Krzywa cukrowa w ciąży - normy, przygotowania i przebieg badania

Krzywa cukrowa w ciąży, nazywana także krzywą glikemiczną, ale i doustnym testem obciążenia glukozą (OGTT), to badanie wykonywane u przyszłych mam w celu wykrycia cukrzycy ciążowej.

Za jego pomocą można sprawdzić, czy organizm w odpowiedzi na spożytą glukozę produkuje odpowiednią ilość insuliny.

Badanie jest obowiązkowe, ponieważ choroba często występuje również u kobiet, które z poziomem glukozy nigdy nie miały problemów. Pojawienie się cukrzycy w ciąży ma bowiem najczęściej związek z aktywnością hormonów ciążowych.

Zdarza się również, że trzustka ciężarnej nie jest w stanie wyprodukować odpowiedniej ilości insuliny. OGTT jest bardzo ważne, ponieważ niewykryta i nieleczona cukrzyca w ciąży jest groźna. Może prowadzić do powikłań, które zagrażają zdrowiu i życiu matki i dziecka.

Cukrzyca ciążowa (GDM, gestational diabetes mellitus) to stan, gdy w organizmie ciężarnej utrzymuje się zbyt wysoki poziom cukru. Jej przyczyny są złożone. Obejmują nie tylko zaburzenia gospodarki hormonalnej. Specjaliści ustalili czynniki ryzyka. Według lekarzy na cukrzycę w ciąży zagrożone są kobiety z:

• insulinoopornością,
• nadwagą i otyłością,
• zespołem policystycznych jajników (PCOS),
• obciążającym wywiadem rodzinny (w rodzinie zdarzały się przypadki cukrzycy),
• nadciśnieniem tętniczym,
• cukrzycą w poprzednich ciążach.

Na chorobę tę zapadają również kobiety, które mają więcej niż 35 lat, chorowały na cukrzycę w poprzedniej ciąży lub urodziły dziecko, którego waga przekroczył 4,5 kg, Najbardziej charakterystyczne objawy cukrzycy to:

• częste oddawanie moczu,
• wzmożone pragnienie,
• obecność glukozy w moczu,
• napady głodu,
• senność, ospałość, zmęczenie.

Badanie krzywej cukrowej wykonuje się pomiędzy 24. a 28. tygodniem ciąży. Można je zrobić w niemal każdym w laboratorium. Polega na trzykrotnym pobraniu krwi i oznaczeniu poziomu glukozy we krwi: na czczo, po godzinie i po 2 godzinach od wypicia roztworu glukozy rozpuszczonej wodzie. To pozwala sprawdzić, w jaki sposób poziom cukru wzrasta i opada w organizmie.

Badanie krzywej cukrowej wykonuje się na czczo, dlatego trzeba zachować 8-godzinny post. Idąc na badanie należy wziąć ze sobą kupioną w aptece glukozę oraz kanapkę i wodę, by móc je skonsumować po badaniu (które trwa ponad 2 godziny).

Ważne jest, by dobę przed badaniem nie zmieniać diety, ale i nie spożywać dużej ilości cukru. Trzeba też pamiętać o odstawieniu (w porozumieniu z lekarzem) leków, które bazują na sterydach.

Normy prawidłowych zakresów glukozy we krwi zostały ustalone przez Polskie Towarzystwo Ginekologów i Położników. Oznacza to, że wyniki OGTT nie mogą przekraczać:

• na czczo – 92 mg/dl,
• po godzinie od momentu wypicia glukozy  – 180 mg/dl,
• po dwóch godzinach  – 153 mg/dl.

Gdy wyniki krzywej cukrowej mieszczą się w normie, oznacza to, że przyszła mama nie jest chora na cukrzycę ciążową. Jeżeli wartości są przekroczone, rozpoznaje się cukrzycę ciężarnych.

Leczenie cukrzycy ciążowej jest konieczne. Podstawą jest zmiana diety oraz włączenie aktywność fizyczna. To zwykle wystarczy, by poziom cukru we krwi był wyrównany.

Dieta cukrzycowa pomaga zakłada spożywanie produktów bogatych w błonnik i białko. Zalecane są warzywa i tłuszcze roślinne, pełnoziarniste produkty zbożowe oraz białkowe: chude mięso i wędliny, ryby, chudy nabiał.

Z jadłospisu powinny być wykluczone cukry proste: słodycze, soki owocowe i słodzone napoje, cukier, przetwory owocowe, dżemy i miód.

Warto zapoznać się także z pojęciem indeks glikemiczny (IG). To wskaźnik, który określa wzrost poziomu cukru we krwi po dwóch godzinach od zjedzenia danego produktu. Im niższy indeks glikemiczny, tym dla mamy z cukrzycą lepiej.

Ważne jest codzienne mierzenie poziomu cukru (kilka razy dziennie) za pomocą glukometru. Jeżeli powyższe działania nie są skuteczne, lekarz decyduje o podawaniu insuliny. Po porodzie, zwykle w ciągu 6 tygodniu, cukrzyca ciężarnych zwykle mija samoistnie.