Cykoria - charakterystyka, wartości odżywcze, właściwości, przyrządzanie
Sałata masłowa, kapusta pekińska, roszponka i rukola to sałaty, które goszczą na stołach milionów Polaków nie tylko od święta. Zapominamy tymczasem o jednej z najzdrowszych, której przewagą nad innymi jest to, że smakuje pysznie nie tylko na surowo, ale także w wersji smażonej i pieczonej. Co jednak ważniejsze, jest bogatym źródłem wielu witamin i składników odżywczych, których działanie na nasz organizm jest znane już od setek lat.
1. Co to jest cykoria
Cykoria była znana już w starożytności, kiedy to stosowano ją w celu oczyszczenia organizmu, usuwania toksyn oraz leczenia dolegliwości skórnych. Chociaż popularna już wiele lat temu, swoje odrodzenie zawdzięcza Belgom, którzy w XIX wieku zaczęli uprawiać ją na swoich terenach. Wraz z rozwojem popularności cykorii zaczęto uprawiać różne gatunki tej rośliny.
Obecnie najbardziej znane są trzy – cykoria sałatowa, popularna ze względu na smak jej liści, cykoria korzeniowa, której wysuszony korzeń stanowi bezkofeinowy zamiennik kawy oraz cykoria korzeniowa biała uprawiana dla jej żółtawych jadalnych korzeni.
2. Wartości odżywcze cykorii
Cykoria to obowiązkowy składnik diety dla wszystkich tych, którzy pragną zadbać o szczupłą sylwetkę – w 100 g tej zielonej rośliny znajdziemy zaledwie 21 kalorii. Ponadto zawiera ona szereg cennych dla prawidłowego funkcjonowania organizmu witamin, w tym witaminy A, B1, B2, C, E i K.
Regularne spożywanie cykorii uzupełnia też ubytki składników odżywczych w organizmie, takich jak fosfor, żelazo, selen, mangan, cynk, magnez, wapń i potas. Dzięki zawartości kwasu foliowego jest polecana kobietom w ciąży, a duża ilość błonnika sprzyja eliminacji zaparć i poprawia perystaltykę jelit.
3. Właściwości cykorii
Ze względu na bogactwo witamin i składników mineralnych właściwości cykorii mają pozytywny wpływ na nasze zdrowie. Obecnie cykoria jest stosowana najczęściej ze względu na lekkostrawność i niską kaloryczność. Zawarte w cykorii właściwości sprawiają, że na stałe zagościła ona w dietach odchudzających i odtruwających organizm.
Poprawia przemianę materii, reguluje poziom cukru we krwi oraz obniża poziom cholesterolu. Jest polecana też karmiącym mamom – wspomaga i zwiększa ilość produkowanego mleka. Właściwości cykorii wspomagają też pracę wątroby. Dzięki zawartości lektucyny i laktukopikryny, które odpowiadają za jej gorzki smak, reguluje pracę wątroby i stymuluje ją do wydzielania większej ilości żółci.
Cykoria pomoże zadbać także o piękny wygląd. Dzięki zawartości witaminy A cykoria ma właściwosći odmładzające i wygładzające skórę, zapobiega powstawaniu zmarszczek i przebarwień skóry, a ponadto wpływa na dobrą kondycję paznokci i włosów, zapobiegając ich łamliwości. Samodzielnie wykonany tonik z liści cykorii pomoże w leczeniu stanów zapalnych, trądziku i łuszczycy.
4. Jak kupować cykorię?
Kiedy zdecydujemy się na włączenie cykorii do naszego jadłospisu, podczas jej kupna zwróćmy przede wszystkim uwagę na to, aby sałata była świeża, jasnozielona i chrupiąca. Liście powinny być zwinięte i zbite w twardą główkę. Nie wybierajmy tych, których liście mają choćby najdrobniejsze przebarwienia czy brązowe plamki – to pierwszy znak tego, że nie jest już pierwszej świeżości. Świeża cykoria powinna być przechowywana w lodówce nie dłużej niż pięć dni. W Polsce najłatwiej znaleźć ją w sklepach pomiędzy listopadem a kwietniem.
5. Przyrządzanie sałaty
Cykoria będzie doskonale komponować się w bukiecie innych sałat z pomidorem, kulkami mozzarelli i sosem winegret, dlatego często można znaleźć cykorię w przepisach na wiosenne i letnie sałatki. Można również wykorzystać cykorię w przepisach na zdrową przekąską podaną z domowym sosem czosnkowym. Cykoria sprawdza się też doskonale po obróbce termicznej. Można ją dusić i zapiekać, a jej smak i właściwości cykorii zostają zachowane.
Cykoria doskonale pasuje do przepisów na dziczyznę i ryby, ale także faszerowana owocami morza lub kaszą jęczmienną. Prawdziwe bogactwo smaków uzyskamy, gdy połączymy cykorię w przepisach z jabłkiem, czosnkiem, cebulą, orzechami, serami pleśniowymi i winogronami. Cykorię znajdziemy też w przepisach na zupy i zapiekanki.
Najprostszym i najsmaczniejszym pomysłem na obiad będzie przepis z cykorią na zapiekankę. Ten przepis z cykorią jest łatwy w wykonaniu. Do jego przygotowania będziemy potrzebować pełnoziarnistego makaronu rurki, sześciu cykorii, żółtego sera, nieco gotowanej szynki oraz masła, mleka i gałki muszkatołowej.
Makaron należy ugotować, a cykorię zblanszować w lekko osolonej wodzie przez trzy minuty, a następnie przelać zimną wodą. Z mleka, masła i gałki muszkatołowej przygotować sos beszamelowy. Wszystkie pokrojone składniki należy umieścić w naczyniu żaroodpornym, polać sosem, posypać serem i zapiekać przez 40 minut w temperaturze 220 st. C.
Cykorię można wykorzystać również jako substytut kawy. Napar, czyli kawa z cykorii jest nie tylko bardzo aromatyczny, ale też zdrowy. Kawa z cykorii jest niskokaloryczna i ma wszystkie zalety cykorii. Ponadto kawa z cykorii pomoże pozbyć się cellulitu i spalić nadmiar tkanki tłuszczowej.
6. Ile kalorii ma surowa cykoria?
Kalorie i wartości odżywcze | Zawartość w 100 g |
Zawartość w 53 g (1 główka) |
---|---|---|
Wartość energetyczna | 23,0 kcal | 43,4 kcal |
Białko | 1,43 g | 2,70 g |
Węglowodany | 4,48 g | 8,45 g |
Cukier | 0,60 g | 1,13 g |
Błonnik | 0,90 g | 1,70 g |
Tłuszcz | 0,25 g | 0,47 g |
Tłuszcze nasycone | 0,06 g | 0,11 g |
Tłuszcze jednonienasycone | 0,01 g | 0,02 g |
Tłuszcze wielonienasycone | 0,11 g | 0,21 g |
Cholesterol | 0 mg | 0 mg |
Witamina C | 8,00 mg | 15,09 mg |