Trwa ładowanie...
Artykuł zweryfikowany przez eksperta: Mgr Monika Konieczna

Zatrzymanie wody w organizmie - objawy, przyczyny, choroby współtowarzyszące, leczenie

Zatrzymanie wody w organizmie może powodować wzrost wagi ciała, opuchlizny, ale może być również objawem poważnych chorób
Zatrzymanie wody w organizmie może powodować wzrost wagi ciała, opuchlizny, ale może być również objawem poważnych chorób (AdobeStock)

Zatrzymanie wody w organizmie może powodować wzrost wagi ciała, opuchlizny, ale może być również objawem poważnych chorób. Jakie są najczęstsze objawy i przyczyny zatrzymania wody w organizmie? Na jakie choroby może wskazywać? Czy zatrzymanie wody w organizmie jest niebezpieczne?

spis treści

1. Zatrzymanie wody w organizmie — co oznacza?

Zatrzymanie wody w organizmie to stan, w którym woda nie jest w sposób prawidłowy odprowadzana z naszego ciała. Woda w organizmie pełni wiele ważnych funkcji. Optymalna jej ilość umożliwia prawidłowe działanie wszystkich narządów oraz poprawny przebieg procesów fizjologicznych w ludzkim ciele.

Woda ma istotne znaczenie dla przebiegu procesu trawienia. Stanowi ona ważny element gospodarki wodno-elektrolitowej. Woda w organizmie pozwala utrzymać odpowiednie ciśnienie tętnicze.

Zobacz film: "Rak prostaty. Historia Stanisława"

Dzięki niej możliwe jest także prawidłowe działanie układu krwionośnego. Odpowiednie nawodnienie jest również bardzo istotne dla prawidłowej pracy mięśni, tkanek oraz stawów.

2. Objawy zatrzymania wody w organizmie

Jakie objawy mogą wskazywać, że u danego pacjenta występuje za dużo wody w organizmie? Najczęstszym skutkiem retencji wody w organizmie są obrzęki. Najpierw jednak można zaobserwować uczucie ciasnych butów pod koniec dnia. Niezależnie od przyczyny woda w organizmie, a dokładnie jej nadmiar może powodować:

3. Przyczyny zatrzymania wody w ciele

Istnieją różne przyczyny zatrzymywania wody w organizmie. Pierwszą z nich jest niewystarczająca ilość dostarczanych płynów. Do prawidłowego funkcjonowania organizm potrzebuje każdego dnia około dwóch – dwóch i pół litra wody.

Jeżeli mu jej nie dostarczymy, zatrzymuje wodę w organizmie, gdyż w ten sposób chroni się przed jej utratą. Zapasy płynów są gromadzone pod skórą, aby nie doszło do odwodnienia organizmu.

Dlaczego zatrzymuje się woda w organizmie? Jaki kolejny inny powód? Drugą przyczyną zbierania się wody w organizmie jest nadmiar sodu i niedobór potasu w diecie.

Jeżeli dostarczamy organizmowi zbyt dużej ilości soli, może on doprowadzić do zatrzymania wody w organizmie. Warto przy tym pamiętać, że nie tylko liczy się sól, którą doprawiamy potrawy, ale również ta już zawarta w produktach spożywczych – wędlinach, serach, słonych przekąsach, smakowych płatkach śniadaniowych i innych.

Dzienne spożycie soli nie powinno przekraczać 5 gramów, czyli około 2 g sodu. W 1 g sodu znajduje się około 2,5 g soli. Niedobór potasu również może doprowadzić do zaburzenia gospodarki wodnej w naszym organizmie. Dlatego tak duże znaczenie ma to, co jemy.

W przypadku, w którym pacjent obserwuje u siebie obrzęki, opuchnięte kostki, zmęczenie, wzdęty brzuch – nadmiar wody w organizmie można powiązać również ze stosowaniem niektórych leków, niewielką aktywnością fizyczną lub nadużywaniem alkoholu.

3.1. Zatrzymanie wody w organizmie – hormony, ciąża

W ciąży zatrzymanie wody w organizmie spowodowane jest jednakowo ogromnymi zmianami hormonalnymi, ale również tymi, które dotyczą pracy niektórych narządów.

U pacjentek ciężarnych nadmiar wody w organizmie objawia się przede wszystkim obrzękami stóp i nóg (na skutek powiększenia macicy dochodzi do ucisku żył odprowadzających krew z kończyn dolnych).

Zbieranie wody w organizmie u kobiet często spowodowane jest nadchodzącą miesiączką. Wówczas pojawiają się takie objawy jak opuchnięta twarz, woda w nogach, wzdęty brzuch – spowodowane jest to wahaniem hormonów: estrogenów i progesteronu.

4. Choroby związane z zatrzymaniem wody

Zatrzymanie wody w organizmie może być jednak objawem niektórych chorób. Niewydolność serca, która objawia się obrzękami i dusznościami. Przewlekła niewydolność żylna, czyli żylaki również mogą objawiać się zatrzymaniem wody w organizmie i doprowadzić do obrzęków kończyn, a nawet owrzodzeniem skóry.

Na zatrzymanie wody w organizmie mogą również cierpieć osoby z:

5. Zapobieganie zatrzymaniu wody w organizmie

Co zrobić, jeśli woda zatrzymuje się organizmie w nadmiernych ilościach? Istnieją pewne sposoby eliminacji tego problemu. Jeśli chcesz zapobiec zatrzymywaniu wody w organizmie, koniecznie zredukuj spożycie soli w swojej diecie.

Wysokie spożycie sodu może prowadzić do retencji wody w komórkach oraz problemów z jej eliminacją. Nienaturalne zmiany ciśnienia osmotycznego mogą negatywnie wpływać na skórę, powodując jej obrzęk i opuchliznę.

Woda zatrzymuje się w organizmie, gdy dzienna podaż wody mineralnej czy wody źródlanej jest zbyt niska. Hormon wazopresyna reguluje poziom wody w organizmie. Niewystarczające spożycie płynów prowadzi do zwiększenia produkcji tego hormonu, co skutkuje zatrzymaniem wody przez nerki. Natomiast, spożywanie większych ilości wody obniża stężenie wazopresyny, umożliwiając wydalenie nadmiaru płynów, w tym toksyn i zbędnych produktów przemiany materii.

Od czego zatrzymuje się woda w organizmie? Jaki jest kolejny powód? Nadmiar wody w organizmie może być spowodowany spożywaniem zbyt dużej ilości napojów alkoholowych. Jeśli nie chcesz cierpieć z powodu obrzęków, opuchlizny kończyn, koniecznie zrezygnuj z picia alkoholu.

Konsumpcja piwa, napojów na bazie whisky, wódki czy rumu intensyfikuje procesy oczyszczania organizmu i diurezę. Napoje na bazie etanolu powodują także rozszerzenie naczyń krwionośnych, przez co woda łatwiej przenika do przestrzeni międzykomórkowej, prowadząc do obrzęków.

Jeżeli chcesz pozbyć się nadmiaru wody z ciała, postaraj się zmienić niezdrowe nawyki żywieniowe zacznij się ruszać i sięgnij po dużą ilość warzyw oraz owoców. Zwiększenie spożycia warzyw, które dostarczają ważnych minerałów, z pewnością pomoże utrzymać prawidłowy poziom nawodnienia. Kluczowym składnikiem jest potas, który wraz z sodem reguluje ciśnienie osmotyczne.

Siedzący tryb życia, niewystarczająca aktywność fizyczna, długie podróże – wszystko to może przyczyniać się do powstania opuchlizny, zwłaszcza w obrębie kończyn dolnych, kostek i dłoni. Zmniejszony przepływ płynów ustrojowych, w tym krwi i limfy, może prowadzić do widocznej gołym okiem opuchlizny.

6. Zatrzymanie wody w organizmie – diagnostyka

Nadmierna podaż sodu w diecie, nadużywanie alkoholu lub cierpienie na choroby takie jak przewlekła choroba nerek, marskość wątroby czy niewydolność serca mogą prowadzić do stanu, w którym w organizmie jest za dużo wody. Jeśli doświadczasz przewlekłych lub nawracających rozległych obrzęków, powinieneś udać się do lekarza, który zdecyduje o dalszych krokach diagnostycznych.

Do standardowych badań należą:

Specjalista, w zależności od obrazu klinicznego, może uznać za konieczne wykonanie USG jamy brzusznej czy badania echokardiograficznego, czyli echa serca.

7. Czy dieta i nawodnienie mają wpływ na ryzyko zatrzymania wody?

Problem zatrzymywania wody w organizmie może być spowodowany różnorodnymi czynnikami. Objawy nadmiaru wody w organizmie niekiedy stanowią konsekwencję nieprawidłowego stylu życia, spożywania kalorycznych smażonych, obficie solonych potraw.

Co zatrzymuje wodę w organizmie? Mała podaż płynów w ciągu dnia, a także produkty żywnościowe z dużą zawartością sodu mogą nasilać zatrzymywanie wody. Gromadzenie wody w organizmie może być zatem wynikiem spożywania dużej ilości:

  • słonych chipsów,
  • produktów przetworzonych,
  • orzeszków solonych,
  • oliwek,
  • solonych śledzi,
  • wędzonych makreli,
  • serów typu feta,
  • kiełbasek zawierających dużo soli,

Jak pozbyć się wody z organizmu przy pomocy odpowiednich nawyków żywieniowych? Ważna jest przede wszystkim zdrowa, zbilansowana dieta, bogata w błonnik. Naturalne włókno pokarmowe występuje między innymi w kaszach, płatkach zbożowych, muesli, ciemnym pieczywie żytnim, otrębach, bakaliach czy nasionach chia.

Zatrzymywaniu się wody w organizmie można zapobiec również poprzez spożywanie owoców takich jak arbuz, melon, brzoskwinia, truskawka, pomarańcza, grejpfrut. W nawadnianiu ciała pomogą także warzywa np. ogórki, pomidory, cukinie, marchew, sałaty.

Z pomocą łatwo dostępnych ziół można wykonać miksturę na nadmiar wody w organizmie. Pietruszka jest znana ze swoich właściwości moczopędnych, podobnie jak koper włoski, który pomaga usuwać nadmiar wody z ciała. Pokrzywa, stanowiąca naturalne źródło mikroelementów, makroelementów oraz witamin A, B, C oraz K także wykazuje działanie diuretyczne i wspomaga eliminację nadmiaru wody z organizmu.

8. Konsekwencje zatrzymania wody w organizmie

Czy zbyt duża ilość wody w ciele człowieka może być szkodliwa? To zależy od ilości zatrzymanej wody w organizmie. Na przykład, naturalne zatrzymywanie wody w pewnych fazach cyklu menstruacyjnego zwykle nie jest szkodliwe. Niemniej jednak warto to omówić z lekarzem, szczególnie jeśli wiąże się to z obrzękami dolnej części ciała, takimi jak stopy czy kostki. W takiej sytuacji nadmiar wody może być oznaką poważniejszych problemów zdrowotnych, takich jak:

Czy retencja wody w ciele jest niebezpieczna? Z reguły, zatrzymanie wody jest oznaką dysfunkcji organizmu, ale samo w sobie zazwyczaj nie jest szkodliwe.

Najbardziej krytyczną sytuacją, w której dochodzi do zatrzymania wody w organizmie, jest tzw. wodobrzusze. Jest to stan, w którym woda przenika z wnętrza naczyń do przestrzeni zewnętrznych, np. jamy otrzewnej. Najczęstszymi przyczynami są choroby wątroby i niektóre nowotwory (np. nowotwór jajnika). W takim przypadku organizm może zatrzymać nawet kilkanaście litrów płynów.

Taka ilość wody w ciele może prowadzić do poważnych konsekwencji. Symptomy nadmiaru wody w organizmie obejmują nacisk na przeponę powodujący duszność, ból i uczucie rozpierania w brzuchu.

Jeżeli problem z nadmiarem wody w organizmie jest u stały i narastający, koniecznie skonsultuj się z lekarzem. Wodobrzusze może stanowić objaw:

9. Jakie są typowe obszary ciała, gdzie zatrzymuje się woda?

Niezależnie od przyczyny zatrzymywania wody w organizmie, retencja wody zwykle powoduje obrzęki. Do nadmiernego gromadzenia wody dochodzi zarówno pod naskórkiem, jak i w układzie krążenia, a w przebiegu niektórych chorób również w obrębie jamy brzusznej.

U większości pacjentów obrzęki pojawiają się na palcach rąk, ale także mogą pojawić się w okolicach kostek. Objawy zatrzymywania wody można rozpoznać po opuchniętych powiekach lub obrzękniętej, zmęczonej twarzy. Zatrzymanie wody może przebiegać również w obrębie płucach, powodując obrzęk tych narządów.

Problemu zatrzymującej się wody w organizmie nie należy bagatelizować.

10. Jakie znaczenie ma równowaga elektrolitowa w kontrolowaniu zatrzymania wody?

Wielu pacjentów zastanawia się co powoduje zatrzymanie wody w organizmie. Nie każdy zdaje sobie sprawę, że równowaga elektrolitowa odgrywa ważną rolę w kontrolowaniu zatrzymania wody.

W kontekście gospodarki wodno-elektrolitowej specjaliści często mówią o takich stanach jak odwodnienie, przewodnienie bądź zaburzenia elektrolitowych, które dotyczą ważnych pierwiastków. Przykładem może być tutaj:

By nie dopuścić do sytuacji, w której woda zbiera się nadmiernie w organach i tkankach, staraj się spożywać żywność, zawierającą odpowiednią ilość potasu. Dysproporcja między ilością potasu a sodu może prowadzić do niewłaściwego funkcjonowania pompy sodowo-potasowej, co z kolei generuje nieprawidłowe ciśnienie osmotyczne, utrudniając eliminację wody z tkanek.

11. Zatrzymanie wody w organizmie — leczenie

Jeśli nadmiar wody w organizmie jest wynikiem poważnych chorób np. marskości wątroby, zakrzepicy, niewydolności nerek czy niewydolności serca, pacjent będzie musiał przyjmować leki przepisane przez lekarza. W przypadku wyżej wymienionych schorzeń zalecane jest przyjmowanie tzw. diuretyków, czyli leków moczopędnych z zawartością furosemidu lub torasemidu.

Dodatkowo wskazane może być stosowanie kardiologicznych środków farmakologicznych – beta-blokerów, antagonistów receptora angiotensyny i antagonistów aldosteronu.

Jeśli objawy zatrzymania wody w organizmie spowodowane są nieprawidłowymi nawykami żywieniowymi, pomocna może się okazać zmiana dotychczasowego jadłospisu. Wspomagająco, sięgnąć można również po suplement diety wspomagające naturalną eliminację wody z organizmu.

Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.

Polecane dla Ciebie
Pomocni lekarze