Alergia krzyżowa - objawy, diagnostyka, leczenie
Alergia krzyżowa to rodzaj alergii wywoływanej przez dwie grupy alergenów. U jednej osoby może więc występować alergia pokarmowa oraz wziewna, a także kontaktowa. Najczęściej alergia na określone pyłki łączy się z alergią pokarmową na niektóre owoce. Alergenami wywołującymi reakcję krzyżową są zwykle substancje podobne do siebie pod względem budowy (z tej samej grupy botanicznej) lub pochodzące z tego samego źródła (od tego samego zwierzęcia).
1. Objawy alergii krzyżowej
Alergia krzyżowa to reakcja organizmu na dwa różne alergeny, odrębne nawet pod względem sposobu dostawania się do organizmu (często łączy się alergia pokarmowa z wziewną). Przeciwciała, wyprodukowane do walki z jednym alergenem, zaczynają reagować tak samo na inną substancję o podobnej budowie lub tym samym źródle.
Objawy alergii) krzyżowej mogą przypominać objawy alergii na pyłki. Obejmują one dolegliwości ze strony układu oddechowego, pokarmowego i skóry, rzadziej objawy ogólnoustrojowe. Pojawiają się po ok. 15-30 minutach po spożyciu, dotknięciu lub wprowadzeniu alergenu do organizmu. Objawy oddechowe to najczęściej:
- świąd gardła i krtani,
- katar,
- kaszel.
Reakcja krzyżowa to także objawy żołądkowo-jelitowe:
- bolesne kolki,
- biegunka,
- nudności,
- wymioty,
- zaparcia,
- bóle brzucha.
Objawy skórne występujące przy alergii krzyżowej to:
- pokrzywka,
- rumień,
- zaostrzenie atopowego zapalenia skóry.
Objawy ogólnoustrojowe, bardzo rzadkie, ale odnotowywane u chorych na alergię krzyżową, to:
- obrzęk Quinckego,
- pokrzywka uogólniona,
- wstrząs anafilaktyczny.
Odczyny krzyżowe mogą występować pomiędzy:
- pyłkami traw a melonami, arbuzami, pomarańczami,
- pyłkami brzozy a jabłkami, wiśniami, marchwią, selerem,
- pyłkami leszczyny a orzechami,
- roztoczami kurzu domowego a skorupiakami,
- jajkami a mięsem z kurczaka,
- mlekiem a wołowiną,
- jadem pszczoły a jadem szerszenia lub osy,
- kwasem acetylosalicylowym a niesterydowymi lekami przeciwzapalnymi,
- niklem a palladem,
- lateksem a pomidorami, brzoskwiniami, kiwi, awokado, ziemniakami, bananami,
- wieprzowiną a kocią sierścią.
2. Diagnostyka alergii krzyżowej
Aby stwierdzić alergię krzyżową, przeprowadza się następujące badania i testy diagnostyczne:
- testy skórne,
- testy płatkowe,
- doustne próby prowokacyjne pod nadzorem lekarza,
- badanie krwi pod kątem IgE całkowitego i specyficznego,
- testy skórne z alergenami rekombinowanymi,
- immunobloting,
- immunoelektrofereza krzyżowa,
- test zahamowania RAST.
Dość trudno jest stwierdzić, czy opisywane przez chorego i wykrywane objawy alergii są rzeczywiście reakcją krzyżową, czy tylko tymczasowym współwystępowaniem dwóch rodzajów alergii. Równoczesna nadwrażliwość na dwa różne alergeny nie musi oznaczać alergii krzyżowej. Dopiero kiedy z pomocą nowoczesnych badań diagnostycznych uda się ustalić, że przeciwciała wyprodukowane do walki z jednym alergenem są wykorzystywane do usuwania innej substancji, można mówić o alergii krzyżowej.
3. Leczenie alergii krzyżowej
Leczenie alergii to przede wszystkim stosowanie leków antyalergicznych – zarówno przyjmowanych regularnie, jak i doraźnie w przypadku pojawienia się objawów. Stosowana jest także immunoterapia swoista, jeśli alergenami są pyłki roślin. Możliwe jest także odczulanie, czyli wyleczenie alergii. Polega ono na regularnym przyjmowaniu alergenów w minimalnej dawce, która nie wywołuje objawów alergii, ale stopniowo uodparnia organizm na jej działanie.
W przypadku, jeśli ustali się, że opisywane objawy to reakcja krzyżowa, jako leczenie dodatkowe zaleca się dietę eliminacyjną. Dieta eliminacyjna oznacza usunięcie z jadłospisu alergenów pokarmowych. Wyniki testów eliminacji pokarmowej muszą być jednoznaczne co do czynnika wywołującego reakcję alergiczną.
Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.