent obserwuje u siebie obrzęki, opuchnięte kostki, zmęczenie, wzdęty brzuch – nadmiar wody w organizmie można powiązać również ze stosowaniem niektórych leków, niewielką aktywnością fizyczną lub nadużywaniem alkoholu.

3.1. Zatrzymanie wody w organizmie – hormony, ciąża

W ciąży zatrzymanie wody w organizmie spowodowane jest jednakowo ogromnymi zmianami hormonalnymi, ale również tymi, które dotyczą pracy niektórych narządów.

U pacjentek ciężarnych nadmiar wody w organizmie objawia się przede wszystkim obrzękami stóp i nóg (na skutek powiększenia macicy dochodzi do ucisku żył odprowadzających krew z kończyn dolnych).

Zbieranie wody w organizmie u kobiet często spowodowane jest nadchodzącą miesiączką. Wówczas pojawiają się takie objawy jak opuchnięta twarz, woda w nogach, wzdęty brzuch – spowodowane jest to wahaniem hormonów: estrogenów i progesteronu.

4. Choroby związane z zatrzymaniem wody

Zatrzymanie wody w organizmie może być jednak objawem niektórych chorób. Niewydolność serca, która objawia się obrzękami i dusznościami. Przewlekła niewydolność żylna, czyli żylaki również mogą objawiać się zatrzymaniem wody w organizmie i doprowadzić do obrzęków kończyn, a nawet owrzodzeniem skóry.

Na zatrzymanie wody w organizmie mogą również cierpieć osoby z:

• chorobą nerek,
• zakrzepicą żył głębokich,
• nadczynnością tarczycy, jak również osoby z chorą wątrobą.

5. Zapobieganie zatrzymaniu wody w organizmie

Co zrobić, jeśli woda zatrzymuje się organizmie w nadmiernych ilościach? Istnieją pewne sposoby eliminacji tego problemu. Jeśli chcesz zapobiec zatrzymywaniu wody w organizmie, koniecznie zredukuj spożycie soli w swojej diecie.

Wysokie spożycie sodu może prowadzić do retencji wody w komórkach oraz problemów z jej eliminacją. Nienaturalne zmiany ciśnienia osmotycznego mogą negatywnie wpływać na skórę, powodując jej obrzęk i opuchliznę.

Woda zatrzymuje się w organizmie, gdy dzienna podaż wody mineralnej czy wody źródlanej jest zbyt niska. Hormon wazopresyna reguluje poziom wody w organizmie. Niewystarczające spożycie płynów prowadzi do zwiększenia produkcji tego hormonu, co skutkuje zatrzymaniem wody przez nerki. Natomiast, spożywanie większych ilości wody obniża stężenie wazopresyny, umożliwiając wydalenie nadmiaru płynów, w tym toksyn i zbędnych produktów przemiany materii.

Od czego zatrzymuje się woda w organizmie? Jaki jest kolejny powód? Nadmiar wody w organizmie może być spowodowany spożywaniem zbyt dużej ilości napojów alkoholowych. Jeśli nie chcesz cierpieć z powodu obrzęków, opuchlizny kończyn, koniecznie zrezygnuj z picia alkoholu.

Konsumpcja piwa, napojów na bazie whisky, wódki czy rumu intensyfikuje procesy oczyszczania organizmu i diurezę. Napoje na bazie etanolu powodują także rozszerzenie naczyń krwionośnych, przez co woda łatwiej przenika do przestrzeni międzykomórkowej, prowadząc do obrzęków.

Jeżeli chcesz pozbyć się nadmiaru wody z ciała, postaraj się zmienić niezdrowe nawyki żywieniowe zacznij się ruszać i sięgnij po dużą ilość warzyw oraz owoców. Zwiększenie spożycia warzyw, które dostarczają ważnych minerałów, z pewnością pomoże utrzymać prawidłowy poziom nawodnienia. Kluczowym składnikiem jest potas, który wraz z sodem reguluje ciśnienie osmotyczne.

Siedzący tryb życia, niewystarczająca aktywność fizyczna, długie podróże – wszystko to może przyczyniać się do powstania opuchlizny, zwłaszcza w obrębie kończyn dolnych, kostek i dłoni. Zmniejszony przepływ płynów ustrojowych, w tym krwi i limfy, może prowadzić do widocznej gołym okiem opuchlizny.

6. Zatrzymanie wody w organizmie – diagnostyka

Nadmierna podaż sodu w diecie, nadużywanie alkoholu lub cierpienie na choroby takie jak przewlekła choroba nerek, marskość wątroby czy niewydolność serca mogą prowadzić do stanu, w którym w organizmie jest za dużo wody. Jeśli doświadczasz przewlekłych lub nawracających rozległych obrzęków, powinieneś udać się do lekarza, który zdecyduje o dalszych krokach diagnostycznych.

Do standardowych badań należą:

• badanie podmiotowe,
• badanie przedmiotowe,
• pomiar ciśnienia tętniczego,
• elektrokardiografia,
• badanie ogólne moczu,
• morfologia,
• test poziomu elektrolitów (sodu, potasu),
• badanie białka całkowitego,
• próby wątrobowe, stężenie TSH i NT-proBNP, a u kobiet dodatkowo poziom hormonu polipeptydowego, jakim jest folikulotropina (FSH).

Specjalista, w zależności od obrazu klinicznego, może uznać za konieczne wykonanie USG jamy brzusznej czy badania echokardiograficznego, czyli echa serca.

7. Czy dieta i nawodnienie mają wpływ na ryzyko zatrzymania wody?

Problem zatrzymywania wody w organizmie może być spowodowany różnorodnymi czynnikami. Objawy nadmiaru wody w organizmie niekiedy stanowią konsekwencję nieprawidłowego stylu życia, spożywania kalorycznych smażonych, obficie solonych potraw.

Co zatrzymuje wodę w organizmie? Mała podaż płynów w ciągu dnia, a także produkty żywnościowe z dużą zawartością sodu mogą nasilać zatrzymywanie wody. Gromadzenie wody w organizmie może być zatem wynikiem spożywania dużej ilości:

• słonych chipsów,
• produktów przetworzonych,
• orzeszków solonych,
• oliwek,
• solonych śledzi,
• wędzonych makreli,
• serów typu feta,
• kiełbasek zawierających dużo soli,

Jak pozbyć się wody z organizmu przy pomocy odpowiednich nawyków żywieniowych? Ważna jest przede wszystkim zdrowa, zbilansowana dieta, bogata w błonnik. Naturalne włókno pokarmowe występuje między innymi w kaszach, płatkach zbożowych, muesli, ciemnym pieczywie żytnim, otrębach, bakaliach czy nasionach chia.

Zatrzymywaniu się wody w organizmie można zapobiec również poprzez spożywanie owoców takich jak arbuz, melon, brzoskwinia, truskawka, pomarańcza, grejpfrut. W nawadnianiu ciała pomogą także warzywa np. ogórki, pomidory, cukinie, marchew, sałaty.

Z pomocą łatwo dostępnych ziół można wykonać miksturę na nadmiar wody w organizmie. Pietruszka jest znana ze swoich właściwości moczopędnych, podobnie jak koper włoski, który pomaga usuwać nadmiar wody z ciała. Pokrzywa, stanowiąca naturalne źródło mikroelementów, makroelementów oraz witamin A, B, C oraz K także wykazuje działanie diuretyczne i wspomaga eliminację nadmiaru wody z organizmu.

8. Konsekwencje zatrzymania wody w organizmie

Czy zbyt duża ilość wody w ciele człowieka może być szkodliwa? To zależy od ilości zatrzymanej wody w organizmie. Na przykład, naturalne zatrzymywanie wody w pewnych fazach cyklu menstruacyjnego zwykle nie jest szkodliwe. Niemniej jednak warto to omówić z lekarzem, szczególnie jeśli wiąże się to z obrzękami dolnej części ciała, takimi jak stopy czy kostki. W takiej sytuacji nadmiar wody może być oznaką poważniejszych problemów zdrowotnych, takich jak:

• dysfunkcja nerek,
• cukrzyca,
• niedoczynność tarczycy,
• nadmiar glikokortykosteroidów,
• niewydolność układu krążenia,
• niewydolność serca,
• marskość wątroby.

Czy retencja wody w ciele jest niebezpieczna? Z reguły, zatrzymanie wody jest oznaką dysfunkcji organizmu, ale samo w sobie zazwyczaj nie jest szkodliwe.

Najbardziej krytyczną sytuacją, w której dochodzi do zatrzymania wody w organizmie, jest tzw. wodobrzusze. Jest to stan, w którym woda przenika z wnętrza naczyń do przestrzeni zewnętrznych, np. jamy otrzewnej. Najczęstszymi przyczynami są choroby wątroby i niektóre nowotwory (np. nowotwór jajnika). W takim przypadku organizm może zatrzymać nawet kilkanaście litrów płynów.

Taka ilość wody w ciele może prowadzić do poważnych konsekwencji. Symptomy nadmiaru wody w organizmie obejmują nacisk na przeponę powodujący duszność, ból i uczucie rozpierania w brzuchu.

Jeżeli problem z nadmiarem wody w organizmie jest u stały i narastający, koniecznie skonsultuj się z lekarzem. Wodobrzusze może stanowić objaw:

• nowotworu jajnika,
• raka trzustki,
• raka jelita grubego,
• raka okrężnicy,
• raka trzonu macicy,
• niewydolności serca.

9. Jakie są typowe obszary ciała, gdzie zatrzymuje się woda?

Niezależnie od przyczyny zatrzymywania wody w organizmie, retencja wody zwykle powoduje obrzęki. Do nadmiernego gromadzenia wody dochodzi zarówno pod naskórkiem, jak i w układzie krążenia, a w przebiegu niektórych chorób również w obrębie jamy brzusznej.

U większości pacjentów obrzęki pojawiają się na palcach rąk, ale także mogą pojawić się w okolicach kostek. Objawy zatrzymywania wody można rozpoznać po opuchniętych powiekach lub obrzękniętej, zmęczonej twarzy. Zatrzymanie wody może przebiegać również w obrębie płucach, powodując obrzęk tych narządów.

Problemu zatrzymującej się wody w organizmie nie należy bagatelizować.

10. Jakie znaczenie ma równowaga elektrolitowa w kontrolowaniu zatrzymania wody?

Wielu pacjentów zastanawia się co powoduje zatrzymanie wody w organizmie. Nie każdy zdaje sobie sprawę, że równowaga elektrolitowa odgrywa ważną rolę w kontrolowaniu zatrzymania wody.

W kontekście gospodarki wodno-elektrolitowej specjaliści często mówią o takich stanach jak odwodnienie, przewodnienie bądź zaburzenia elektrolitowych, które dotyczą ważnych pierwiastków. Przykładem może być tutaj:

• fosfor,
• magnez,
• sód czy potas.

By nie dopuścić do sytuacji, w której woda zbiera się nadmiernie w organach i tkankach, staraj się spożywać żywność, zawierającą odpowiednią ilość potasu. Dysproporcja między ilością potasu a sodu może prowadzić do niewłaściwego funkcjonowania pompy sodowo-potasowej, co z kolei generuje nieprawidłowe ciśnienie osmotyczne, utrudniając eliminację wody z tkanek.

11. Zatrzymanie wody w organizmie — leczenie

Jeśli nadmiar wody w organizmie jest wynikiem poważnych chorób np. marskości wątroby, zakrzepicy, niewydolności nerek czy niewydolności serca, pacjent będzie musiał przyjmować leki przepisane przez lekarza. W przypadku wyżej wymienionych schorzeń zalecane jest przyjmowanie tzw. diuretyków, czyli leków moczopędnych z zawartością furosemidu lub torasemidu.

Dodatkowo wskazane może być stosowanie kardiologicznych środków farmakologicznych – beta-blokerów, antagonistów receptora angiotensyny i antagonistów aldosteronu.

Jeśli objawy zatrzymania wody w organizmie spowodowane są nieprawidłowymi nawykami żywieniowymi, pomocna może się okazać zmiana dotychczasowego jadłospisu. Wspomagająco, sięgnąć można również po suplement diety wspomagające naturalną eliminację wody z organizmu.

Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.