Trwa ładowanie...

Cenimy Twoją prywatność

Kliknij "AKCEPTUJĘ I PRZECHODZĘ DO SERWISU", aby wyrazić zgodę na korzystanie w Internecie z technologii automatycznego gromadzenia i wykorzystywania danych oraz na przetwarzanie Twoich danych osobowych przez Wirtualną Polskę, Zaufanych Partnerów IAB (874 partnerów) oraz pozostałych Zaufanych Partnerów (403 partnerów) a także udostępnienie przez nas ww. Zaufanym Partnerom przypisanych Ci identyfikatorów w celach marketingowych (w tym do zautomatyzowanego dopasowania reklam do Twoich zainteresowań i mierzenia ich skuteczności) i pozostałych, które wskazujemy poniżej. Możesz również podjąć decyzję w sprawie udzielenia zgody w ramach ustawień zaawansowanych.


Na podstawie udzielonej przez Ciebie zgody Wirtualna Polska, Zaufani Partnerzy IAB oraz pozostali Zaufani Partnerzy będą przetwarzać Twoje dane osobowe zbierane w Internecie (m.in. na serwisach partnerów e-commerce), w tym za pośrednictwem formularzy, takie jak: adresy IP, identyfikatory Twoich urządzeń i identyfikatory plików cookies oraz inne przypisane Ci identyfikatory i informacje o Twojej aktywności w Internecie. Dane te będą przetwarzane w celu: przechowywania informacji na urządzeniu lub dostępu do nich, wykorzystywania ograniczonych danych do wyboru reklam, tworzenia profili związanych z personalizacją reklam, wykorzystania profili do wyboru spersonalizowanych reklam, tworzenia profili z myślą o personalizacji treści, wykorzystywania profili w doborze spersonalizowanych treści, pomiaru wydajności reklam, pomiaru wydajności treści, poznawaniu odbiorców dzięki statystyce lub kombinacji danych z różnych źródeł, opracowywania i ulepszania usług, wykorzystywania ograniczonych danych do wyboru treści.


W ramach funkcji i funkcji specjalnych Wirtualna Polska może podejmować następujące działania:

  1. Dopasowanie i łączenie danych z innych źródeł
  2. Łączenie różnych urządzeń
  3. Identyfikacja urządzeń na podstawie informacji przesyłanych automatycznie
  4. Aktywne skanowanie charakterystyki urządzenia do celów identyfikacji

Cele przetwarzania Twoich danych przez Zaufanych Partnerów IAB oraz pozostałych Zaufanych Partnerów są następujące:

  1. Przechowywanie informacji na urządzeniu lub dostęp do nich
  2. Wykorzystywanie ograniczonych danych do wyboru reklam
  3. Tworzenie profili w celu spersonalizowanych reklam
  4. Wykorzystanie profili do wyboru spersonalizowanych reklam
  5. Tworzenie profili w celu personalizacji treści
  6. Wykorzystywanie profili w celu doboru spersonalizowanych treści
  7. Pomiar efektywności reklam
  8. Pomiar efektywności treści
  9. Rozumienie odbiorców dzięki statystyce lub kombinacji danych z różnych źródeł
  10. Rozwój i ulepszanie usług
  11. Wykorzystywanie ograniczonych danych do wyboru treści
  12. Zapewnienie bezpieczeństwa, zapobieganie oszustwom i naprawianie błędów
  13. Dostarczanie i prezentowanie reklam i treści
  14. Zapisanie decyzji dotyczących prywatności oraz informowanie o nich

W ramach funkcji i funkcji specjalnych nasi Zaufani Partnerzy IAB oraz pozostali Zaufani Partnerzy mogą podejmować następujące działania:

  1. Dopasowanie i łączenie danych z innych źródeł
  2. Łączenie różnych urządzeń
  3. Identyfikacja urządzeń na podstawie informacji przesyłanych automatycznie
  4. Aktywne skanowanie charakterystyki urządzenia do celów identyfikacji

Dla podjęcia powyższych działań nasi Zaufani Partnerzy IAB oraz pozostali Zaufani Partnerzy również potrzebują Twojej zgody, którą możesz udzielić poprzez kliknięcie w przycisk "AKCEPTUJĘ I PRZECHODZĘ DO SERWISU" lub podjąć decyzję w sprawie udzielenia zgody w ramach ustawień zaawansowanych.


Cele przetwarzania Twoich danych bez konieczności uzyskania Twojej zgody w oparciu o uzasadniony interes Wirtualnej Polski, Zaufanych Partnerów IAB oraz możliwość sprzeciwienia się takiemu przetwarzaniu znajdziesz w ustawieniach zaawansowanych.


Cele, cele specjalne, funkcje i funkcje specjalne przetwarzania szczegółowo opisujemy w ustawieniach zaawansowanych.


Serwisy partnerów e-commerce, z których możemy przetwarzać Twoje dane osobowe na podstawie udzielonej przez Ciebie zgody znajdziesz tutaj.


Zgoda jest dobrowolna i możesz ją w dowolnym momencie wycofać wywołując ponownie okno z ustawieniami poprzez kliknięcie w link "Ustawienia prywatności" znajdujący się w stopce każdego serwisu.


Pamiętaj, że udzielając zgody Twoje dane będą mogły być przekazywane do naszych Zaufanych Partnerów z państw trzecich tj. z państw spoza Europejskiego Obszaru Gospodarczego.


Masz prawo żądania dostępu, sprostowania, usunięcia, ograniczenia, przeniesienia przetwarzania danych, złożenia sprzeciwu, złożenia skargi do organu nadzorczego na zasadach określonych w polityce prywatności.


Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień Twojej przeglądarki oznacza, że pliki cookies będą umieszczane w Twoim urządzeniu końcowym. W celu zmiany ustawień prywatności możesz kliknąć w link Ustawienia zaawansowane lub "Ustawienia prywatności" znajdujący się w stopce każdego serwisu w ramach których będziesz mógł udzielić, odwołać zgodę lub w inny sposób zarządzać swoimi wyborami. Szczegółowe informacje na temat przetwarzania Twoich danych osobowych znajdziesz w polityce prywatności.

Artykuł zweryfikowany przez eksperta: dr n. med. Krzysztof Staniszewski

Rytm okołodobowy

Avatar placeholder
06.07.2015 10:36
Rytm okołodobowy
Rytm okołodobowy

Zaburzenia rytmu okołodobowego często są mylone przez pacjentów z bezsennością. Tymczasem w Europie zaczyna się używać terminu „jet lag syndrome” nie tylko w kontekście jego pierwotnego znaczenia – syndromu odrzutowca i zmian stref czasowych, lecz także w przypadku zaburzeń rytmu dnia i nocy. A to dlatego, że ludzie z tym problemem prezentują te same objawy, co w przypadku dalekich podróży samolotem, gdy nasz mózg żyje np. jeszcze dniem, a w rzeczywistości jest noc. Okazuje się, że 20% Europejczyków, nawet żyjąc ciągle w tej samej strefie czasowej, ma problem z własnym wewnętrznym zegarem.

spis treści

1. Co oznacza rytm okołodobowy?

Rytm okołodobowy oznacza regularne zmiany w fizycznej i psychicznej aktywności człowieka, powstające w zależności od dnia i nocy. Nad wszystkim czuwają struktury ośrodkowego układu nerwowego. Pracują one nad zachowaniem prawidłowych cykliczności w całym organizmie, nad wzrostem lub spadkiem poziomu odpowiednich hormonów w ciągu dnia, nad temperaturą ciała człowieka, która spada w nocy, nad wytwarzaniem moczu i zmianą ciśnienia tętniczego krwi. Sygnały pochodzące z oka, z fotoreceptorów, które rejestrują ilość światła w otoczeniu, docierają do tych struktur zlokalizowanych w okolicy podwzgórza, a stąd do kolejnych, m.in. do szyszynki. Jej udział w zachowaniu prawidłowego rytmu okołodobowego jest znaczący. Wraz z końcem dnia, w nocy, wydziela ona większe ilości melatoniny – hormonu odpowiedzialnego za prawidłowy rytm dnia i nocy. Szczyt jej stężenia przypada pomiędzy godziną 24.00 a 3.00.

2. 25-godzinna doba

Obserwacje ludzi niewidomych oraz przeprowadzony eksperyment, w którym odcięto ludzi od światła zewnętrznego i wszelkiej wiedzy na temat, jaka jest aktualnie pora dnia, dowiodły, że ludzki organizm przystosowany jest do 25-godzinnej doby. To dopiero wpływ słońca powoduje, że rytm okołodobowy jest cyklem 24-godzinnym. Jednak światło słoneczne to nie wszystko. Decydują o tym także temperatura otoczenia czy dźwięk budzika lub niektóre leki.

Zobacz film: "Rozpoznaj stan zdrowia psychicznego on-line"

Wydaje się, że problem zaburzonego rytmu okołodobowego dotyczy przede wszystkim osób z zaburzeniami egzogennymi, czyli osób pracujących w systemie pracy zmianowej, lekarzy dyżurujących, osób uczących się, pracujących w nocy. Zaczyna u nich brakować regularności rytmu dnia i nocy, bez przerwy wszystko się zmienia. Z kolei zaburzenia rytmu endogenne dotyczą osób, u których zegar biologiczny pracuje niezgodnie z rytmem geofizycznym. To popularnie zwane „sowy” i „skowronki”, ale w ich „wzmocnionym”, „nadmiernym” znaczeniu. Często osoby takie zgłaszają się do lekarza, skarżąc się na bezsenność lub nadmierną senność, jednak wnikliwy wywiad lekarski pokazuje, że nie są to te zaburzenia, ale zmieniona faza zasypiania.

3. Objawy zaburzeń rytmu dnia i nocy

Zaburzenia rytmu dnia i nocy mogą objawiać się:

  • trudnością w zaśnięciu i utrzymaniu snu,
  • snem nieregenerującym,
  • niemożnością skupienia uwagi,
  • krańcowym zmęczeniem, sennością,
  • zaburzeniami apetytu i żołądkowo-jelitowymi,
  • złym samopoczuciem,
  • dezorientacją,
  • drażliwością, obniżeniem nastroju,
  • bólem głowy.

Obserwując u siebie któreś z wymienionych dolegliwości, należy porozmawiać o tym z lekarzem, który będzie mógł wykluczyć lub potwierdzić istnienie zaburzeń rytmu dnia i nocy i ewentualnie skierować do poradni leczenia zaburzeń snu.

Zaburzenia rytmu okołodobowego rodzą kolejne problemy, nie tylko zaburzenia snu. Mogą to być choroby sercowo-naczyniowe, zaburzenia pracy jelit i trawienia, zaburzenia hormonalne, a przede wszystkim zaburzenia psychiczne: depresja, drażliwość, trudności w koncentracji.

4. Leczenie zaburzeń rytmu okołodobowego

Podstawą leczenia są behawioralne metody przywracania prawidłowego rytmu dnia i nocy. Jednak nie jest to często proste. Łatwiej jest przesuwać rytm do przodu, tzn. gdy ktoś kładzie się za wcześnie, a chciałby później, to może co kilka dni próbować zasypiać np. pół godziny później. Trudniej jest, gdy trzeba przesunąć rytm do tyłu, gdy ktoś chodzi za późno spać, późno staje się senny.

Osoby z zaburzonym rytmem okołodobowym dobrze reagują na fototerapię. Pomóc mogą także podstawowe zasady higieny snu, zalecane w leczeniu bezsenności. Szczególnie: zasłanianie okien w sypialni w trakcie nocy, unikanie nadmiernego światła, hałasu wieczorem, utrzymanie regularnych godzin wieczornych posiłków i aktywności. Należy unikać drzemek w ciągu dnia i starać się kłaść spać i wstawać o tych samych (prawidłowych) porach.

Farmakoterapia zaburzeń rytmu okołodobowego jest dość ograniczona. Znając rolę endogennej melatoniny wydzielanej przez szyszynkę, jako swoisty wewnętrzny zegar i cykliczność jej wydzielania, stosuje się ją w zaburzeniach rytmu dnia i nocy, także tych spowodowanych zmianą stref czasowych. Stosowana jest też wspomagająco u osób niewidomych. Uzupełnienie poziomu melatoniny, zgodnie z prawidłowym dobowym rytmem, może pomóc w uregulowaniu snu. Ułatwia zasypianie, polepsza jakość snu, zmniejsza liczbę przebudzeń w nocy. Pomocna jest także w leczeniu zaburzeń snu u osób starszych. Preparaty melatoniny dostępne są bez recepty. Nie zaleca się jej stosowania w ciąży i w czasie karmienia piersią. Rzadko też stosuje się ją u dzieci, z wyjątkiem szczególnych sytuacji u chorych z ADHD.

Jeśli przystosowanie się do nowego rytmu napotyka wiele trudności, to jeżeli jest to możliwe, czasami zaleca się dostosowanie aktywności do własnego rytmu dobowego.

Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.

Następny artykuł: Sen z otwartymi oczami
Oceń jakość naszego artykułu: Twoja opinia pozwala nam tworzyć lepsze treści.
12345
Polecane dla Ciebie
Pomocni lekarze