Metoda angielska

W 2002 roku uproszczono zasady metody angielskiej, korzystając z badań europejskich ośrodków medycznych, dotyczących wyznaczania dni płodnych w cyklu menstruacyjnym na podstawie obserwacji zmian temperatury ciała, śluzu oraz szyjki macicy. Częściowo zmieniono tzw. reguły typowe, służące określeniu początku i końca fazy płodności w cyklu miesiączkowym w okresie rozrodczym. Podano także uproszczono zasady interpretacji objawów w cyklach w sytuacjach szczególnych, tzn. po porodzie, w premenopauzie i po odstawieniu antykoncepcji hormonalnej.

Aby określić początek i koniec dni płodnych w cyklu metodą podwójnego sprawdzenia, kobieta musi zaobserwować u siebie przynajmniej dwa główne objawy spośród: podstawowej temperatury ciała (PTC), konsystencji śluzu szyjkowego i stanu szyjki macicy. Ponadto, w niektórych sytuacjach przy wyznaczaniu początku fazy płodności stosuje się obliczenia, których podstawę stanowią długości ostatnich kilku albo kilkunastu cyklów. Metoda angielska przewiduje również wskazówki interpretacji objawów dla cyklów odbiegających od normy lub wyjątkowo niepełnych obserwacji.

Reguły typowe służą wyznaczeniu dni płodnych kobiety. Znając przynajmniej dwa objawy, w typowym cyklu miesiączkowym można określić trzy fazy: fazę niepłodności przedowulacyjnej względnej, fazę płodności i fazę niepłodności poowulacyjnej bezwzględnej.

1. Wyznaczanie fazy niepłodności przedowulacyjnej

Gdy kobieta rozpoczyna obserwację swoich cyklów i jeśli:

• posiada notatki na temat długości swoich ostatnich dwunastu cyklów, nie wyznacza tej fazy tylko w pierwszym obserwowanym cyklu. Jeśli kobieta potrafi już oceniać zmiany śluzu lub szyjki, od drugiego cyklu oprócz samoobserwacji może zastosować obliczenia (najkrótszy z dwunastu cyklów minus 20). O końcu tej fazy będzie decydował objaw występujący najwcześniej;
• nie posiada żadnych notatek na temat długości swoich ostatnich dwunastu cyklów, nie wyznacza tej fazy w pierwszych trzech obserwowanych cyklach.

W następnych cyklach można skorzystać z jednej z poniższych reguł.

• Reguła pierwszych pięciu dni – po dokonaniu obserwacji trzech cyklów należy sprawdzić, czy żaden z nich nie był krótszy niż 26 dni. Jeśli odpowiedź jest twierdząca i kobieta potrafi już obserwować zmiany śluzu lub szyjki, wtedy od czwartego do szóstego cyklu włącznie stosuje się regułę pierwszych pięciu dni (pierwsze pięć dni cyklu to faza niepłodności przedowulacyjnej). Jeśli zdarzył się cykl krótszy, stosuje się obliczenia: najkrótszy cykl minus 21 – w ten sposób wyznacza się ostatni dzień niepłodności przedowulacyjnej. Uwzględnia się jednocześnie bieżące obserwacje śluzu lub szyjki. Koniec tej fazy określa objaw występujący najwcześniej.
• Obliczenia: najkrótszy cykl minus 21 – na postawie obliczeń otrzymuje się ostatni dzień niepłodności przedowulacyjnej. Takie obliczenia stosuje się od siódmego do dwunastego cyklu włącznie, biorąc również pod uwagę obserwację śluzu lub szyjki. O końcu tej fazy decyduje objaw najwcześniejszy.
• Obliczenia: najkrótszy z ostatnich dwunastu cyklów minus 20 – na postawie obliczeń otrzymuje się ostatni dzień niepłodności przedowulacyjnej. Takie obliczenia stosuje się od trzynastego cyklu, uwzględniając zawsze długości ostatnich dwunastu cyklów i porównując je z samoobserwacją śluzu lub szyjki. O końcu tej fazy rozstrzyga objaw najwcześniejszy.

Fazy niepłodności przedowulacyjnej nie wyznacza się w cyklu następującym po cyklu bezowulacyjnym – z jednofazowym przebiegiem PTC.

1. Wyznaczanie fazy płodności

Jeśli określono fazę niepłodności przedowulacyjnej, wtedy faza płodności rozpoczyna się:

• następnego dnia po dniu z obliczeń,
• pierwszego dnia wystąpienia jakiegokolwiek śluzu czy zmian w odczuciu wilgoci,
• ewentualnie pierwszego dnia zmiany położenia, elastyczności i rozwarcia szyjki,
• ewentualnie szóstego dnia cyklu (przy zastosowaniu reguły pięciu dni).

Decyduje zawsze objaw występujący najwcześniej. Dla wyznaczenia końca dni płodnych należy ustalić:

• szczyt objawu śluzowego – jest to ostatni dzień, w którym śluz posiada jakąkolwiek cechę wysokiej płodności,
• szczyt szyjki macicy – jest to ostatni dzień, w którym szyjka jest najwyżej, jest najbardziej otwarta i miękka,
• trzy dni wyższej temperatury podstawowej, które muszą być wyższe od sześciu poprzedzających skok, przy czym różnica między trzecią temperaturą fazy wyższej a najwyższą z sześciu wynosić powinna minimum 0,2ºC. Jeśli warunek ten nie jest spełniony, należy uwzględnić czwartą temperaturę, która nie musi wykazywać takiej różnicy, wystarczy, by znajdowała się nad sześcioma poprzedzającymi skok.

1. Wyznaczanie fazy niepłodności poowulacyjnej

Faza niepłodności poowulacyjenj bezwzględnej rozpoczyna się:

• wieczorem trzeciego lub czwartego dnia wyższej temperatury ciała,
• wieczorem trzeciego dnia po szczycie objawu śluzowego lub szyjki.

Metoda angielska wymaga szczególnej samodyscypliny i systematycznego prowadzenia obserwacji, ale pozwala kobiecie dobrze poznać swoje ciało i trafnie interpretować zachodzące w nim zmiany.

Źródła

1. Troszyński M., (red.), Naturalne planowanie rodziny. Podręcznik dla nauczycieli naturalnego planowania rodziny, Polskie Stowarzyszenie Nauczycieli Naturalnego Planowania Rodziny, Warszawa 2006, ISBN 83-89621-15-0.