Brachyterapia - charakterystyka, przebieg, skutki uboczne, rak piersi
Rak piersi jest najczęstszym nowotworem u kobiet w Polsce. Mimo dostępności mammografii i kampanii nakłaniających kobiety do samobadania piersi, nadal często wykrywa się go zbyt późno. Wykrycie nowotworu w początkowym stadium nie tylko daje większą szansę na wyleczenie, ale także często pozwala zastosować tzw. leczenie oszczędzające. Jednak leczenie oszczędzające wymaga dodatkowych form terapii po zabiegu chirurgicznym. Przede wszystkim jest to radioterapia. Barchyterapia jest specyficznym rodzajem radioterapii coraz częściej stosowanym w przypadku raka piersi.
1. Brachyterapia - charakterystyka
Brachyterapia jest rodzajem radioterapii. Metoda polega na bezpośrednim napromieniowaniu zmiany nowotworowej poprzez umieszczenie źródła promieniowania w samym guzie lub w jego okolicy. Brachyterapia jest używana głównie w przypadku chorób nowotworowych wyjątkowo stosuje się w chorobach tkanki łącznej, np. w toczniu rumieniowatym układowym. Jest to metoda bardzo precyzyjna – uderza dokładnie w chorobę. Jednocześnie zmniejszone jest negatywne działanie promieni rentgenowskich na zdrowe organy. Wadą brachyterapii jest to, że używane są duże dawki promieniowania oraz to, że nie można jej zastosować w każdej okolicy organizmu.
2. Brachyterapia - przebieg
W brachyterapii źródło promieniowania jest umieszczane w miejscu docelowym najczęściej za pomocą specjalnej rurki – w przypadku raka piersi konieczne jest przebicie się przez powierzchnię ciała. Metoda najczęściej jest automatyczna tzn. zaprogramowany aparat sam umieszcza izotop w organizmie pacjenta, bez pomocy personelu. Po podaniu pacjentowi właściwej dawki promieniowania, jego źródło jest także automatycznie usuwane z jej ciała. Czym słabsze promieniowanie, tym dłużej jego źródło musi pozostać w ciele pacjenta. Przy stosowaniu dużych dawek promieniowania izotop znajduje się w ciele pacjentki zaledwie przez kilka minut, ale oczywiście sesje terapeutyczne są kilkakrotnie powtarzane. Istnieje także metoda pulsacyjna brachyterapii, jednak wtedy izotop musi być umieszczony w okolicy guza na kilka godzin. Czasami źródła promieniowania umieszcza się w ciele pacjentki podczas operacji wycinania guza. Obecnie przeprowadzane są badania nad źródłami promieniowania, które mogłyby być założone na stałe.
3. Brachyterapia - leczenie raka piersi
W przypadku leczenia raka piersi, brachyterapia ma bardzo duże zastosowanie. Jest stosowana zarówno jako element leczenia radykalnego, a także jako metoda paliatywna. W leczeniu radykalnym jest traktowana głównie jako leczenie uzupełniające operacji oszczędzającej pierś. Czasami brachyterapia jest stosowana łącznie z innym rodzajem radioterapii, teleradioterapią (źródło promieniowania znajduje się w pewnej odległości od tkanki), wtedy najczęściej tylko raz wykonuje się brachyterapię. Jeśli stosowana jest tylko brachyterapia, to konieczne są 4-5 dni leczenia. Czasami dodatkowo stosuje się hipertermię (nagrzewanie guza). Brachyterapia jest też stosowana w leczeniu paliatywnym przy miejscowej wznowie nowotworu po mastektomii w skojarzeniu z innymi sposobami terapii. Ten rodzaj radioterapii jest też używany przy guzach zaawansowanych jako uzupełniająca metoda leczenia po mastektomii, hormonoterapii czy teleradioterapii.
W przypadku raka piersi najczęściej stosowana jest metoda wykorzystująca dużą ilość promieniowania – przez to że działanie promieniowania jest miejscowe, to duża dawka ma większe szanse na zniszczenie guza, a przy tym istnieje dużo mniejsze ryzyko uszkodzenia zdrowych narządów niż w innych metodach radioterapii. Aby umieścić aplikator źródła promieniowania w ciele pacjentki, konieczne jest przewiezienie jej na salę operacyjną i znieczulenie. Następnie lekarz lokalizuje guz za pomocą aparatu rtg lub usg i pod kontrolą badania obrazowego wkuwa w ciało pacjentki specjalne rurki, przez które będzie podawane promieniowanie. Jeśli ma się odbyć tylko jedna seria brachyterapii, to po skończonej sesji pacjentka może pójść do domu. Po zabiegu stosuje się profilaktyczną antybiotykoterapię, aby uniknąć zakażenia w miejscach wkłuć. Czasami kobiety uskarżają się na ból po zabiegu – powinny wtedy otrzymać leki przeciwbólowe.
4. Brachyterapia - skutki uboczne
Oczywiście tak jak w każdej terapii, po brachyterapii mogą pojawić się pewne efekty uboczne. Przede wszystkim może to być krwawienie w miejscu wkłuć, a także stan zapalny w ich okolicy. Czasami może dojść do powstania obrzęków piersi a także łuszczenia się skóry. Groźnym powikłaniem może być ropień piersi. Późnym, poważnym skutkiem ubocznym brachyterapii może być zwłóknienie tkanki podskórnej, co może prowadzić do deformacji piersi, a także do martwicy tkanki tłuszczowej – jednak tak dzieje się naprawdę bardzo rzadko.
5. Brachyterapia - wady i zalety
Brachyterapia jak każda metoda ma swoje wady i zalety. Zaletą jest na pewno to, że promieniowanie jest tylko miejscowe, nie ma działania ogólnoustrojowego, niewielka dawka dociera do narządów sąsiednich. Poza tym brachyterapia jest bardzo dokładna. Terapia nie wymaga długotrwałego leżenia w szpitalu, ani długiej rekonwalescencji. Powstanie metod uzupełniających, takich jak barchyterapia, umożliwia często wykonywanie zabiegów oszczędzających pierś, co daje lepszy efekt kosmetyczny niż przy całkowitej mastektomii, a tym samym poprawia komfort życia pacjentki. Wadą jest na pewno to, iż brachyterapia wymaga podawania bardzo dużych dawek promieniowania.
Dla wielu kobiet wykrycie guzka w piersi jest jak wyrok. Jednak nie musi tak być. Powstają wciąż nowe schematy leczenia, które mają zapewnić pacjentkom szansę na wyleczenie i jak najdłuższe przeżycie, zwłaszcza jeśli rak zostanie wykryty we wczesnym stadium. Brachyterapia jest metodą leczenia uzupełniającego, która także daje większą szansę na wygranie z nowotworem. Jeśli człowiek nastawi się na walkę z rakiem, a nie odda pola walkowerem, to z pomocą coraz to nowych osiągnięć medycyny ma dużą szansę na zwycięstwo.
Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza.