Zalety szczepień ochronnych

Szczepienia ochronne zasłużyły na miano potężnej broni w walce z niebezpiecznymi chorobami, dlatego w myśl zasady lepiej zapobiegać niż leczyć warto z nich skorzystać. Każde dziecko pojawia się na świecie z odpornością pierwotną. Początkowo chronią go przeciwciała, które otrzymało w czasie ciąży, a później te, które przekazuje mu matka karmiąc piersią. Odporność, taką jak ma osoba dorosła, dziecko zyskuje dopiero po 13. roku życia. Układ immunologiczny kształtuje się powoli i uczy się walczyć z bakteriami czy wirusami.

1. Jak działa układ odpornościowy?

Układ odpornościowy ulega wzmocnieniu przechodząc kolejne choroby. Istnieją jednak choroby, które lepiej, żeby dziecko nie przechodziło. Wiele z nich może zakończyć się bardzo poważnymi powikłaniami. Mało tego, jeszcze kilkadziesiąt lat temu wcale nie była zaskakująca śmierć dziecka w wyniku choroby. Obecnie antybiotyki i szczepionki są uważane za największe osiągnięcia cywilizacji w walce z chorobami. Jednak, ponieważ antybiotyki są coraz mniej skuteczne to właśnie szczepienia ochronne są coraz większym orężem w walce o odporność. I coraz głośniej mówi się, że naprawdę nie warto z nich rezygnować. Tym bardziej, że wciąż pojawiają się coraz to lepsze preparaty, a ilość bolesnych zastrzyków się zmniejsza dzięki szczepionkom skojarzonym, czyli przeciwko kilku chorobom.

2. Czym są szczepionki?

Zastosowanie szczepionki to podanie preparatu z osłabionych lub martwych chorobotwórczych drobnoustrojów. Antygen powoduje reakcję układu immunologicznego. W ten sposób organizm zyskuje przeciwciała i pamięć immunologiczną. A co ważne nie wywołuje przy tym, nieraz bardzo groźnej choroby. I kiedy już organizm ma kontakt z żywym drobnoustrojem, to wie jak z nim walczyć. Żeby się tego nauczył nieraz wystarczy tylko jedna dawka preparatu. Jednak częściej koniecznych jest więcej. Są to tzw. dawki przypominające.

3. Szczepienia dla dzieci

Zobacz film: "Czy w ciąży należy jeść za dwoje?"

W Polsce mamy program szczepień ochronnych. Co roku jest on zmieniany przez Głównego Inspektora Sanitarnego. Szczepionki dzielą się na: szczepienia obowiązkowe i szczepienia zalecane, czyli takie, za które z własnej kieszeni muszą zapłacić rodzice. I tak każde dziecko obowiązkowo jest szczepione na takie choroby jak: gruźlica, krztusiec, polio, świnka, wirusowe zapalenie wątroby typu B, błonica, odra, różyczka, tężec i tzw. HiB. Oprócz nich jest cała lista tych, za które rodzice, jeżeli chcą zaszczepić dziecko, muszą zapłacić sami. Zalecane są szczepionki przeciwko: wirusowemu zapaleniu wątroby typu A, zakażeniom wywoływanym przez pneumokoki, kleszczowemu zapaleniu mózg, biegunkom rotawirusowym, ospie wietrznej, grypie oraz meningokokom typu C.

4. Zalety szczepionek

Nie warto oszczędzać na szczepionkach, bo dużo lepszym rozwiązaniem jest to, żeby zapobiegać, aby dziecko nie zachorowało niż je leczyć. Poza tym, szczepionka gwarantuje to, że nawet jeżeli dana choroba malucha nie ominie, to na pewno przejdzie ją łagodniej, a ryzyko wystąpienia poważnych powikłań będzie dużo mniejsze. W wielu krajach szczepienia, które u nas są dobrowolne są już na liście obowiązkowych.

5. Jak i kiedy szczepić?

Każdy rodzic powinien wiedzieć, że w kwestii szczepień należy przestrzegać kilku zasad. Przede wszystkim, zanim dziecku zostanie podany antygen musi trafić do lekarza. To on decyduje czy w danym dniu może zostać zaszczepione. Nie podaje się preparatu dziecku, które przechodzi jakąkolwiek infekcję. Ważne są także przerwy między podawaniem kolejnych szczepionek. I tak w przypadku tej, która zawiera żywe drobnoustroje, ze względu bezpieczeństwa, odstęp to co najmniej cztery tygodnie. Jeżeli konieczne jest podanie dawki przypominającej, to określa to producent preparatu. Z kolei kiedy jedna szczepionka zawiera żywe drobnoustroje a druga jest inaktywowana, to zalecany jest kilkudniowy odstęp. Łatwo się pogubić w licznych szczepieniach czy pamiętać o koniecznych odstępach między nimi, stąd konieczna jest dokumentacja medyczna. Po szczepieniu może się zdarzyć, że dziecko będzie miało podwyższoną temperaturę czy straci apetyt. Jeżeli pojawią się jakieś poważniejsze problemy, konieczna jest wizyta u lekarza.

6. Dlaczego nie warto oszczędzać na szczepionkach?

Zakażenia rotawirusam bardzo ciężko jest uniknąć w przypadku małego dziecka. Wiążą się one z takimi objawami jak wymioty, gorączka i biegunka. To może doprowadzić do odwodnienia, co nieraz kończy się wizytą w szpitalu. A przeciwko rotawirusom można szczepić niemowlęta od szóstego tygodnia życia. Warto również zaszczepić dziecko przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby typu A. Jest to „choroba brudnych rąk”, którą łatwo się zarazić, zwłaszcza w takich miejscach jak przedszkola czy szkoły. WZW typu A grozi bardzo poważnymi powikłaniami. Najgroźniejszym z nich jest zniszczenie wątroby. Przeciwko WZW typu A szczepić można dzieci, które ukończyły pierwszy rok życia. Kolejnym ważnym szczepieniem jest to przeciwko ospie wietrznej. Wprawdzie większość dzieci, która choruje na tę chorobę przechodzi ją lekko, ale ospa może mieć bardzo poważne powikłania. Są to m.in. zapalenie opon mózgowych, zapalenie mózgu, mięśnia sercowego, wątroby, ropne zapalenie skóry czy powikłania neurologiczne.

7. Szczepienia przeciwko meningokokom i pneumokokom

Meningokoki najczęściej wywołują zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych) i sepsę. Co piąte dziecko, które zachorowało na Inwazyjną Chorobą Meningokokową, boryka się z poważnymi powikłaniami choroby, m.in. niedosłuchem, zmianami w mózgu, amputacją kończyn. Co dziesiąte dziecko umiera. Szczepionkę ochronną przeciwko menigokokom można wykonać w każdym wieku. Przy czym najwcześniej można to zrobić od drugiego miesiąca życia dziecka. Złą sławą okryły się również pneumokoki. Inwazyjną Chorobą Pneumokokową najbardziej zagrożone są małe dzieci, które jeszcze nie ukończyły dwóch lat. Dane są niepokojące. Co roku średnio 10 milionów dzieci do lat pięciu choruje przez pneumokoki. Co dziesiąte umiera. Pneumokoki powodują sepsę, zapalenie opon mózgowych. Poza tym, choroby te powodują nieraz bardzo poważne powikłania m.in. utratę słuchu, padaczkę, porażenie nerwów. Szczepić można już dzieci od drugiego miesiąca życia.

8. Szczepienia ochronne przeciwko grypie

Warto również zaszczepić dziecko przeciw grypie. Ta choroba często jest lekceważona, a również grozi bardzo poważnymi powikłaniami, takimi jak zapalenie płuc, oskrzeli, ucha, a nawet mózgu. Jednak szczepienie trzeba powtarzać co roku. Wirus wciąż mutuje, dlatego Światowa Organizacja Zdrowia zaleca co roku zmianę składu szczepionki.

9. Szczepionka przeciw kleszczowemu zapaleniu mózgu

Na liście szczepień zalecanych jest również szczepionka przeciw kleszczowemu zapaleniu mózgu. Jest ona rekomendowana szczególnie tym osobom, które mieszkają w regionach największego zagrożenia na kontakt z kleszczami. Choć zaleca się ją również tym osobom, które chodzą do lasu na spacery. Dlaczego ochrona jest ważna? Kleszcze przenoszą chorobę, która może przebiegać bardzo ciężko. I choć rzadko powoduje śmierć, to jej następstwami bywają m.in. stałe bóle głowy czy zanik mięśni. Szczepić przeciw kleszczowemu zapaleniu mózgu można dzieci, które ukończyły pierwszy rok życia.

Choć lista szczepień ochronnych, które nie są refundowane, jest stosunkowo długa, warto się zastanowić się nad ich wykonaniem, gdyż z pewnością zaprocentuje to w przyszłości.

Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.